European Commission

EO/03/6 24 maart 2003

Ombudsman neemt afscheid na het drukste jaar ooit

De Europese Ombudsman, Jacob Söderman, heeft vandaag zijn Jaarverslag voor 2002 voorgesteld aan de Commissie Verzoekschriften van het Europees Parlement. Het verslag geeft een overzicht van het drukste jaar van de Ombudsman tot nog toe en belicht de resultaten die bereikt werden voor de EU burgers. Dit is het laatste verslag dat de heer Söderman presenteert voor hij met pensioen gaat op 31 maart 2003.

2002 was het eerste jaar in de zeven jaar dat de heer Söderman Ombudsman was waarin het aantal klachten uitsteeg boven 2 000. Het aantal klachten dat via Internet werd gezonden bleef stijgen - ongeveer de helft van de klachten werden op deze manier verzonden. De Ombudsman opende meer onderzoeken in 2002 dan ooit tevoren (8% meer dan in 2001) en behandelde de klachten op een snelle en efficiënte manier. Op het einde van het jaar waren alle, behalve vier, onderzoeken afgesloten binnen de als doelwit gestelde periode van één jaar.

Er werd veel gerealiseerd voor de Europese burgers in 2002. De Ombudsman oefende verder druk uit op de EU instellingen om het Handvest van de Grondrechten toe te passen. Als resultaat werd het gebruik van leeftijdsgrenzen in de aanwerving bij de belangrijkste instellingen uiteindelijk afgeschaft en de Commissie nam stappen om discriminatie op grond van geslacht tegen te gaan. Er was tevens vooruitgang in het vaststellen van principes over het vergoeden van burgers voor schade wanneer de administratie haar verplichtingen niet op tijd is nagekomen.

De Ombudsman werkte hard in 2002 om het publiek te informeren over het recht van de burgers om te klagen. Hij publiceerde zijn "Gids voor de burger" in 11 talen, zond gemiddeld elke 10 dagen een persbericht uit en stelde zijn werk voor op seminaries en vergaderingen in meer dan de helft van de EU lidstaten. Deze inspanningen leverden resultaten op. Volgens de Eurobarometer over burgerschap gepubliceerd op het einde van vorig jaar, is het recht om bij de Ombudsman te klagen het tweede best gekende recht van het EU burgerschap.

Sinds hij de eerste Ombudsman van de Unie werd in september 1995, heeft de heer Söderman bijna 12 000 klachten behandeld en meer dan 1 500 onderzoeken geopend. In een commentaar op de resultaten van zijn werk zei hij "De Europese instellingen en organen hebben goed samengewerkt. Ze staan erop hun relaties met de burgers te verbeteren door snel en constructief te reageren op klachten. Bovendien heeft elke zaak een preventief effect, door de weg te bereiden voor betere procedures en aldus de nood aan klachten in de toekomst te verminderen."

Voor meer details over de in 2002 door de Ombudsman behandelde zaken, zie bijlagen I en II.

Voor meer informatie, gelieve contact op te nemen met de heer Ian Harden, Hoofd van de Juridische Afdeling, tel:+32 (0) 2 284 38 49

BIJLAGE I : ANALYSE VAN KLACHTEN IN 2002

Hoeveel ?

De Ombudsman ontving 2,211 klachten in 2002. Dit is een stijging van 18% vergeleken met 2001 (1,874). Ontvankelijke klachten stegen met 6% van 313 in 2001 tot 331 in 2002. De Ombudsman opende 222 onderzoeken op grond van deze klachten (een stijging van 8% t.o.v. 2001), alsook 2 onderzoeken op eigen initiatief.

Tegen wie ?

De meeste ontvankelijke klachten - 75% - betroffen de Europese Commissie. De Ombudsman ontving 21 klachten tegen de administratie van het Europees Parlement (9% van het totaal) en 12 tegen de administratie van de Raad (5%).

Waarover ?

