LEI

persbericht / nr. 1726

18-maart-2003

Vertrouwen en sancties nodig voor veilige voedselproductie

Wetten en regels voor voedselveiligheid, diergezondheid en welzijn worden door sommige varkenshouders onvoldoende nageleefd. De overheid beschouwt het bedrijfsleven als eerstverantwoordelijke voor de kwaliteit van het geproduceerde voedsel. Om dat waar te maken zouden bedrijven zich volgens de overheid moeten organiseren in voedingsketens, die ervoor zorgen dat de productie volgens wettelijke voorschriften plaatsvindt. Het bedrijfsleven moet zelf ingrijpen als er binnen de keten fouten worden gesignaleerd (het zogenaamde ketengarantiesysteem). In opdracht van het Ministerie van LNV onderzocht het LEI waarom varkenshouders zich wel of niet houden aan de wettelijke eisen rond voedselveiligheid, en of ketengarantiesystemen het gedrag kunnen beïnvloeden.

Toename van het aantal regels en de voortdurende wijziging, onderlinge tegenstrijdigheid en onduidelijkheid van de regels leiden tot onzekerheid bij het bedrijfsleven. Het vertrouwen van varkenshouders in de overheid neemt daardoor af en de acceptatie van het beleid vermindert. Voor het noodzakelijke herstel van vertrouwen moet de overheid energie steken in de kwaliteit van wetten en regels, hierover beter met de varkenshouders communiceren, en geloofwaardige sancties treffen tegen wie hardnekkig de wet blijft overtreden. Het gedogen van moedwillige nalatigheid in de naleving heeft een bijzonder demotiverend effect. Invoering van verbeterde kwaliteitssystemen zal niet helpen als niet tegelijkertijd een effectief controle- en sanctiebeleid wordt ontwikkeld.
Private ketengarantiesystemen vergroten de betrokkenheid van het bedrijfsleven. In potentie vormen zij dan ook een goed middel om de naleving van voedselveiligheidseisen door varkenshouders te verbeteren. Daarvoor is het wel nodig dat de varkenshouders zelf een bijdrage kunnen leveren aan de ketens. Een gezamenlijke ontwikkeling van ketengarantiesystemen op basis van gelijkwaardigheid zal het noodzakelijke vertrouwen tussen ketenpartners versterken. Een stimulerende inbreng van de overheid is hierbij gewenst, en wellicht zelfs noodzakelijk.

---

Prikkels voor naleving van voedselveiligheidseisen; Door varkenshouders binnen en buiten ketengarantiesystemen. Bekijk het rapport: 7.03.02.