Ingezonden persbericht

Hartstichting laat studie doen naar hartfalen-zorg

¤ 3,3 miljoen subsidie voor beste zorg chronische hartpatiënt

DEN HAAG, 20030403 -- In het Academisch Ziekenhuis Groningen wordt vandaag het startsein gegeven voor het grootste onderzoek ter wereld op het gebied van zorg bij hartfalen. Aan COACH (Coordinating study evaluating Outcomes of Advising and Counselling in Heart Failure) doen 16 ziekenhuizen mee: Groningen (AZG), Amsterdam (AMC), Nijmegen (UMC Radboud), Stadskanaal, Leeuwarden, Assen, Emmen, Almelo, Hengelo, Enschede, Deventer, Arnhem, Breda, Tilburg, Den Bosch en Heerlen. COACH richt zich, naast de behandeling, op de beste zorg en begeleiding voor hartfalenpatiënten. Niet de cardioloog maar de verpleegkundige speelt in dit onderzoek een belangrijke rol. De Hartstichting heeft ruim ¤ 3 miljoen voor dit onderzoek uitgetrokken.

"De Hartstichting verdient een compliment dat ze dit initiatief heeft aangedurfd", aldus Prof. Dirk Jan van Veldhuisen in het AZG. "Ander vergelijkbaar onderzoek in Europa is veel beperkter omdat de farmaceutische industrie het niet wil financieren. Als aan het eind van dit omvangrijke onderzoek blijkt welke zorg het meest effectief is, zullen de ziektekostenverzekeraars die ook wel willen gaan betalen."

Opzet onderzoek
Aan het onderzoek nemen meer dan 1000 patiënten deel, verdeeld in drie groepen. De eerste groep krijgt de gebruikelijke standaardzorg, de tweede krijgt extra voorlichting en begeleiding van een hartfalenverpleegkundige. De derde groep krijgt bovendien extra huisbezoek en begeleiding van een team van hulpverleners. Deze zorg moet voorkomen dat hartfalenpatiënten vaak in het ziekenhuis belanden. De kans dat iemand met hartfalen binnen een jaar opnieuw wordt opgenomen is namelijk meer dan 40 procent. Dat is niet alleen een grote belasting voor de patiënt, maar de kosten van deze opnames vergen jaarlijks enkele honderden miljoenen euro's. Bij controle blijkt dat veel patiënten het niet zo nauw nemen met hun medicatie, dieet en andere voorschriften. Daardoor verslechtert hun situatie méér dan nodig is. Volgens medisch directeur van de Hartstichting dr. V. Manger Cats, kan het leven van de patiënt met een intensief begeleidingsprogramma er beter op worden, maar is het moeilijk voor oudere patiënten om zich aan adviezen te houden. "Mensen zijn gewend aan een bepaald gedrag. Dat is niet zomaar te veranderen. Meer kennis en inzicht bij de patiënt kan daarbij helpen. Uiteindelijk is de arts de beste partner van de patiënt."

¤ 10 miljoen besparing mogelijk
Hartfalen wordt het ziektebeeld van de toekomst. De Nederlandse bevolking vergrijst en hartfalen zal daardoor sterk toenemen. Er zijn nu ongeveer 200.000 hartfalenpatiënten, en dit aantal zal jaarlijks naar verwachting met 10% stijgen. Bij chronisch hartfalen neemt de pompfunctie van het hart af, meestal als gevolg van een doorgemaakt hartinfarct of hoge bloeddruk. De vraag naar cardiologische zorg zal alleen maar toenemen, voorspelt Prof. Van Veldhuisen. "We weten dat er straks een tekort van 150 cardiologen zal zijn. Er moet dus een oplossing worden gezocht voor de grotere vraag van patiënten en het tekort aan artsen. Als we de zorg wat kunnen verschuiven van de cardioloog naar de verpleegkundige, zal dat kostenbesparend zijn. Ik schat dat we op deze manier per jaar ruwweg meer dan 10 miljoen euro kunnen besparen. Verder is er ook winst te behalen in de daling van de kosten van ziekenhuisopnames. Die maken nu 70% van de kosten uit. Bijna de helft van de patiënten wordt binnen een jaar opnieuw opgenomen. Als dit aantal tot 25% kan worden teruggebracht, is dat ook een flinke besparing. En de kwaliteit van leven van de patiënt zal er beter op worden. Drie redenen om de resultaten van COACH met hooggespannen verwachtingen tegemoet te zien," aldus Prof. Dirk Jan van Veldhuisen die samen met Dr.Tiny Jaarsma, verpleegkundig onderzoeker, het project leidt.

Patiënt met ziekte leren omgaan
De rolverdeling cardioloog/verpleegkundige maakt duidelijk waar het bij COACH om gaat: optimale therapie in combinatie met controle en nazorg door een gespecialiseerde verpleegkundige. Coach-coördinator Dr.Tiny Jaarsma: "Verpleegkundigen nemen alles grondig door met de patiënt. Er wordt gekeken naar de lichamelijke conditie, maar ook naar de situatie thuis. Want vaak gaan patiënten niet goed met hun medicatie om. Dat is niet altijd opzettelijk, maar het heeft wel grote gevolgen. De meeste patiënten met hartfalen zijn 70 plussers. Pillen worden gemakkelijker vergeten. Kunnen we dat ondervangen door het innemen van pillen te koppelen aan vaste dagelijkse gewoonten? Ook zoutloos koken is een probleem als de partner wél zout wil. Oplossing: zoutloos koken en de zoutpot op tafel. De verpleegkundige moet de patiënt uitleggen waarom dagelijks wegen belangrijk is. Als er in twee dagen enkele kilo's bijkomen, moet men aan de bel trekken. Dan houdt de patiënt vocht vast en moet er actie worden ondernomen. In feite willen we de patiënt beter leren omgaan met zijn ziekte door meer inzicht te geven."



Ingezonden persbericht