GroenLinks

GroenLinks Tweede-Kamerfractie Nieuwsbrief 20 maart 2003 06:49

Tweede Golfoorlog is irrationele vergeldingsoorlog

(20 maart 2003)

In zijn recente toespraken suggereert Bush dat deze oorlog onvermijdelijk en daarmee een rationele vervolgstap is. Met Von Clausewitz lijkt hij oorlog te zien als voortzetting van politiek, helaas en noodzakelijk, met andere middelen. Naar mijn smaak is de nu gestarte tweede Golfoorlog verre van rationeel. Het is gruwelijk en treurigmakend dat we nu getuige zijn van een vergeldingsoorlog.
Het Irakese volk moet lijden voor Husseins daden uit het verleden of daden die hij nog zou kunnen plegen. Van een directe, imminente dreiging of daad is immers geen sprake.

De Verenigde Staten nemen, met haar bondgenoten, ook een groot risico, juist door hun enorme militaire overmacht. Dat is het gevaar van wat in het jargon een asymmetrische oorlog wordt genoemd. Het is moeilijk om veruit de machtigste te zijn en tegelijkertijd het recht aan je kant te hebben of te houden. Als een zwakke tegenstander het lang genoeg volhoudt tegen een sterkere, kan 'overkill' - hoe onterecht ook - sympathie wekken voor de underdog en daarmee nieuwe wraakgevoelens opwekken. Dit vormt de belangrijkste voedingsbron voor nog hardere vormen van terrorisme. De immoraliteit van Saddam Hoessein, de gruwelijkheid en onmenselijkheid van zijn regime, kunnen door niemand worden betwist, maar het gevaar is reëel dat deze oorlog, die ook het Irakese volk treft, in het nadeel van de Verenigde Staten laat zien hoe slecht superieure militaire macht en gerechtigheid samengaan.

Ik vrees ook voor de lange termijn gevolgen van deze oorlog. Juist doordat het nieuw terrorisme kan voeden, roept het een nieuwe escalatie van de strijd tegen het internationaal terrorisme over ons af. Publieke én private veiligheidsdiensten groeien onvermijdelijk als kool. Nieuwe bevoegdheden en opsporingsmethoden volgen elkaar in rap tempo op. Producenten van metaaldetectoren, camera's, magnetische deuren en afluisterappartuur beleven gouden tijden. Het Westen wapent zich. Dikwijls onzichtbaar heeft dit directe en niet minder indringende gevolgen voor de burgers. De grenzen tussen privé en publiek, tussen wat wettelijk is toegestaan en wat niet, komen onder druk. Zeker als dit vooral specifieke groepen treft vormt ook dat een nieuwe spanningsbron in onze samenleving. Er moet begrip zijn voor alle angsten die er leven, maar laat iedereen het hoofd zo veel mogelijk koel houden.

Wie met vuur speelt, kan zijn vingers branden. Ik hoop vurig dat alle risico's die aan deze preventieve oorlog kleven geen realiteit zullen worden. Ik heb het dan, naast het gevaar van nieuw terrorisme, over de grote risico's voor de Irakese burgerbevolking, de Koerden in het Noorden, de buurlanden en het gevaar van een verdere escalatie van het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Tegelijkertijd besef ik dat Bush het uitblijven van deze mogelijke gevaren kan beschouwen als het bewijs van het gelijk van zijn doctrine van de preventieve oorlog.

Vandaag is een zwarte dag. Wij zullen al het mogelijke doen om de humanitaire gevolgen te verzachten. Verder rest ons niets anders dan met vele anderen via de publieke opinie stopzetting van de oorlog af te dwingen. Bijvoorbeeld door zaterdag 22 maart te demonstreren op de Dam.

Femke Halsema

Den Haag
20 maart 2003