Ministerie van Algemene Zaken

Ministerie van Algemene Zaken

Persbericht ministerraad
28 maart 2003

Belevingsmonitor geeft inzicht in publieksagenda

Veiligheid is volgens burgers het belangrijkste thema waaraan de overheid meer aandacht zou moeten besteden. 68 Procent van de bevolking zou meer blauw op straat willen. Op het gebied van immigratie, integratie en inburgering meent 69 procent dat de overheid meer prioriteit moet geven aan inburgering. Ten aanzien van de sociale zekerheid hechten veel burgers aan pensioenzekerheid. 51 Procent van de bevolking heeft vertrouwen in de regering. Dat blijkt uit de eerste belevingsmonitor die het kabinet aan de Tweede Kamer zal zenden.
Met de belevingsmonitor wil het kabinet inzicht krijgen in de manier waarop de inwoners van Nederland maatschappelijke vraagstukken en het beleid van de overheid ervaren. Maandelijks wordt aan een representatief deel van de Nederlandse bevolking van 16 jaar en ouder gevraagd welke maatschappelijke problemen hen bezighouden en in welke mate de overheid daar volgens hen aandacht aan besteedt. Op die manier ontstaat een duidelijk beeld van de `publieksagenda' enerzijds en de `regeringsagenda' anderzijds. Op basis van deze eerste meting zijn geen vergaande conclusies te trekken. Trends en ontwikkelingen worden zichtbaar als meerdere metingen zijn verricht. Na een aantal metingen zal het instrument worden geëvalueerd. Het eerste onderzoek, dat in februari 2003 heeft plaatsgevonden, laat zien dat een meerderheid (60 procent) van de ondervraagden vindt dat de regering onvoldoende weet wat er leeft onder de bevolking. 44 Procent is van oordeel is dat de regering een adequaat beleid voert. De belevingsmonitor vloeit voort uit het Actieprogramma Overheidscommunicatie 2002-2006, dat het kabinet in mei 2002 aan de Tweede Kamer zond. Doel van het actieprogramma is een nauwere samenhang tot stand te brengen tussen de vorming van beleid en de overheidscommunicatie. Niet alleen moet er al in een vroeg stadium van beleidsvorming aandacht zijn voor de communicatieve aspecten, ook moet de burger nadrukkelijker bij de totstandkoming van beleid worden betrokken. In het kader van de belevingsmonitor vindt ieder kwartaal een algemene meting plaats, terwijl de meting in de overige maanden dieper ingaat op een cluster van onderwerpen. In de volgende meting, waarover eind april wordt gerapporteerd, staan de onderwerpen economie, financiën, sociale zekerheid en zorg centraal.
RVD, 28.03.2003


FACTSHEET BELEVINGSMONITOR RIJKSOVERHEID FEBRUARI 2003

Aanleiding Besluit kabinet naar aanleiding van observatie door adviescommissie Toekomst Overheidscommunicatie dat steeds meer burgers een afstand tot de overheid beleven. Doel - Inzicht krijgen in de manier waarop de burger maatschappelijke problemen en het beleid van de overheid beleeft.
- Inzicht krijgen in kennis, verwachtingen en evaluatie van de voorgestelde oplossingen door de burger.
- Inzicht krijgen in de waardering voor het handelen van de overheid.
- (Op termijn) inzicht krijgen in of en hoe de burger betrokken wil zijn bij de vorming van beleid. Werkwijze Maandelijks onderzoek onder 800 respondenten van 16 jaar en ouder: eens per kwartaal algemeen onderzoek over 15 issues en bijbehorende aspecten, in de tussenliggende maanden wordt dieper ingegaan op viertal clusters van onderwerp. Daardoor komt ieder cluster ieder halfjaar aan de orde. Vraagstelling Centraal staat de vraag wat de burger bezighoudt, waarbij een vierpuntsschaal moet worden ingevuld. Een middencategorie is er niet, een uitspraak is dus òf negatief, òf positief. Issues, aspecten Op basis van kwalitatief onderzoek en suggesties van de ministeries zijn 15 issues geselecteerd voor de en clusters algemene meting. Per issue komen 5 aspecten aan bod. In de tussenliggende metingen wordt dieper ingegaan op clusters van issues, zoals Economie/Financiën/Sociale Zekerheid of Normen en waarden/Onderwijs/Integratie en immigratie. Uit deze werkwijze komt voort dat vooral problematische issues en aspecten naar voren komen. Zaken die goed gaan worden immers minder snel gemeld. Gerappor- - vertrouwen in de regering teerde - evaluatie van informatie en communicatie van de regering onderwerpen - agenda van het publiek en de door de burger waargenomen regeringsagenda
- oordeel van de burger over regeringsbeleid t.a.v. de issues
- match tussen publieks- en regeringsagenda Context - onderzoek vond plaats in februari, onder slecht economisch gesternte en met oorlogsdreiging in Irak

