verschenen op: 12-03-2003
Hbo-opleiding leraar/tolk gebarentaal gevisiteerd
Opleiding leraar/tolk gebarentaal sluit op behoefte aan
De opleiding Leraar / Tolk Nederlandse Gebarentaal (NGT) voorziet in een grote behoefte aan leraren en tolken in de gebarentaal. Dat blijkt uit het Visitatierapport Leraar / Tolk Nederlandse Gebarentaal, waarin een visitatiecommissie de opleiding heeft beoordeeld. Het rapport wordt op 12 maart 2003 aangeboden aan het bestuur van de HBO-raad.
Op de opleiding rust de taak om tegemoet te komen aan de grote
behoefte aan tolken en leraren gebarentaal. In de komende jaren moeten
honderden tolken worden opgeleid. Er is sprake van een groot tekort
aan tolken, waardoor doven problemen ondervinden in contacten met
bijvoorbeeld overheidsinstanties, in het volgen van onderwijs en
andere maatschappelijke contacten. Daarnaast groeit de behoefte aan
leraren gebarentaal, die doven maar ook horenden die in hun werk of
leefomgeving met doven te maken hebben, gebarentaal op een goede
manier aan te leren.
De opleiding Leraar / Tolk NGT heeft goed zicht op de relevante
ontwikkelingen en behoeften in het werkveld. Voor de tolkenopleiding
worden goede contacten onderhouden met de beroepsvereniging van
tolken. Specifieke situaties of problemen waarmee tolken of leraren in
hun werk geconfronteerd kunnen worden komen binnen het
opleidingsprogramma in voldoende mate aan bod.
Afgestudeerden en deskundigen uit het werkveld zijn tevreden over het
niveau van de afgestudeerden. De afgestudeerden zijn goed in staat hun
taken in het werkveld uit te oefenen. Wel blijkt dat voor de leraar
NGT in het onderwijs een sterke behoefte bestaat aan leraren die
specifiek deskundig zijn in het onderwijzen van NGT aan
basisschoolleerlingen. Die deskundigheid kwam volgens afgestudeerden
nog niet sterk genoeg aan bod binnen de opleiding, en de commissie
heeft daarom geadviseerd opleiding om studenten de mogelijkheid te
bieden zich binnen de opleiding op dat gebied te specialiseren.
De commissie was onder de indruk van de systematische opbouw van het
opleidingsprogramma en de heldere uitwerking die aan de programmadelen
is gegeven. De taalvakken krijgen binnen de opleidingen sterk de
nadruk, omdat het zowel voor de tolk als voor de leraar belangrijk is
de gebarentaal zelf goed te beheersen. De commissie waardeert de
nadruk op taalvaardigheid, maar heeft de opleiding wel geadviseerd om
na te gaan hoe een deel van de taalvakken geïntegreerd kunnen worden
met vakken die gericht zijn op tolkvaardigheden of didactische
vaardigheden. De integratie in het programma zou daardoor versterkt
worden.
Binnen de opleiding wordt les gegeven door dove en door horende
docenten. De opleiding heeft een passend scholingsprogramma voor
docenten, dat enerzijds gericht is op gebarentaalvaardigheid (met name
voor horende docenten) en anderzijds op didactische vaardigheden.
Daarvoor werkt de opleiding samen met andere opleidingen binnen de
hogeschool.
De opleiding Leraar / Tolk wordt aangeboden door het Seminarium voor
Orthopedagogiek, dat onderdeel uitmaakt van de Hogeschool van Utrecht.
Naast de opleiding Leraar / Tolk NGT heeft de visitatiecommissie ook
de Opleidingen Speciaal Onderwijs beoordeeld. Het resultaat van die
beoordeling is vastgelegd in het Visitatierapport Opleidingen Speciaal
Onderwijs, dat eveneens op 12 maart aan het bestuur van de HBO-raad
wordt aangeboden. De visitatiecommissie was samengesteld uit
vertegenwoordigers van de beroepspraktijk, deskundigen op het gebied
van hoger onderwijs en studenten. De commissie bestond uit de volgende
personen:
- prof.dr. J.H. Dijkhuis (voorzitter); emeritus hoogleraar klinische
psychologie, oud-decaan faculteit sociale wetenschappen Universiteit
Utrecht, betrokken bij opzetten en uitvoeren visitaties binnen de
VSNU.
- Mevrouw prof.dr. A.E. Baker, hoogleraar Taalwetenschap in het
bijzonder Psycholinguïstiek, Taalpathologie en Nederlandse
Gebarentaal; Universiteit van Amsterdam.
- De heer R. Brandenburg, directeur SO/VSO; Scholengemeenschap De
Brouwerij.
- De heer K.A. Gerritse, student, medewerker bij de dienst
onderwijskundige ambulante begeleiding, van het Regionaal Expertise
Centrum Zuid- en Oost-Nederland (R.E.C.-Z&ON).
- De heer drs. J. de Haan, senior adviseur Bestuur en Beleid,
Besturenraad.
- De heer drs. H. Keesenberg, senior beleidsmedewerker VOS/ABB.
- De heer A. Kliphuis, lid Raad van Bestuur/algemeen directeur
Onderwijs Bartiméus, Stichting voor Onderwijs, Zorg en
Dienstverlening, Bestuursvoorzitter Stichting Accessibility,
voorzitter Platform voor Onderwijs aan Visueel gehandicapten
(L.P.O.V.G.).
- Mevrouw E. van Ooijhuizen, student, remedial teacher, intern
begeleider, lid Permanente Commissie Leerlingzorg (PCL) van
samenwerkingsverband Eemland, groepsleerkracht basisschool De Vlucht,
Bunschoten.
Terug terug