European Commission

IP/03/393

Brussel, 18 maart 2003

Commissaris David Byrne lanceert een actieprogramma met een budget van EUR 312 miljoen voor een gezonder Europa

In het kader van een speciaal evenement in het Europees Parlement in Brussel hedenavond zullen David Byrne, Commissaris voor gezondheids- en consumentenbescherming, en professor Antonios Trakatellis, lid van het EP, het nieuwe Actieprogramma op het gebied van de volksgezondheid van de EU lanceren. Tussen 2003 en 2008 zal in het kader van dit programma meer dan 312 miljoen euro(1)
worden besteed aan acties ter bescherming en verbetering van de gezondheid van de burgers van Europa. Commissaris Byrne heeft verklaard dat dit nieuwe programma betekent dat "de EU in haar volksgezondheidsbeleid naar een hogere versnelling schakelt". De drie voornaamste prioriteiten van het programma zijn: verbetering van informatie over en kennis van gezondheidskwesties, het verzekeren van een snelle reactie op bedreigingen van de gezondheid, en het aanpakken van gezondheidsbepalende factoren (determinanten). Er is een gedetailleerd werkplan voor acties op deze terreinen in 2003 goedgekeurd en de Europese Commissie nodigt overheidsorganen, academische instellingen en Europese NGO's uit om vóór 16 mei voorstellen voor projecten in te dienen.

Commissaris Byrne heeft verklaard: "Vandaag schakelt de EU naar een hogere versnelling wat haar gezondheidsbeleid betreft. Dit programma zal de EU in staat stellen om meer te doen ter bescherming en verbetering van de gezondheid van onze burgers. Het zal de EU in staat stellen om vergelijkbare gegevens van hoge kwaliteit over gezondheid te produceren, zodat beleidmakers trends op Europese schaal zullen kunnen volgen. Het zal allen die professioneel met gezondheidszorg te maken hebben in staat stellen om op Europese schaal hun deskundigheid bijeen te brengen en ideeën uit te wisselen. Het zal het vermogen van de EU om snel te reageren op ernstige bedreigingen van de volksgezondheid verbeteren. Ik ben vooral ook verheugd dat de toetredingslanden(2)
en de EER-staten vanaf het begin aan het programma zullen deelnemen. Ik ben er zeker van dat in de komende jaren dit programma een aanzienlijke vooruitgang inzake volksgezondheid zal opleveren voor Europa. Maar dit nieuwe programma is slechts een stap - mogelijk wel een grote stap - op de weg naar een "Europa van Gezondheid". In de komende maanden zal ik een aantal voorstellen indienen voor een Europees Centrum voor de preventie en beheersing van ziekten, en later dit jaar zal ik een nieuwe Mededeling over de rol van de EU in het volksgezondheidsbeleid indienen. Deze initiatieven, in combinatie met dit programma, zullen de gezondheid een vaste centrale plaats geven in de beleidvorming van de EU."

Het nieuwe actieprogramma inzake volksgezondheid

Het nieuwe programma brengt de geïntegreerde aanpak inzake volksgezondheid in praktijk die werd aanbevolen in de Mededeling van de Europese Commissie over de gezondheidsstrategie van mei 2000 (COM(2000) 285 def.). Het vervangt een reeks van acht EU-programma's die elk op een specifiek volksgezondheidsprobleem waren gericht: kanker, AIDS en andere overdraagbare ziekten, zeldzame ziekten, ziekten in verband met vervuiling, preventie van letsel, volksgezondheidmonitoring, bevordering van de volksgezondheid en drugsmisbruik. De oude "themaspecifieke" benadering leidde tot een versnippering van de inspanningen en kon niet soepel worden aangepast aan nieuwe bedreigingen van de volksgezondheid.

Het Europees Parlement en de lidstaten van de EU stemden in 2000 weliswaar in met de onderliggende principes van de gezondheidsstrategie van de Commissie, maar het bereiken van overeenstemming over de details van het nieuwe programma nam meer tijd in beslag. Het Besluit van het Europees Parlement en de Raad tot instelling van het nieuwe programma werd na een bemiddelingsprocedure goedgekeurd in september 2002 (Publicatieblad L 271 van 9 oktober 2002). Het opstellen en goedkeuren van een gedetailleerd werkplan voor het eerste operationele jaar van het programma duurde tot het begin van 2003.

De eerste oproep tot het indienen van voorstellen is gepubliceerd en de Commissie zal op 21 maart een informatiedag houden, in haar kantoren in Luxemburg, voor organisaties die geïnteresseerd zijn in deelname aan het programma. Voorstellen voor projecten moeten gericht zijn op prioriteiten van het werkplan voor 2003 van het programma en dienen vóór 16 mei 2003 aan de Commissie te worden toegezonden.