Gebrek aan of weigering van informatie, vermijdbare vertraging, oneerlijkheid, procedurele gebreken en nalatigheid waren de meest voorkomende bron van klachten. Problemen met aanbestedingen en contracten gesloten met de instellingen kwamen frequent voor.

Van wie?

De meeste klachten - 92% - kwamen van individuele burgers. Bedrijven zonden 3% van de klachten, terwijl 4% afkomstig was van verenigingen. 13 klachten werden overgedragen door Euro-parlementsleden of andere ombudsmannen.

Spanje bracht het grootste aantal klachten voort - 16% van het totaal, gevolgd door Duitsland (14%), België (10%) en Frankrijk (10%).

De
UK Fr It Es Nl El Be Pt Sv At Da Fi Ie Lu Andere 2002 Klachten 308 144 213 191 354 76 109 220 88 53 45 19 121 38 25 207 % van het totaal 14 7 10 9 16 3 5 10 4 2 2 1 5 2 1 9 2001 Klachten 323 112 234 189 259 80 51 153 78 56 34 19 85 36 33 132 % van het totaal 17 6 12 10 14 4 3 8 4 3 2 1 5 2 2 7 % EU bevolking 22 16 16 15 11 4 3 3 3 2 2 1 1 1 0,1

Welk resultaat?

Meer dan een vierde (66) van de onderzochte zaken werden opgelost door de instellingen - bewijs dat de EU administratie erop staat om problemen die de Ombudsman onder hun aandacht brengt op te lossen. De instellingen aanvaardden 10 ontwerpaanbevelingen die door de Ombudsman gedaan werden. In enkel 2 gevallen zond de Ombudsman een speciaal verslag naar het Parlement - toen zijn aanbevelingen over openheid niet opgevolgd werden.

De Ombudsman vond geen wanbeheer in 128 gevallen. Het is belangrijk te onderstrepen dat, wanneer er geen wanbeheer gevonden wordt, de klager op zijn minst een volledige uitleg ontvangt vanwege de betroffen instelling alsook het standpunt van Ombudsman over de zaak. In 29 gevallen deed de Ombudsman een kritische opmerking.

De Ombudsman gaf advies over wie te contacteren aan meer dan 1,200 burgers wier klachten buiten zijn bevoegdheid vielen. Hij beantwoordde tevens 3,717 e-mail verzoeken om informatie, wat een stijging inhield van 60% vergeleken met 2001.

Hoe lang?

Op 31 december 2002 was de echte achterstand van zaken (namelijk het aantal onderzoeken die voor meer dan één jaar hangende waren) 4 vergeleken met 22 op 31 december 2001. En dit ondanks de stijging in het aantal geopende onderzoeken.

BIJLAGE II: VOORBEELDEN VAN KLACHTEN IN 2002

Gebrek aan transparantie

De Raad aanvaardde om een verzoek tot toegang tot documenten te herzien nadat de Ombudsman een speciaal verslag over zijn gedrag had gedaan. De documenten betroffen de vergaderingen over justitie en binnenlandse zaken en werden verzocht door Statewatch, een vereniging uit het VK die vecht voor openheid en transparantie. Nadat de Raad nagelaten had al de relevante documenten vrij te geven, bracht de Ombudsman verslag uit aan het Parlement. De Raad stemde er uiteindelijk mee in om het verzoek te herzien en om verslag uit te brengen over de maatregelen die genomen werden om de regels inzake toegang tot documenten toe te passen. (0917/2000/GG)

Contractuele geschillen

De Commissie stemde ermee in een contract te veranderen om alle projectkosten in aanmerking te nemen nadat de Ombudsman tussenkwam in de zaak. Een Frans bedrijf, samen met universiteiten uit België, Spanje et Frankrijk hadden een contract gesloten met de Commissie voor een project "Informatiemaatschappij Technologieën". Omwille van inconsistenties in het contract konden bepaalde aspecten waarover onderhandeld was en een overeenkomst bereikt was, niet betaald worden. De Commissie erkende dat het probleem door wederzijdse misverstanden ontstaan was en stemde ermee in om de verandering te maken. Om gelijkaardige situaties in de toekomst te vermijden, zei de Commissie dat ze het aantal standaard contracten zou reduceren en vereenvoudigen. (0114/2002/ADB)

