Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid

WRR Rapport 'Nederland handelsland':
Actief handelsbeleid nodig om neergang handelspositie af te wenden

PERSBERICHT

WRR Rapport 'Nederland handelsland': Actief handelsbeleid nodig om neergang handelspositie af te wenden

---

24-03-2003

WRR-rapport 'Nederland handelsland':
Actief handelsbeleid nodig om neergang handelspositie af te wenden

Nederland ontleent een groot deel van zijn welvaart aan de handel. Om de sterke positie van Nederland als handelsland in de toekomst veilig te stellen, dient het overheidsbeleid meer te worden gericht op de gevolgen van mondialisering en informatisering voor de internationale handel. Hierbij dient de overheid, in aanvulling op het bestaande handelsbeleid, de aandacht te richten op het wegnemen van informele handelsbelemmeringen. Hieraan kan zij bijdragen door de voorlichting en informatieverstrekking aan zowel Nederlandse als buitenlandse handelspartijen te verbeteren, de toegankelijkheid van het Nederlandse rechtssysteem voor buitenlandse partijen te vergroten en te investeren in de overdracht van handelskennis en handelsvaardigheden.

Dit concludeert de WRR in zijn rapport "Nederland Handelsland, het perspectief van de transactiekosten", dat op vrijdag 21 maart 2003 wordt aangeboden aan de staatssecretaris van Economische Zaken, mr. drs. J.G. Wijn. De presentatie van het rapport vindt plaats op een symposium van de WRR in De Burcht te Amsterdam.

Nederland handelsland
Nederland is van oudsher een handelsland. Het bezet de achtste plaats op de ranglijst van handelsnaties. De invoer en uitvoer beslaan zo'n 65 procent van het bruto binnenlands product. Bijna een derde van de beroepsbevolking verdient zijn brood in een handelsfunctie. De mondialisering en informatisering zetten de positie van Nederland als handelsnatie echter onder druk. Het handelsbeleid dient zich daarom rekenschap te geven van zowel de kansen als de bedreigingen hiervan voor de Nederlandse handelspositie.

De kansen zijn gelegen in de sterke groei van de omvang van de wereldhandel en de daling van de kosten van handeldrijven. De bedreigingen komt voort uit de toename van de concurrentie van nieuwe handelslanden. Daarnaast neemt het belang van traditionele intermediairs in de handel, zoals handelshuizen, af, een activiteit waarin Nederland van oudsher een vooraanstaande positie inneemt. Alleen door adequaat in te spelen op deze ontwikkelingen kan Nederland zijn relatieve positie in de wereldhandel handhaven.

Het perspectief van de transactiekosten
Voor een sterke internationale concurrentiepositie is het niet alleen nodig tegen een concurrerende prijs kwalitatief goede producten te vervaardigen. De WRR wijst op een ander belangrijk aspect van de concurrentiepositie, namelijk de vaardigheid van het handeldrijven zelf. Handeldrijven gaat, los van de productie van de goederen en diensten, gepaard met aanzienlijke kosten. Deze zogenaamde transactiekosten vloeien onder meer voort uit het vinden van een geschikte handelspartner in een ander land, het onderhandelen over en het afsluiten van een contract, het controleren van de naleving van het contract en het opleggen van sancties indien de afspraken worden geschonden. Deze transactiekosten worden voor een deel veroorzaakt door formele handelsbarrières, zoals invoertarieven, maar voor een belangrijker deel door informele barrières die het gevolg zijn van verschillen in taal en cultuur, gebrek aan kennis en onvoldoende vertrouwen.

Een land dat beter in staat is dan zijn concurrenten om deze transactiekosten van buitenlandse handel te verlagen, kan een sterke positie in de internationale handel verwerven. Het WRR-rapport laat zien dat Nederland tot nog toe inderdaad relatief goed is in het verlagen van deze transactiekosten. Dit blijkt uit het grote aandeel van Nederland in de wereldhandel, dat niet alleen kan worden verklaard uit natuurlijke factoren als de gunstige ligging. Het blijkt ook uit het grote aandeel van de wederuitvoer, die voornamelijk bestaat uit goederen die via Nederland worden gedistribueerd over Europa. Berekeningen laten zien dat de handel - en daarmee de welvaart - nog flink kan toenemen wanneer we erin slagen de transactiekosten (verder) te verlagen.

Beleidsaanbevelingen
De WRR pleit voor overheidsbeleid dat, in aanvulling op het gangbare handelsbeleid, erop is gericht om de transactiekosten van de handel te verlagen. Het gaat hierbij onder meer om maatregelen op het gebied van:


- voorlichting,
bijvoorbeeld door het versterken van de voorlichtingsfunctie van en ondersteuning door Nederlandse ambassades;

- regelgeving,
bijvoorbeeld door het voor buitenlandse partijen mogelijk te maken om in Nederland in het Engels te procederen;

- onderwijs,
bijvoorbeeld door te zorgen voor goed middelbaar onderwijs in algemene handelsvaardigheden en in vreemde talen en culturen, en door een internationaal opleidingsinstituut voor de handel op te richten.

Over de WRR
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) is een onafhankelijke denktank voor de Nederlandse regering. De WRR geeft de regering gevraagd en ongevraagd advies over onderwerpen vanuit een langetermijnperspectief. Deze onderwerpen zijn sectoroverstijgend en hebben betrekking op maatschappelijke vraagstukken waarmee de regering in de toekomst te maken kan krijgen. De WRR-adviezen krijgen hun weerslag in openbare rapporten, die zowel een probleemstellend als adviserend karakter kunnen hebben.

© WHY Service Group, for comments e-mail the Webmaster