Bosbode nieuwsflits
Extra Nieuwsflits
20 maart 2003
Gisteren (woensdag) is ons van alles door het CDA, met name door vice-fractieleider Verhagen verweten over onze opstelling in het debat over Irak. Ik heb besloten me niet tot terugschelden te laten verleiden en snel met hem te gaan praten om te kijken of we de kennelijke irritaties uit de weg kunnen ruimen.
Over één ding wil ik echter wel duidelijk zijn. Er wordt gesproken over een deal van Bos met het CDA over politieke steun aan het besluit van de Verenigde Staten e.a. om ten strijde te trekken tegen Irak. Die deal was er niet. Integendeel, eenieder die maandagavond het NOS journaal zag, heeft daar kunnen zien dat ik daar voor de camera verklaarde dat besluit niet te kunnen steunen.
In het debat zijn we overigens ook duidelijk geweest over onze opstelling op het moment dat de oorlog uit zou breken. Die situatie brak vanochtend aan. We hebben toen het volgende persbericht uit doen gaan.
Eerste reactie PvdA-fractie op het uitbreken van de oorlog in Irak
Vannacht is de oorlog uitgebroken in Irak.
Wij betreuren dit en ervaren het als een nederlaag temeer omdat wij steeds duidelijk hebben gemaakt dat wij van mening zijn dat er nog mogelijkheden waren om de oorlog te voorkomen en een besluit van o.a. de Verenigde Staten buiten de Veiligheidsraad om niet konden steunen.
Nu de oorlog is uitgebroken en de gevolgen voor de betrokkenen dramatisch kunnen zijn, hoopt de PvdA-fractie vurig dat deze zo kort mogelijk zal duren en zo min mogelijk mensenlevens zal kosten.
Zoals wij in de debatten van de afgelopen maanden ook duidelijk hebben gemaakt, past in de thans ontstane situatie geen neutraliteit omdat Saddam Hussein daarbij de lachende derde zou zijn. Wij hebben tot in de laatste Kamerdebatten daarbij ook zelf gezegd dat als de oorlog eenmaal begint en wij moeten kiezen tussen Saddam Hussein of de geallieerden, ook wij zullen kiezen voor de geallieerden.
We gaan er daarbij dan vanuit dat de basisprincipes van proportionaliteit en het humanitaire oorlogsrecht worden gehandhaafd. Wij gaan er vanuit dat de Nederlandse regering zich met name zal inzetten ten behoeve van een snelle aanvang van de wederopbouw van democratie en bestuur in Irak onder regie van de Verenigde Naties. Wij verzoeken de Nederlandse regering zich hiervoor in te zetten en initiatieven te nemen voor de opvang van slachtoffers en vluchtelingen.
Er zijn mensen die mij mailen met verschillende reacties. Ik noem er vier.
Betekent dit politieke steun voor de oorlog?
Ik heb me na alle verwarring van de afgelopen week voorgenomen het woord politieke steun niet meer te gebruiken. Militaire steun is, en daar zijn we blij mee, in ieder geval niet aan de orde voor Nederland. Ook juich ik toe dat Balkenende heeft verklaard dat wat hem betreft Nederland niet tot de coalition of the willing behoort. Maar ons standpunt betekent natuurlijk wel dat, nu het oorlog is, we hopen dat de geallieerden zo snel mogelijk winnen, met zo min mogelijk slachtoffers.
Waarom moet je zo nodig partij kiezen?
Vanochtend hoorde ik op TV Saddam Hussein vriendelijke woorden spreken aan iedereen die tegen de oorlog is, dat waren net als hij vijanden van het kwaad . In dat kamp van Saddam Hussein wil ik dus niet terecht komen. Wij kiezen partij voor het Irakese volk, voor mensenrechten en democratie, voor de internationale rechtsorde, tegen Saddam Hussein. Maar als je zegt dat je vindt dat de oorlog zo snel mogelijk beëindigd moet worden, moet je er ook bij zeggen wie er moet winnen. En hoeveel kritiek ik ook heb op Bush, hij is in generlei opzicht op één lijn te stellen met Hussein en wat die allemaal op zijn geweten heeft.
Zijn jullie bijgedraaid? Is dit de knieval?
Nee. Ik heb, in gesprekken en voor camera en microfoon, duidelijk gemaakt dat ik op geen enkele wijze mijn standpunt van dinsdag terug zal nemen. Ik vraag dat ook niet van het CDA. Wij waren en zijn tegen het besluit om een oorlog te beginnen zonder steun van de Veiligheidsraad.
Waar het nu om gaat is hoe je je opstelt nu de oorlog is uitgebroken. Ook daarover kan ons standpunt geen verrassing zijn omdat we dit deze week in het debat al hebben uitgesproken.
Overigens lijkt het mij dat als we de formatie nog tot een goed einde willen brengen we allereerst op moeten houden met het rondstrooien van verhalen over elkaar en het elkaar de maat nemen op gebieden waarvan we kunnen weten hoe principieel ze liggen.
Goed zo!
Veel mensen begrijpen ons standpunt. Voor sommigen speelt daarbij een rol dat ze vinden dat je nu niet neutraal kunt blijven; voor anderen dat ze vinden dat dit land snel een kabinet nodig heeft.
Ik vind beide belangrijk maar voor ons blijft gelden dat we niet willen regeren tot elke prijs omdat we ook geloofwaardig moeten blijven. Dus is het voor ons heel belangrijk dat Nederland niet militair betrokken raakt en dat we ons oordeel over het besluit van de Verenigde Staten e.a. om ten strijde te trekken zonder steun van de Veiligheidsraad niet hoeven in te trekken.