Ingezonden persbericht

Kok getuigt over aanval op burgers

Gerechtshof honoreert verzoek slachtoffers

DEN HAAG, 20030319 -- Burgers uit Belgrado en Nis mogen oud-premier Kok als getuige laten horen als voorbereiding op het proces dat zij tegen de Nederlandse Staat willen voeren. Dat heeft het Gerechtshof in Den Haag in hoger beroep bepaald.

Het gaat om nabestaanden van de slachtoffers van de aanval op de televisiestudio in Belgrado en slachtoffers van de aanval met clusterbommen op het centrum van Nis, in 1999. De rechter-commissaris zal op hun verzoek ook de oud-ministers Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) en De Grave (Defensie) ondervragen.

"Wij zijn blij met deze eerste stap op weg naar waarheid en gerechtigheid", reageert de woordvoerder van de joegoslavische burgers, Hans Hupkes.

De rechtbank in Den Haag had het verzoek eerder afgewezen omdat de getuigenverhoren een te groot beslag op de rechtbank zouden leggen. Aanvankelijk wilde raadsman mr. N. Steijnen ook Tweede-Kamerleden, militaire bevelhebbers en gevechtsvliegers laten horen om duidelijkheid te krijgen over Nederlandse betrokkenheid bij het bepalen van de doelen en het gebruik van de omstreden clusterbommen.

De landsadvocaat mr. C. Houtzagers wierp tegen dat de feiten over de oorlog van de Navo tegen Joegoslavië genoegzaam bekend zijn en voor het overige vallen onder het staatsgeheim. Een getuigenverhoor zou bovendien niet correct zijn omdat de slachtoffers overwegen ook de oud-ministers en militairen individueel aansprakelijk te stellen voor de geleden schade.

Het gerechtshof heeft bepaald dat het getuigenverhoor achter gesloten deuren plaatsvindt. "Onbegrijpelijk", vindt Hupkes. "Het gaat om een ernstige schending van de internationale rechtsorde en het humanitaire oorlogsrecht. Het gevolg van de aanval met kuisraketten op de tv-studio is alleen al vergelijkbaar met de vuurwerkramp in Enschede. En hier betrof het géén ongeluk, maar een doelbewuste actie die door de toenmalige premier in het openbaar is gelegitimeerd. Om over de verschrikkelijke gevolgen van de clusterbommen, die door Nederlandse F16's zijn afgeworpen, nog maar te zwijgen. Daarbij past openbaarheid."

Het voorlopig getuigenverhoor is nodig als voorbereiding op de bodemprocedure voor de (nabestaanden van de) slachtoffers. Zij eisen schadevergoeding en smartengeld wegens de onrechtmatige agressie die hen heeft getroffen.