Prioriteiten van het werkplan voor 2003 van het programma Het aanpakken van "horizontale" kwesties in 2003 Het Werkplan voor 2003 omvat een aantal belangrijke "horizontale thema's" die het hele programma bestrijken:


* Ontwikkeling van beoordeling van gezondheidseffecten
* Gezondheid in de kandidaatlanden

* Ongelijkheden op het gebied van gezondheid
* Vergrijzing en gezondheid

Dit zijn kwesties van strategisch en politiek belang die de hieronder beschreven drie hoofdlijnen van het programma verbinden. Naast het werk aan deze thema's zullen ook specifieke acties worden uitgevoerd betreffende de samenwerking tussen gezondheidsstelsels, en betreffende het bevorderen van goede praktijken en doelmatigheid in de gezondheidssector. De projecten in het kader van deze acties zullen input opleveren voor discussies over het beleid inzake gezondheidszorg, zowel op EU-niveau als binnen lidstaten. Ze zullen met name relevant zijn voor discussies over intersectoriële beleidvorming, mobiliteit van patiënten, en de toekomst van de ouderenzorg.

Verbetering van informatie over en kennis van gezondheid

Het programma zal trachten voort te bouwen op de al op Europees niveau verzamelde gezondheidsgegevens, en die verder te ontwikkelen. De specifieke voor 2003 geplande acties omvatten het bereiken van overeenstemming over een lijst van belangrijke gezondheidsindicatoren aan de hand waarvan de volksgezondheidstoestand gemonitord kan worden, en het opzetten van het netwerk van volksgezondheidsinstellingen in de gehele EU dat een geïntegreerd EU-gezondheidsinformatiesysteem zal beheren.

In de loop van 2003 zullen werkgroepen van deelnemers aan het netwerk beginnen met het treffen van praktische regelingen voor monitoring op EU-schaal van de overeengekomen gezondheidsindicatoren.

Andere voor 2003 geplande acties zijn het financieren van een aantal belangrijke analyses van volksgezondheidskwesties die voor de hele EU relevant zijn. Momenteel worden pan-Europese teams van wetenschappers uitgenodigd om voor deze opdrachten (het opstellen van rapporten) in te schrijven (zie de link naar de oproep van de Commissie hieronder voor meer details). De Commissie nodigt ook uit tot het indienen van voorstellen voor projecten om de bestaande volksgezondheidsgegevens en
-kennis op EU- niveau gemakkelijker toegankelijk te maken voor het grote publiek. Het is mogelijk dat op deze terreinen nog aanvullende aanbestedingen zullen worden uitgeschreven.

Reageren op bedreigingen van de volksgezondheid

Dit onderdeel van het programma bouwt voor op de al bestaande systemen voor "snel alarm" op EU-niveau, met name het Europees Netwerk voor overdraagbare ziekten (zie MEMO/01/370) en het EU-systeem voor vroegtijdige waarschuwing voor mogelijke bioterroristische aanslagen.

De reikwijdte (geografisch en wat ziekte betreft) van het Netwerk wordt uitgebreid, en er zijn acties gepland om het vermogen van de lidstaten om te reageren op eventuele bioterrorisme-incidenten te versterken. Dit omvat onder meer het opzetten van netwerken van laboratoria en het opbouwen van deskundigheid op het terrein van chemische en biologische pathogenen.

Het programma zal helpen bij het opzetten van de bewakingssystemen waarin de onlangs goedgekeurde richtlijn betreffende bloed (zie IP/02/1919) en de voorgestelde richtlijn betreffende menselijke weefsels en cellen (zie IP/02/894) voorzien.

Andere centrale prioriteiten in het werkplan voor 2003 zijn acties betreffende antimicrobiële resistentie/ziekenhuisinfectie en het ontwikkelen van strategieën om te reageren op bedreigingen van overdraagbare ziekten, zoals influenza-epidemieën.

Het aanpakken van gezondheidsdeterminanten

Gezondheidsdeterminanten zijn factoren als persoonlijk gedrag, levensstijlen, sociale omstandigheden, milieu en werkomstandigheden, die van invloed zijn op de gezondheid van mensen. De volksgezondheidsbeleidmakers in de hele EU worden met veel gemeenschappelijke problemen geconfronteerd bij het zoeken naar de beste manier om deze determinanten aan te pakken. Dit deel van het programma zal daarom volksgezondheidsbeleidmakers en non-gouvernmentele organisaties in de hele EU in staat stellen om hun kennis inzake verschillende determinanten te combineren, door netwerken op EU-niveau te ondersteunen, de uitwisseling van ervaringen te bevorderen en innovatieve projecten te financieren.

De prioritaire acties voor 2003 omvatten projecten inzake de beheersing van tabaksgebruik, voeding en lichaamsbeweging, alcohol en jongeren, en beleid inzake volksgezondheid en milieu (met bijzondere aandacht voor kinderen).

Nadere informatie

Details betreffende het aanvragen van financiering in het kader van het Actieprogramma op het gebied van de volksgezondheid (2003-2008) zijn te vinden op:

http://europa.eu.int/comm/volksgezondheid/ph_programme/howtoapply/How_ to_apply_en.htm

Details betreffende de informatiedag te Luxemburg op 21 maart zijn te vinden op:

http://europa.eu.int/comm/volksgezondheid/ph_programme/howtoapply/info
_day_en.htm Algemene informatie over het beleid van de EU inzake volksgezondheid is beschikbaar op:

http://europa.eu.int/comm/volksgezondheid/index_en.htm

(1)
Het huidige budget van 312 miljoen voor het programma zal na de uitbreiding in 2004 worden aangevuld met speciale toewijzingen.

(2)
Alle toetredingslanden behalve Litouwen hebben toegezegd in 2003 te zullen deelnemen, plus de EER-landen: Noorwegen, IJsland en Liechtenstein.