Algemene Rekenkamer

Persbericht Algemene Rekenkamer

- 27 maart 2003 -

29 Rapporten: nergens zeker of beleid geheel en goed genoeg is uitgevoerd

Kloof tussen geformuleerd beleid en uitvoering

De Algemene Rekenkamer heeft voor 29 van haar onderzoeken uit de afgelopen jaren de stand van zaken eind 2002 vergeleken met die ten tijde van publicatie. Het blijkt in geen enkel geval zeker dat het beleid volledig en goed is uitgevoerd. Of goede informatie om dit vast te stellen ontbreekt, of het is duidelijk dat beleid niet helemaal of niet goed genoeg is uitgevoerd. Er is slechte aansluiting tussen beleid en uitvoering. Problemen die het beleid geacht wordt op te lossen blijven daardoor vaak langer bestaan dan in de besluitvorming bedoeld was, aldus het rapport Tussen beleid en uitvoering, dat vandaag verschijnt.

Tegelijkertijd met haar Verslag 2002 en het Werkprogramma 2003 komt de Algemene Rekenkamer met een rapport waarin wordt teruggeblikt op eerder onderzoek. Veel onderwerpen komen aan de orde, variërend van de inburgering van allochtonen tot de uitstoot van broeikasgassen, van zwerfjongeren tot vredesoperaties. Conclusie is dat de overheid veel aandacht heeft voor het maken van beleid, maar weinig voor de uitvoering en resultaten daarvan. Op vier manieren ontstaat er een kloof tussen beleid en uitvoering.

1. Onzeker of beleid geheel is uitgevoerd
Geregeld ontbreekt informatie of het beleid helemaal is uitgevoerd. Een voorbeeld is onderzoek naar voortijdig schoolverlaten. Het beleid is erop gericht leerlingen die het aangaat elders een plaats te bieden, maar door slechte registratie is onduidelijk hoe groot de groep eigenlijk is. Uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer blijkt bovendien dat dertien procent van de voortijdige schoolverlaters die wel zijn geregistreerd niet wordt benaderd. Een ander voorbeeld is het onderzoek naar de opvang van zwerfjongeren. Instanties zijn het niet eens over wat een zwerfjongere precies is. Daardoor is niet helder of de hulpverlening toereikend is. De Algemene Rekenkamer becijfert dat er 2700 zwerfjongeren zijn.

2. Onzeker of beleid goed is uitgevoerd
Er ontbreekt niet alleen informatie of het beleid geheel is uitgevoerd, maar ook of dat goed is gedaan. Zo slaagt het beleid om uitgeprocedeerde asielzoekers te laten terugkeren niet goed. Het beleid gaat uit van terugkeer op eigen gelegenheid, maar van het merendeel van de afgewezen asielzoekers is nog steeds onbekend of zij zijn teruggekeerd of illegaal in Nederland verblijven.

3. Beleid niet geheel uitgevoerd
Als er wel goede informatie en heldere cijfers zijn, blijkt beleid regelmatig niet geheel uitgevoerd. Uitvoerders kunnen de beleidslast dan niet aan. Zo hebben inspecties volgens de wet een zo groot takenpakket, dat men zelf keuzes maakt wat te doen en wat te laten. Een ander voorbeeld is het beleid voor de aanpak van criminele jongeren. De Algemene Rekenkamer bekeek de politiedossiers van een grote groep jongeren en in 44% waren er geen acties te vinden om hen weer op het rechte pad te brengen. Dat is wel beleid en hun delicten waren niet minder ernstig dan van de jeugdcriminelen die wel onder handen zijn genomen.

4. Beleid niet goed genoeg uitgevoerd
Het komt ook voor dat de uitvoering van beleid niet goed genoeg is. Dat kan komen doordat ander beleid tegengesteld werkt. Een voorbeeld is het vergroten van de politiesterkte. Het beleid om extra personeel te werven werd in '98 teniet gedaan door het verkorten van de werkweek van 38 naar 36 uur. Al met al daalde de politiesterkte zo juist met vijf procent. De uitvoering van beleid kan ook onder de maat zijn doordat de regierol van ministeries te zwak is. Zo zijn er gescheiden budgetten voor de inburgeringscursussen van nieuwkomers en mensen die al langer in ons land zijn. Vaak is er geld over voor de eerste groep en zijn er nog wachtlijsten voor de tweede. Gemeenten worden niet gestimuleerd om dat geld over te hevelen

Kabinet hecht ook aan uitvoering van beleid
De minister van Financiën heeft mede namens de minister-president en de overige leden van het kabinet op het rapport gereageerd. Er wordt erkend dat beleid volledig en goed moet worden uitgevoerd en dat er informatie moet zijn om dat vast te stellen. Het kabinet meldt hoe de informatie over beleid beter kan in de begroting en het jaarverslag van het Rijk. Ook benadrukt men het belang van beleidsevaluaties. De Algemene Rekenkamer is tevreden dat het kabinet het belang onderschrijft van goede informatie over beleidsuitvoering, maar acht dit slechts een deel van het probleem. De kloof tussen beleid en uitvoering heeft vooral te maken met te veel van het eerste en/of te weinig van het laatste. De Algemene Rekenkamer vindt deze kloof één va n de grote risico's voor de geloofwaardigheid van de rijksoverheid en het vertrouwen van burgers in die overheid.



Algemene Rekenkamer