Rijksvoorlichtingsdienst
Het Koninklijk Huis
19/03/03 Toespraak van Hare Majesteit de Koningin tijdens het
staatsbezoek aan Chili, 19 maart 2003
Het gesproken woord geldt
Mijnheer de President,
Het is mij een groot genoegen Uw land te mogen bezoeken en hier
vanavond, met mijn zoon en schoondochter, Uw gast te zijn.
Honderdzesenzeventig jaar geleden werden tussen onze beide landen
diplomatieke betrekkingen aangeknoopt. Dat is op zich geen opmerkelijk
getal. Waren wij echter, zoals aanvankelijk de bedoeling was, één jaar
eerder naar Chili gekomen, dan hadden wij hier de
honderdvijfenzeventigste verjaardag van onze betrekkingen kunnen
vieren. Wij hebben echter voorrang gegeven aan het huwelijk van Prins
Willem-Alexander en Prinses Máxima en hopen dat U daarvoor begrip
hebt.
In geografische zin zijn onze landen zeer ver van elkaar verwijderd,
maar onze betrekkingen hebben daar in die honderdzesenzeventig jaar
niet onder geleden. Onze relaties gaan trouwens nog verder terug.
Reeds aan het eind van de zestiende eeuw verschenen Nederlandse
schepen voor Uw kust. Het feit dat zij er niet voor terugdeinsden de
grimmige en gevaarlijke tocht te maken en door te zeilen naar Chili,
"het land waar de aarde eindigt", illustreert hoeveel zij er voor over
hadden de mogelijkheden van dit gebied te verkennen. Hun drijfveren
waren zowel van politieke als van economische aard. Het ging enerzijds
om het aantasten van de machtspositie van Spanje, het land waarmee wij
in oorlog waren. Anderzijds waren de Nederlanders op zoek naar nieuwe
producten voor hun steeds groeiende handelsactiviteiten. Nederlandse
cartografen brachten delen van Uw land in kaart; hun kaarten en
atlassen waren voor de kennis van dit deel van de wereld van groot
belang.
Twee eeuwen later raakte Uw land eveneens in conflict met Spanje en
verwierf het zijn onafhankelijkheid. Nederland zocht al snel contact
met de nieuwe natie en zond een schip naar deze wateren. Weer waren
het vooral commerciële motieven die ons dreven. De koning die het
schip uitzond, droeg niet voor niets de bijnaam van de
"koopman-koning". Die eerste Nederlandse bezoekers waren onder de
indruk van dit land, prezen de ordelijkheid, de spaarzaamheid en de
huiselijkheid van de Chilenen en meenden hierin zelfs overeenkomsten
met henzelf te herkennen. Het is daarom niet verwonderlijk dat
Nederlanders, zij het op bescheiden schaal, emigreerden naar dit land,
waar zij hoopten goede toekomstmogelijkheden voor henzelf en hun
kinderen te vinden. Deze emigratie heeft onze banden versterkt. Dit
kwam duidelijk tot uiting toen in 1953 (nu precies vijftig jaar
geleden) na de verschrikkelijke watersnood die ons land toen had
getroffen, de Chileense regering het edelmoedige gebaar maakte duizend
Nederlandse boerengezinnen uit te nodigen zich hier te komen vestigen.
Dat wij later op onze beurt een aanzienlijk aantal Chilenen in ons
land mochten opnemen, was het gevolg van problemen op een heel ander
gebied, die zich dertig jaar geleden in Uw land hebben voorgedaan. Het
Nederlandse volk leefde toen intensief mee met de gebeurtenissen in
Chili en voelde zich er nauw bij betrokken. Kerkelijke organisaties
speelden bij de hulp aan uitgeweken Chilenen een belangrijke rol.
Velen van hen die toen naar ons land zijn gekomen, zijn inmiddels
teruggekeerd. Anderen echter zijn gebleven en hebben ons land met hun
talenten en toewijding verrijkt.
De wereld heeft met bewondering gezien hoe, na de moeilijke en
dikwijls tragische gebeurtenissen van de jaren zeventig, de overgang
naar nieuwe verhoudingen zich in Uw land op vreedzame wijze heeft
voltrokken. Natuurlijk zijn niet alle wonden geheeld. Er bestaan zeker
nog gevoelens van pijn en onverwerkt verdriet, maar Uw vastberaden
gemeenschappelijke zoektocht naar nieuwe vormen en herstelde
verhoudingen is een bijzondere prestatie. De democratie heeft
gezegevierd en haar plaats hervonden. Chili staat thans bekend om zijn
respect voor de mensenrechten en de burgerlijke vrijheden en geniet
mede hierdoor aanzien in de wereld. In de internationale gemeenschap,
waarin Uw land thans weer volledig is geïntegreerd, neemt Chili een
plaats van toenemend gewicht in).
De gunstige economische ontwikkelingen zijn bij dit alles van grote
betekenis geweest. Als geassocieerd lid van de MERCOSUR en partij bij
andere vrijhandels-verdragen is Chili een van de meest open economieën
van Zuid-Amerika geworden. Het economische integratieproces dat zich
in dit deel van de wereld voltrekt, wordt in ons land met veel
belangstelling gevolgd. De recente Associatieovereenkomst tussen de
Europese Unie en Chili is een goed voorbeeld van de goede
samenwerking. Groeiende welvaart heeft er ook toe geleid dat de
armoede in Uw land sterk is teruggedrongen. De Chileense regering
heeft hiermee een zeer indrukwekkende prestatie geleverd.
Tussen onze beide landen bestaan tal van contacten. Wij werken op verschillende gebieden nauw samen in internationale organisaties, met name in de Verenigde Naties. Wij delen dezelfde waarden, zoals respect voor de internationale rechtsorde, eerbiediging van de mensenrechten en zorg voor het milieu. De plaats in de Veiligheidsraad, die U sinds het begin van dit jaar inneemt, is in dit verband van groot belang.
Mijnheer de President,
Uw land wordt geroemd om zijn indrukwekkende natuur en om zijn
prestaties op economisch, sociaal en politiek gebied. Chileense
producten vinden ook in Nederland een gretig onthaal. De wijn is
bekend en geliefd. De kunstmest draagt bij ons zelfs de naam
chilisalpeter.
Belangrijke culturele prestaties van Uw landgenoten trekken
internationale aandacht. Uw grote dichters Pablo Neruda en Gabriela
Mistral, die beiden de Nobelprijs voor literatuur ontvingen, genieten
wereldfaam. Verschillende andere Chileense schrijvers zijn in het
Nederlands vertaald en worden veel gelezen en gewaardeerd. Het zijn
slechts enkele voorbeelden van de prestaties van Uw volk en de rijkdom
van Uw land, waarmee wij thans tot onze vreugde persoonlijk kennis
kunnen maken.
Gaarne hef ik het glas op de gezondheid van U en mevrouw Lagos en op
de gelukkige toekomst van het Chileense volk.