- verkiezingen net achter de rug, na een turbulent politiek jaar
- veel van de opgenomen onderwerpen zijn bekende maatschappelijke problemen. Dit maakt dat er vooral over probleemonderwerpen vragen worden gesteld. Deze negatieve context beïnvloedt de cijfers.
- monitor is moeilijk vergelijkbaar met ander onderzoek, maar Eurobarometer geeft bijv. positiever beeld van vertrouwen in regering
- aan deze eerste meting kunnen geen harde conclusies worden verbonden, het gaat vooral om inzicht in de trends die na verloop van tijd door herhaling van de monitor zichtbaar worden Belangrijkste - Algemeen: 51% heeft vertrouwen in regering; 40% vindt dat regering weet wat er leeft en 44% vindt bevindingen dat regering adequaat beleid voert.
- Veiligheid: 90% vindt dat regering meer prioriteit aan veiligheid moet geven en 68% wil meer blauw op straat.
- Zorg: burgers willen meer prioriteit voor verkorten wachtlijsten en bestrijding bureaucratie.
- Criminaliteit: jeugdcriminaliteit, veelplegers en zwaarte van de straffen scoren duidelijk hoger op publieksagenda dan op gepercipieerde regeringsagenda.
- Sociale zekerheid: pensioenzekerheid houdt burgers het meest bezig.
- Ontwikkelingssamenwerking: publieks- en waargenomen regeringsagenda komen redelijk overeen. Burgers willen meer aandacht voor het ter plekke verbeteren van de situatie om migratie te voorkomen.
- Europa: burgers hechten meer aan behoud identiteit dan ze bij de regering waarnemen.
- Integratie en immigratie: publieksagenda en waargenomen regeringsagenda komen redelijk overeen. 66% wil (veel) strenger uitzettings- en toelatingsbeleid en 69% wil (veel) meer prioriteit voor inburgering. Informatie en 70% is negatief over communicatie en informatie van de regering, 15% is positief over het betrekken van communicatie de burger bij het beleid en 8% vindt dat de regering openstaat voor ideeën. Bruikbaarheid - Monitor maakt duidelijk waar zich problemen voordoen en hoe deze zich op termijn ontwikkelen.
- Aanknopingspunt voor aanvullend onderzoek dat aanwijzingen voor oplossingen kan opleveren.
- Monitor kan rol spelen bij maken van beleidskeuzes, omdat duidelijk wordt welke zaken meer of minder aandacht vergen volgens burgers en waarover aanvullende voorlichting nodig is om de rol van de regering duidelijk te maken.
- Monitor kan helpen bij het vinden van nieuwe methodes om te luisteren naar de burger of de burger te betrekken bij beleidsvorming. Rol Issues ten aanzien waarvan een mismatch bestaat tussen publieksagenda en waargenomen departementen regeringsagenda verdienen nadere beschouwing. De departementen nemen hierin het voortouw. Publiciteit en Na behandeling in de Ministerraad worden de resultaten aangeboden aan de Eerste en Tweede Kamer en verspreiding gepubliceerd op www.regering.nl.