Ingezonden persbericht
Waterbeleid in de 21e eeuw
Het is waarschijnlijk voor iedereen nog wel helder voor de geest te halen.
De ondergelopen dorpen in het zuiden van het land in de jaren 1993, 1995 en
1998. Het water in de Nederlandse rivieren steeg in korte tijd snel en de
dijken werden flink onder druk gezet. Ze hielden het, maar toch was er over
grote gebieden overlast van het water en de economische schade was groot.
Duizenden mensen werden geëvacueerd. Rijssen kreeg in 2002 tot drie keer
toe te maken met hevige regenbuien. De buien waren zo hevig dat het riool
het overschot aan water niet kon verwerken en de straten blank kwamen te
staan. Kelders liepen onder en ondanks dat er onder de jongsten onder ons
ook vermaak was met het vele water, was de schade ook hier groot. Afgelopen
jaar waren het vooral Dresden en Praag die het nieuws haalden. In Dresden
was het de rivier de Elbe die grote schade aan de stad toebracht.
Tienduizenden mensen moesten worden geëvacueerd en de kunstkelders van
Dresden liepen vol, nadat op verschillende plaatsen de dijken doorbraken.
In Nederland kunnen we ons ook het jaar 1988 nog goed herinneren. In dat
jaar hadden we in Nederland te maken met extreme neerslag. Het resultaat
hiervan waren ondergelopen kelders, drijvende putdeksels en een vergane
aardappeloogst.
Nu is Nederland een echt waterland en met de IJssel, de Vecht, het Zwarte
Water en de weteringen mogen we stellen dat Zwolle een echte waterstad is.
Eeuwenlang "vechten" wij Nederlanders al tegen het water en in Zwolle is
dat dus niet anders. We doen dat door rivieren te bedijken en middels
stuwen en gemalen houden we water vast of laten we het juist wegstromen.
Gedurende de tijd hebben we het water aardig weten te reguleren. Eigenlijk
hebben we geprobeerd het water dat op ons af komt via rivieren, regen of
door de grond, naar onze eigen hand te zetten. Op het platteland werden
sloten gegraven om de landbouw van water te voorzien, maar ook om
overtollig regenwater zo snel mogelijk af te voeren naar rivier en zee. Om
steden en dorpen droog te houden, werd riolering aangelegd. Iedereen kent
natuurlijk de putjes langs de straat waar het regenwater in wegklatert. Zo
voorkomen we dat oogsten een overschot aan water krijgen en houden we stad
en dorp droog en leefbaar. En toch, ondanks ons ingenieuze en geregelde
systeem van watergangen krijgen we steeds vaker te maken met wateroverlast.
Toeval?
Oorzaken
Nee, dit is zeker geen toeval. Na uitgebreid onderzoek te hebben gedaan
heeft de regering in 2000 de redenen benoemd voor het feit dat
wateroverlast steeds vaker voor komt. Oorzaken zijn onder meer de
klimaatverandering waardoor de zomer in de (nabije) toekomst steeds droger
zal worden en de winter natter, waarbij de buien heviger zullen zijn.
Daarnaast zijn de zeespiegelstijging in combinatie met bodemdaling aan te
merken. Ook hebben we onze watersystemen de afgelopen decennia steeds
verder aangepast aan onze wensen. Rivieren werden verder ingesnoerd en
beken werden "rechtgetrokken" om de afvoer van water te bevorderen. Door de
"landbouwgerichtheid" van ons watersysteem verdrogen natuurgebieden. Onze
grondwatervoorraad krijgt niet de kans op een natuurlijke manier aan te
vullen door een snelle afvoer van regenwater maar we onttrekken wel
grondwater voor landbouw en drinkwater. De boodschap van de regering is dan
ook in de toekomst anders om te gaan met ons water.
