VER.LETSELSCHADE ADVOCATEN LSA
Letselschade Advocaten willen debat over Kelly
Persbericht
Is smartengeld voor kind omdat zij leeft en zwaar gehandicapt is
geboren wel of niet ethisch verantwoord?
Vereniging Letselschade Advocaten LSA pleit voor fundamenteel debat
omtrent smartengeld voor kinderen als Kelly
Amsterdam, donderdag 3 april 2003 - Op 26 maart 2003 heeft het
Gerechtshof Den Haag aan het thans 9-jarige meisje Kelly een
schadevergoeding toegekend omdat zij leeft. Cruciaal is dat zij zwaar
gehandicapt ter wereld is gekomen. De handicap is te wijten aan een
chromosomale afwijking.
Die afwijking was al aanwezig vóór de geboorte. Er was volgens het Hof
reden voor toekenning van de schadevergoeding omdat de ouders op de
hoogte hadden kunnen komen van de afwijking indien prenataal onderzoek
was verricht.
Wel of niet ethisch verantwoord?
De Vereniging van Letselschade Advocaten LSA pleit voor een
fundamenteel debat omtrent het toekennen van smartengeld aan kinderen
zoals Kelly. 'De Nederlandse samenleving - en dus de politiek - dient
een standpunt in te nemen over de vraag of het ethisch verantwoord is
om een schadevergoeding toe te kennen aan iemand die gehandicapt is
geboren,' aldus mr J.I. van der Winden namens LSA.
'Kelly zal niets van de procedure begrijpen of te weten komen. Maar hoe voelt een wat minder zwaar gehandicapt persoon zich over dit arrest? Geef je met het arrest niet een signaal af dat gehandicapt zijn minderwaardig is? En dat dit afgekocht moet worden met geld?'
'Moet deze ontwikkeling niet, net zoals in Frankrijk, een halt
toegeroepen worden door de wetgever? Of moet het allemaal wél kunnen?
Maar hoe hoog moet de schadevergoeding voor een zware handicap dan
zijn? Kan een schadevergoeding misschien alleen toegekend worden aan
personen die zich bewust zijn van hun eigen 'staat' waarin zij
verkeren? Dit is namelijk de lijn van een belangrijk recent arrest
over comateuze patiënten.'
Niet doorverwezen
In de familie van een van de ouders kwam een gehandicapte neef voor en
de ouders hadden tijdens zwangerschapscontroles gevraagd of prenataal
onderzoek nodig was. De verloskundige had dit echter niet nodig
gevonden en had de ouders niet doorverwezen naar een klinisch
geneticus. Het Hof ging er van uit dat wanneer wél prenataal onderzoek
was verricht waarbij de handicap aan het licht zou zijn gekomen, de
moeder zou hebben gekozen voor een abortus en dat het kind derhalve
niet zou zijn geboren.
Kelly kwam zwaar gehandicapt ter wereld. Zij is ernstig achter in haar
ontwikkeling, hetgeen zich onder meer uit in niet kunnen spreken en
lopen. Het meisje heeft problemen met zien en mist beide gehoorgangen.
Zij kan niet lopen en functioneert op het niveau van een baby. Zij
herkent haar ouders niet en is diverse keren in het ziekenhuis
opgenomen geweest wegens ontroostbaar huilen.
De rechtbank had de vordering tot toekenning van een immateriële
schadevergoeding in eerste instantie afgewezen. De motivering hield in
dat de handicap van Kelly is ontstaan door een chromosomale afwijking
en niet als gevolg van de fout van de verloskundige. Volgens de
rechtbank ontbrak het causaal verband tussen het letsel van Kelly en
de fout van de verloskundige.
Hoger beroep
In hoger beroep oordeelt het Gerechtshof hier echter anders over. Het
Hof stelt dat de schade (hiermee wordt bedoeld de gezondheidsschade
bij Kelly) wèl het gevolg is van de fout van de verloskundige. Immers,
zo overweegt het Hof, de verloskundige heeft geen zorgvuldige
familie-anamnese uitgevoerd en niet naar de klinisch geneticus
verwezen, terwijl dat wel had moeten gebeuren. Indien verloskundige
dit wel had gedaan, zou abortus zijn gevolgd, zou het kind niet zijn
geboren en zou de gezondheidsschade zich dus ook niet hebben
voorgedaan.
Het oordeel van het Gerechtshof dat de vordering tot vergoeding van
een immateriële schadevergoeding aan Kelly zelf toewijsbaar is, is
opmerkelijk nieuws. Het Hof stelt dat natuurlijk onmiskenbaar is dat
Kelly een aangeboren chromosomale afwijking had en dat deze afwijking
uiteraard niet het gevolg is van een fout van de verloskundige, maar
de verloskundige had de geboorte van het kind in feite kunnen
voorkomen.
Nu dit niet is gebeurd, dient de gezondheidsschade van het kind
toegerekend dient te worden als beroepsfout. De verloskundige zal
overigens verzekerd zijn tegen beroepsfouten.
Het Hof realiseert zich blijkens het vonnis dat er binnen en buiten
Europa zeer verschillend wordt gedacht over de toewijsbaarheid van
vorderingen tot immateriële schadevergoedingen van gehandicapte
kinderen. In Frankrijk is dit door de wetgever verboden nadat eerder
door de Court de Cassation (vergelijkbaar met de Hoge Raad) een
vordering was toegewezen.
De moeder is door de dagelijkse confrontatie met haar ernstig
gehandicapte dochter in ernstige psychische problemen geraakt,
waarvoor zij zich langdurig onder psychiatrische behandeling heeft
moeten stellen. Aan de moeder is ook een schadevergoeding
toegewezen.
Volgens rechtbank en Hof is onvoldoende aannemelijk geworden dat de
vader zodanig heeft geleden en nog lijdt dat er bij hem ook sprake is
van zodanig geestelijk letsel dat ook aan hem een schadevergoeding
dient te worden toegewezen.
Hoogte schadevergoeding onbekend
Over de hoogte van de schadevergoedingen aan Kelly en haar moeder is
overigens nog niets bekend, omdat de hoogte nog nader dient te worden
vastgesteld in een vervolgprocedure. Er is een kans dat partijen hier
onderling nog een regeling over zullen treffen. Het gaat hier om de de
kosten van de opvoeding en verzorging van Kelly, de extra kosten voor
medische en andere behandeling, alsmede de kosten ten behoeve van
Kelly ter verzachting van het leed ten gevolge van haar handicap, de
met de handicap van Kelly samenhangende extra kosten voor de rest van
het gezin, de kosten van psychiatrische behandeling van de moeder en
de immateriële schade van Kelly en haar moeder.
Angst voor claims
In de Volkskrant van 28 maart jl. zijn de resultaten van een
telefonische peiling gepubliceerd waaruit blijkt dat de uitspraak van
het Hof veel stof doet opwaaien. De beroepsorganisatie van
verloskundigen spreekt haar bezorgdheid uit; zij hoopt dat de
uitspraak niet zal leiden tot defensieve verloskundigen die tot
allerlei onnodige ingrepen zullen overgaan uit angst geconfronteerd te
worden met claims. De advocaat van baby Kelly en haar ouders, mr F.B.
Kloppenburg stelde dat hij niet verwacht dat er nu een stroom van
claims zal volgen omdat het geval volgens hem heel zeldzaam is. Vast
staat dat er veel discussie zal volgen over het arrest van het Hof.