De Unie
Laatste Nieuws
Unie-voorziter: "Meer ruimte voor decentraal overl
Toelichting Unie-voorzitter Jacques Teuwen op artikel in De Financiële
Telegraaf van 9 april 2003
'Ruimte voor de essentiële vragen van de samenleving' en 'grotere
sociale transparantie', waren dit niet belangrijke punten zoals deze
een jaar geleden door Pim Fortuyn op confronterende wijze aan de orde
werden gesteld? Nu twee verkiezingen later worden we opnieuw
geconfronteerd met de anonieme en onpersoonlijke mechanismen welke
achter de sociale verhoudingen schuil gaan.
De al weken moeizaam verlopende kabinetsformatie blijft hangen op een
discussie over de overheidsfinanciën. Een duidelijke visie over b.v.
het herdefiniëren van de grenzen en de betrekkingen tussen staat en
samenleving ontbreekt. Het toekomst -perspectief van de
verzorgingsstaat wordt i.p.v. pluriform op een traditionele uniforme
wijze benaderd. Hoe we het wenden of keren, een aantal veranderingen
zijn echter dringend noodzakelijk. Denk daarbij b.v. aan het
terugdringen van het beroep dat op de staat wordt gedaan en het
opnieuw inbouwen van de solidariteit in de samenleving. Of aan het
overdragen van publieke taken aan niet - publieke instellingen (een
prominente discussie over de toekomst van het zorgstelsel en het
onderwijs).
Toen de vorige week het er op ging lijken dat PvdA en CDA
overeenstemming hadden over het te voeren kabinetsbeleid stonden de
reacties van werkgevers en werknemersorganisaties met chocoladeletters
in de kranten. Wouter Bos nodigde vervolgens FNV voorman De Waal uit
om een en ander vertrouwelijk uit te leggen. Later bleek dat de tweede
man van het CDA, Verhagen, een indringend gesprek gevoerd had met
Doekle Terpstra, voorzitter van de vakcentrale CNV. Een staaltje van
ouderwetse, verzuilde 'ons kent ons' politiek. Klaarblijkelijk is het
noch bij de PvdA, noch bij het CDA bekend dat leden van de derde
vakcentrale, onze Unie mhp, ook kiezers zijn, zelfs mogelijk kiezers
zijn op een van deze twee partijen. Ook de voorman van VNO-NCW ,
Jacques Schraven, deed een duit in het zakje door de hele Nederlandse
vakbeweging over een kam te scheren: 'Werkgevers beschuldigen
vakbeweging van opruiing', kopte De Financiële Telegraaf op 3 april
j.l.
In de achter liggende periode ben ik meerdere malen door Unieleden en
-medewerkers aangesproken op het ontbreken in de media van een
duidelijk vakcentrale Unie mhp standpunt. Zichtbaarheid van de sociale
verhoudingen impliceert dat er openlijke standpunten worden ingenomen
en dat er openlijk wordt onderhandeld, met alle partijen.
In het Telegraaf artikel van vandaag heb ik mijn persoonlijke
zienswijze neergelegd over de wurggreep waarin de diverse partijen
elkaar gevangen houden. De politiek gericht op het terugdringen van
het financieringstekort, de werkgevers gericht op de matiging van de
lonen en de werknemersorganisaties gefixeerd op koopkrachtplaatjes.
Korte termijn denken alom!
Het werken aan duurzame economische groei in een periode van laag
conjunctuur vraagt echter om een lange termijn visie. Het laten
stijgen van de arbeidsproductiviteit is een voor de hand liggend
scenario. Duidelijk dient hierbij gesteld te worden dat de stijging
van de arbeidsproductiviteit een middel is, en geen doel op zich.
Stijging van de arbeidsproductiviteit is zoals we weten voor velen in
onze achterban een beladen discussie, een discussie die snel kort door
de bocht geassocieerd wordt met de verhoging van de werkdruk.
Uiteraard is dit niet hetgeen waarvoor ik pleit, in tegendeel. Waar we
wel voor kunnen kiezen is b.v. de stijging van de
arbeidsproductiviteit door te investeren in mensen of door het werk op
een slimmere manier te organiseren. Denk maar eens aan de
mogelijkheden van telewerken, het terugdringen van reistijden, waarbij
tevens tegemoet kan worden gekomen aan de behoefte om werken en zorg
te combineren.
Komt er een centrum links of een centrum rechts kabinet? Op korte
termijn wordt de begroting 2004 voorbereid. Komt er in oktober een
meerjarig centraal akkoord? Belangrijke vragen, zeker als je oog hebt
voor de groeiende werkloosheid en de achterblijvende economische groei
in Nederland dit ten opzichte van de andere Europese landen.
De in het Telegraafartikel door mij gepresenteerde denkbeelden zijn
voor sommigen wellicht verrassend, voor anderen herkenbaar. Hoe nu
verder? Naar mijn stellige overtuiging zal een conflictmodel ons niet
verder helpen gelet op de vraagstukken waarmee we geconfronteerd
worden. Sowieso past een conflictmodel bepaald niet in de traditie van
De Unie.
Voor het andere scenario, het sluiten van een meerjarig centraal
akkoord, ontbreekt het aan uitruilmogelijkheden tussen de overheid en
sociale partners. Komt er echter toch een centraal akkoord dan zal dat
op een hoog abstractieniveau gedefinieerd worden. Dus op voorhand voor
meerdere uitleg vatbaar.
Een meerjarig akkoord op decentraal niveau is in Nederland niet eerder
gesloten. De vraag die zich bij mij opdringt luidt: moeten we nog
langer wachten op de politiek, de overheid, het centrale overleg of is
de tijd rijp om in samenspraak met alle betrokken partijen op
decentraal niveau de eigen verantwoordelijkheid serieus te nemen?
Jacques Teuwen
Voorziter De Unie
Houten, 9 april 2003
woensdag, 9 april 2003