Water als partner
Het rijk, provincies, gemeenten en waterschappen hebben daarom begin 2001
het startsein gegeven voor het nieuwe waterbeheer voor de 21e eeuw middels
de Startovereenkomst WB21. Vervolgens is Nederland opgedeeld in zeventien
stroomgebieden en voor deze stroomgebieden worden in eerste instantie
stroomgebiedsvisies opgesteld. In die visies wordt per stroomgebied
beschreven hoe in grote lijn de watersituatie moet worden aangepakt.
Hierbij wordt uitgegaan van het gegeven dat we water nú de ruimte moeten
geven omdat het water die ruimte anders vanzelf zal opeisen op den duur. We
zullen het water in de toekomst dan ook niet meer moeten zien als iets wat
ons in onze dagelijkse bezigheden belemmerd, maar als partner. We moeten
het water weer toelaten in ons dagelijkse leven. Een erg belangrijk
uitgangspunt daarbij is, dat we het water in principe moeten proberen vast
te houden op de plaats waar het valt. Pas als dat te veel wordt, moet het
worden geborgen, bijvoorbeeld door daarvoor gereserveerd terrein tijdelijk
onder water te zetten, maar wel liefst waar het valt. Vervolgens kan het
water vertraagd worden afgevoerd.
Zwolle
Zwolle kan hierbij als mooi voorbeeld genomen worden. Bovenstrooms van
Zwolle zijn immers de Vecht en de Weteringen belangrijke aders waarlangs
regenwater wordt afgevoerd. In geval van een hevige regenbui, wordt het
overschot aan water snel naar de weteringen en de Vecht gestuurd om
afgevoerd te worden. Wanneer hevige buien echter langdurig aanhouden, kan
er zoveel water naar de Vecht en de weteringen worden afgevoerd, dat zowel
de Vecht als weteringen dit niet meer kunnen verwerken. Vooral
benedenstrooms, dus rond of zelfs in Zwolle, kunnen dan problemen ontstaan.
Kansen
Nu vinden dergelijke langdurig aanhoudende buien niet zeer regelmatig
plaats. Maar door het vasthouden, vervolgens bergen en daarna afvoeren van
water, kan veel schade worden voorkomen. De uitdaging is dan ook om het
water zo in te passen, dat de kosten en baten positief uitvallen. We moeten
daarom niet denken in de "bedreiging" van meer water in ons leven, maar
uitgaan van kansen mét water.
Hoe het waterbeleid van de 21e eeuw er precies uit gaat zien, dat valt nog
niet goed te voorspellen. Dat er wat moet veranderen en dat er wat gaat
veranderen, dat is wel duidelijk en op basis van welke principes ook.
Momenteel zijn de stroomgebiedsvisies in voorbereiding en dat geldt ook
voor de stroomgebiedsvisie van de Vecht en het Zwarte Water, waarbinnen
Zwolle ligt. Het doel, namelijk een veilige leefomgeving waarbinnen we niet
voor het water hoeven te vrezen, maar waarbinnen we met het water
samenwerken, is helder. Hoe dit doel moet worden bereikt, daarvoor kunnen
verschillende wegen worden bewandeld. Vandaar dat een afgewogen pakket
maatregelen moet worden samengesteld om het doel te bereiken. En hieraan
wordt op dit moment hard gewerkt. Nederland leeft nou eenmaal met water en
Zwolle kan hierover meespreken.
---
Als het persbericht niet goed overkomt of als u álle actuele persberichten
wilt zien:
http://www.zwolle.nl/cms/cms.nsf/V_LUSCW/73FDA042AE0928F1C12568AF00420EC6
Als het bericht uit het gemeenteblad Wijzer niet goed overkomt of als u
alle actuele berichten wilt zien:
http://www.zwolle.nl/cms/cms.nsf/V_LUSCW/05E53E93C32E14B041256A060046715B
Wilt u uw abonnement op e-nieuws van de Gemeente Zwolle opzeggen? Dat kan door een leeg e-mailbericht te sturen aan afmelden@zwolle.nl
---