Ministerie van Financiën

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Binnenhof 1a

2513 AA Den Haag

Datum Uw brief Ons kenmerk (Kenmerk)

- DAR 2003-128 M

Onderwerp

Beantwoording resterende vraag algemeen overleg 13 maart 2003

Op 13 maart 2003 voerden de commissie voor Financiën en de commissie voor Europese Zaken een algemeen overleg met de minister en de staatssecretaris van Financiën over onder meer het verslag van de Ecofin Raad d.d. 7 maart 2003 (Kamerstrukken II 2002/2003, 21 501-07 nr. 392). Een van de onderwerpen op de agenda van deze Ecofin Raad was de dechargeprocedure van de begrotingsuitvoering van de Europese Commissie (EC) over 2001. Tijdens dit overleg heb ik toegezegd een resterende vraag van de heer Timmermans (PvdA) schriftelijk te zullen beantwoorden.

Ik heb de Kamer toegezegd om na te gaan wat er precies gezegd is in het artikel van de Financial Times over het uitgelekt memo van de heer Muis (Hoofd van de Internal Audit Service van de EC) aan de heer Mingasson (voormalig Directeur Generaal Begroting van de EC) d.d. 25 maart 2002. Allereerst zal ik ingaan op de dechargeprocedure om toe te kunnen lichten wat voor invloed het memo heeft op deze procedure.

Dechargeadvies van de Raad

Tijdens de Ecofin Raad van 7 maart jongstleden heeft de Raad besloten het Europees Parlement (EP) te adviseren decharge te verlenen aan de EC voor de uitvoering van de begroting over het jaar 2001. Nederland heeft ingestemd met een positief dechargeadvies, omdat er ondanks het feit dat het financiële beheer en de controle in Europa te wensen over laat, een paar lichtpuntjes aan de horizon zijn. De administratieve hervormingen bij de EC hebben onder meer geleid tot herinrichting van de financiële functie binnen de EC. Elk Directoraat Generaal (DG), waaronder DG Begroting, geeft vanaf 2002 jaarlijks over het voorgaande jaar een verklaring (management statement) af over de rechtmatigheid en doelmatigheid van het beheer op zijn beleidsterrein. De EC publiceert jaarlijks een syntheserapport waarin zij aangeeft in hoeverre er uitvoering is gegeven aan de voornemens. Het syntheserapport bevat de door het DG afgegeven 'annual activity reports' en verklaringen. Het memo van de heer Muis aan de heer Mingasson had hier betrekking op.

Een andere belangrijke ontwikkeling in het kader van de administratieve hervormingen bij de EC is de oprichting van een Internal Audit Service (IAS). De Europese Rekenkamer heeft opgemerkt dat de IAS in 2001 volwaardig is gaan functioneren. Twee instrumenten heeft de IAS tot beschikking om tot een betere financiële verantwoording te komen: de invoering van management assurance statements en de keuze om COSO in te voeren. Vanuit de IAS wordt er grondig nagedacht over de inrichting van het EU-beheer- en controlebestel op basis van het concept van single audit. In dit concept blijft de EC eindverantwoordelijk voor de begrotingsuitvoering. Hiervoor heeft zij adequate verantwoordings- en controle-informatie van de lidstaten nodig. In dit concept kan de EC meer gaan steunen op informatie van de lidstaten mits deze informatie aan de daaraan te stellen kwaliteitseisen voldoet. De diverse controle-instanties kunnen dan meer gebruik gaan maken van elkaars bevindingen.

Nederland onderschrijft de single audit gedachte. Tijdens de Ecofin Raad van 7 maart jongstleden heeft Nederland een verklaring ingebracht om te pleiten voor de single audit gedachte. Enkele lidstaten hebben ambtelijk aangegeven deze gedachte in beginsel te steunen, maar de verklaring niet te kunnen ondertekenen omdat de consequenties van het uitgewerkte single audit concept op dit moment nog niet te overzien zijn.