De Commissie kwam een vordering tegemoet van meer dan 1.5 miljoen nadat de Ombudsman verzocht actie te nemen. De in het VK gebaseerde firma in kwestie had gewerkt voor een project van technische bijstand in Nigeria. De firma leed een groot financieel verlies wanneer de Commissie eenzijdig alle hulp aan projecten in Nigeria beëindigde, en vorderde schadevergoeding van de Commissie, die echter argumenteerde dat ze niet de correcte bestemmeling was en dat de vordering aan de Nigeriaanse regering had moet worden geadresseerd. De Ombudsman vond dat er geen valabele rechtvaardiging was voor het meest van de 6 jaar vertraging in het oplossen van de zaak en verzocht de Commissie om een oplossing voor te stellen. (0444/2000/ME)

De Commissie trok een verzoek tot terugbetaling in en stemde ermee in om het laatste uitstaande deel van een subsidie te betalen, nadat de Ombudsman was tussengekomen. De subsidie betrof de gezamenlijke ontwikkeling van een meertalige CD-ROM door secundaire scholen in Frankrijk, het VK, Spanje en Nederland. Eén van de ontvangers van de subsidie had tegoeden overgedragen tussen verschillende budgetlijnen. De Commissie stelde dat dit ongepast was, maar de Ombudsman maakte duidelijk dat dit toegelaten was overeenkomstig de bepalingen van het contract en verzocht de Commissie om de betaling uit te voeren. (1131/2000/JMA)

Problemen met aanbestedingen

De Ombudsman leverde kritiek op de Commissie wegens het niet respecteren van regels inzaken aanbestedingen. Een Iers bedrijf had een bod gedaan voor een aanbesteding - ter waarde van 2.5 miljoen - voor het leveren van landbouwdiensten in Zuid Rusland. Het klaagde bij de Ombudsman, stellende dat het Duits bedrijf dat de aanbesteding had gewonnen de regels niet had gerespecteerd. De Ombudsman kwam tot de conclusie dat de manier waarop het Duits bedrijf haar bod had ingediend niet voldeed aan de regels. (0834/2001/GG)

Vertraagde betaling

De Ombudsman verzekerde de betaling van 30,000 aan een Franse Regionale Kamer van Koophandel en Industrie. De klager had bij de Commissie gesolliciteerd voor financiële steun voor het identificeren van buitenlandse partners voor Franse bedrijven in de automobiel industrie. De klager stelde had het de Commissie abnormaal veel tijd had gekost om het dossier te behandelen en was het niet eens met het bedrag dat de Commissie bereid was te betalen. Nadat de Ombudsman tussen kwam, stelde de Commissie een oplossing voor die door de klager aanvaard werd. De Commissie legde uit dat de vertraging te wijten was aan een tekort aan personeel en verschillende interne restructureringsprocedures, en ook aan de beslissing om het programma in kwestie stop te zetten. (0108/2002/OV)

Discriminatie

Het Parlement stemde ermee in om verscheidene Portugese ambtenaren te herindelen nadat de Ombudsman had ontdekt dat ze gediscrimineerd waren. De ambtenaren hadden deelgenomen aan en waren geslaagd in een gezamenlijk door het Parlement en het Hof van Justitie georganiseerd vergelijkend onderzoek. Het Parlement rekruteerde hen op basis van in 1995 geïntroduceerde regels. Andere kandidaten die in hetzelfde examen geslaagd waren werden gerekruteerd op grond van pre-1995 regels. Als resultaat werden de klagers gerekruteerd in een lagere rang dan hun collega's alhoewel ze in hetzelfde examen hadden deelgenomen en geslaagd waren. De Ombudsman verzocht het Parlement om de klagers te herindelen met inwerkingtreding vanaf de datum van hun aanstelling. (1371/99/IP)

