Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen

21-03-2003

KNAW-advies: de wetenschapper moet zich weer tweetalig gaan ontwikkelen

Vandaag biedt de Koninklijke Nederlands Akademie van Wetenschappen (KNAW) aan minister Van der Hoeven van OCenW het eerste exemplaar aan van het advies Nederlands, tenzij... Tweetaligheid in de geestes- en de gedrags- en maatschappijwetenschappen. In dit advies samengesteld door de 'Commissie Nederlands als wetenschapstaal' staan aanbevelingen voor het behoud van het Nederlands als wetenschapstaal. De commissie is van mening dat het Nederlands de bescherming verdient van de instituties die daarvoor verantwoordelijkheid dragen, in de eerste plaats de overheid, maar ook de universiteiten als dragers en houders van de cultuur en dus van de taal.

Wetenschapsbeoefenaren in de geesteswetenschappen en de gedrags- en maatschappijwetenschappen moeten zich tweetalig ontwikkelen. Lange tijd is dit in het hoger onderwijs en de wetenschapsbeoefening gewoon geweest. Die vanzelfsprekendheid moet weer terugkeren. Er moet even goed aandacht besteed worden aan de ontwikkeling van het Nederlands als wetenschapstaal, als aan de kwaliteit van het wetenschappelijk Engels. Onderzoekers moeten hun werktaal kunnen blijven kiezen op grond van het onderwerp en de context waarbinnen zij opereren.

Wetenschappers die veel in het Engels publiceren, kunnen collega's die meer in het Nederlands publiceren ten onrechte in de schaduw plaatsen. Het systeem dat het aantal publicaties per onderzoeker in kaart brengt, citatie-index en dergelijke, richt zich in feite slechts op Engelstalige publicaties, en daaronder bij voorkeur op tijdschriftartikelen. Een tweetalig wetenschappelijk landschap dient volgens de Commissie echter anders geëvalueerd te worden. De tot nu toe gehanteerde bibliometrische methoden zijn voor de geesteswetenschappen en de gedrags- en maatschappijwetenschappen te weinig divers; outputmodellen gaan te eenzijdig uit van een wetenschapsbeoefenaar die alleen publiceert in het internationale veld en alleen voor de wetenschappelijke wereld zelf.

Het advies werd geschreven door een commissie onder voorzitterschap van prof. dr. W.Th.M. Frijhoff, hoogleraar geschiedenis aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. De publicatie Nederlands, tenzij... Tweetaligheid in de geestes- en de gedrags- en
maatschappijwetenschappen is gratis op te vragen bij de KNAW (tel. 020-5510780), e-mail: edita@bureau.knaw.nl, en het is ook als pdf te downloaden van de website.

KNAW, Het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29, Amsterdam. Postbus 19121, 1000 GC Amsterdam.
Afdeling Voorlichting tel. 020-5510733, fax 020-6204941. voorlichting@bureau.knaw.nl