Zoals hierboven vermeld heeft de Raad inmiddels ingestemd met een positief advies aan het EP inzake dechargeverlening aan de EC. Het memo van de heer Muis is na de vaststelling van het advies uitgelekt. Het is daarom niet van invloed geweest op de procedure voor wat betreft de Raad. Daarentegen kan het uitgelekte memo wel van invloed zijn op de verdere procedure, dat wil zeggen de behandeling in het EP.

Dechargeverlening door Parlement

Op aanbeveling van de Raad beslist het EP uiteindelijk al dan niet decharge te verlenen aan de EC voor de begrotingsuitvoering. De begrotingscontrole-commissie van het EP is in eerste instantie belast met het onderzoeken van de uitvoering van de begroting van de Unie over 2001. Deze commissie dient een rapport op te stellen waarin zij het EP adviseert al dan niet decharge te verlenen aan de EC. Inmiddels heeft deze commissie voor de decharge aan de EC gestemd. De plenaire stemming zal in april plaatsvinden.

In week 12 is de aanbeveling van de Raad gepresenteerd aan het EP. Artikel 276 van het EG-Verdrag bepaalt dat het EP de EC kan verzoeken verantwoording af te leggen terzake de uitvoering van de uitgaven of de werking van de financiële controlestelsels. De heer Kinnock (ondervoorzitter van de EC), Commissaris Schreyer (Begrotingscommissaris van de EC) en de heer Muis waren voor de vergadering op 18 maart uitgenodigd om de nodige inlichtingen te verstrekken.

Het memo van maart 2002 heeft de heer Muis opgesteld om een bijdrage te leveren voor het activity report en de verklaring van het DG Begroting over 2001. De IAS van de EC heeft vanuit zijn functie als interne auditor een kritische rol. De heer Muis concludeerde dat er op dat moment geen adequate onderbouwing aanwezig zou zijn voor een positieve verklaring. De heer Muis onderschreef de wijze waarop invulling was gegeven aan de controlesystemen van DG Begroting niet. De heer Muis sprak zijn ongerustheid uit ten aanzien van de kwetsbaarheid van de controle- en verantwoordings-systemen. De bevindingen werden afgezwakt doordat opgemerkt werd dat de bevindingen gebaseerd zijn op verkennend onderzoek en niet op een diepgaande of volledig uitgevoerde audit. In het memo werd voorts opgemerkt dat het niet opgevat diende te worden als kritiek of gebrek aan respect voor de aanzienlijk geleverde inspanningen en de geboekte vooruitgang in het kader van de hervorming van de EC.

De heer Muis heeft naar verluidt de leden van het EP kunnen geruststellen. Zoals eerder vermeld heeft de begrotingscontrolecommissie van het EP al voor de decharge aan de EC gestemd. De heer Muis zou hebben aangegeven dat het memo wellicht een eigen leven is gaan leiden. Hij zou ook hebben aangegeven nu wel hoopvol te zijn dat de EC serieus werkt aan de implementatie van substantiële hervormingen. De EC zou naar zijn mening nu op een punt zijn gekomen waarbij overeenstemming bestaat over de behoefte aan een verschuiving in de systemen en de rekeningen.

Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

DE MINISTER VAN FINANCIËN,


---

'Audit chief makes fierce attack on EU accounts', G. Parker and T. Buck, Financial Times, d.d. 13 maart 2003.

Voorheen was de heer Mingasson als hoogste ambtenaar van het Directoraat Generaal Begroting van de EC verantwoordelijk voor de uitvoering van de begroting. De heer Mingasson is opgevolgd door de heer Romero.

Zie witboek 'Hervorming van de Commissie' (Kinnock).

COSO is een integrated framework voor internal control, dat zich toelegt op het verbeteren van de kwaliteit van financial reporting via business ethics, effectieve internal controls en corporate governance.