De Ombudsman vroeg de Commissie om twee klachten van Finse burgers over de afronding van betalingen gedaan in euro te onderzoeken. De klagers beweerden dat de Finse praktijk om formeel geen gebruik te maken van 1 en 2 cent muntstukken en om de prijzen naar boven of naar beneden af te ronden oneerlijk was en strijdig met EU recht. De Ombudsman verzocht de Commissie te onderzoeken of de Finse autoriteiten het Gemeenschapsrecht correct hadden toegepast dat voorziet dat de eerste serie van muntstukken acht denominaties bevat van 1 cent tot 2 euro. Het onderzoek is nog steeds hangende.

Gebrek aan antwoord

De Commissie stemde ermee in de kosten te dragen van een jumelage project na kritiek van de Ombudsman. De verantwoordelijke commissies van Bad Honnef in Duitsland en Ludvika in Zweden hadden gesolliciteerd voor een subsidie in het kader van het jumelage programma van de Commissie. Er werd een mondelinge bevestiging gegeven dat de sollicitatie aanvaard was. Meer dan drie maanden nadat het relevante programma werd afgesloten, kondigde de Commissie aan dat de sollicitatie verworpen werd. De Ombudsman onderstreepte dat het goede administratieve praktijk is om sollicitaties zorgvuldig en degelijk te behandelen. (0344/2001/(MM)GG)

Problemen met inbreuken op het Gemeenschapsrecht

De Commissie verontschuldigde zich tegenover een Deense burger nadat ze toegaf dat ze zijn klacht over een inbreuk niet degelijk had behandeld. De burger beweerde dat Denemarken misschien het Gemeenschapsrecht inzake de belasting op obligaties in ECU had geschonden. Het duurde meer dan zes jaar vooraleer zijn klacht behandeld werd. In haar antwoord op het onderzoek van de Ombudsman, stelde de Commissie dat de klacht over de inbreuk formeel geregistreerd was en behandeld zou worden overeenkomstig de nieuwe verbeterde regels van de Commissie voor het behandelen van dergelijke klachten. Deze regels werden geïntroduceerd na vroegere verzoeken van de Ombudsman aan de Commissie om haar procedure te verbeteren. (0055/2002/PB)

De Ombudsman bekritiseerde de Commissie over de manier waarop ze een klacht had behandeld over een beweerd inbreuk van milieu EG recht door de Griekse autoriteiten. De klacht was ingediend door 24 inwoners van een Grieks dorp en betrof de bouw van een biologische reinigingsinstallatie en een rioleringssysteem in hun dorp. De Ombudsman vond dat de Commissie de klagers verkeerd had geïnformeerd en fundamentele informatie verborgen had gehouden voor hen. De Commissie liet tevens na ervoor te zorgen dat de zaak onafhankelijk en degelijk werd behandeld. De Commissie nam regels aan over de relaties met klagers in gevallen van inbreuk om gelijkaardige problemen in de toekomst te vermijden. (1288/99/OV)

Onregelmatigheden in aanwerving

De Commissie annuleerde een selectieprocedure nadat de Ombudsman haar had geïnformeerd over onregelmatigheden. Een Italiaans burger klaagde bij de Ombudsman nadat ze had deelgenomen in een vergelijkend onderzoek voor het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek in Ispra. Het onderzoek van de Ombudsman bracht economische belangen aan het licht tussen een lid van de jury en één van de succesvolle kandidaten. De Commissie aanvaardde dat de gelijke kansen van al de kandidaten niet waren gewaarborgd. (1452/2001/IP)

Om deze, en andere, door de Ombudsman behandelde zaken te lezen, bezoek:

http://www.euro-ombudsman.eu.int/decision/en/default.htm