Wageningen Universiteit
Persbericht Wageningen UR, nr. 025, 9 april 2003
Graauw wil meer dan rust en ruimte
Rust en ruimte, dijken en kreken kenmerken het open polderlandschap rond de Zeeuws-Vlaamse plattelandskern Graauw. De bakker, slager en de streekbus hebben het duizend inwoners tellende dorpje aan de rand van het Verdronken Land van Saeftinge verlaten. Leegstaande woningen verkrotten en veel jongeren zijn weggetrokken met het laatste veer bij Perkpolder. Reden voor de Dorpsraad om de gemeente Hulst aan de jas te trekken. Die wordt het niet duidelijk wat de Graauwenaren echt willen, terwijl er knelpunten aangepakt moeten worden en kansen benut. Op verzoek van de Dorpsraad komt 9 april Wetenschapswinkel Wageningen UR met een dorpsplan waarmee zowel de Dorpsraad als de gemeente uit de voeten kunnen.
De Wageningse wetenschapswinkel ging rond de tafel zitten met de Dorpsraad, liet de woningbouwvereniging, de Land- en Tuinbouworganisatie, Thuiszorg, Fietsersbond en de gemeente Hulst interviewen en een literatuurstudie uitvoeren. Op een dorpsavond werden vijfenzeventig Graauwenaren uitgedaagd om hun ideeën voor Graauw naar voren te brengen, uit te werken en te bediscussiëren. De onderzoeksresultaten, een toekomstvisie, een dorpsmissie en een lijst van praktische verbeterpunten, zijn neergelegd in het rapport Aan de slag in Graauw! De auteurs Sander Mooij en Jos de Wilde zijn studenten van de opleiding Landinrichtingswetenschappen van Wageningen Universiteit.
In de rapportage melden zij dat de Graauwenaren doorgaans tevreden zijn over het wonen in hun dorp, waaraan ze weinig willen veranderen. In de dorpsmissie roemen zij de rust en kleinschaligheid, waar jong en oud zich veilig, vertrouwd en betrokken voelen. Wel moet er worden gewerkt aan voorwaarden die het mogelijk maken dat iedere Graauwenaar de ruimte krijgt om aan de toekomst te bouwen en een sterke sociale en economische binding te onderhouden.
Voor de komende vijftien jaar, zo bevelen de onderzoekers aan, stelt de woningbouwvereniging samen met de gemeente en de Dorpsraad een volkshuisvestingsplan op. Dat moet vooral het tweede woningbezit remmen, verkrotting tegengaan en jongeren de kans bieden in Graauw te blijven. De leefomgeving is weliswaar goed, maar er zijn nog verbeteringen mogelijk aan het openbaar groen, speel- en recreatiemogelijkheden en uitlaatmogelijkheden voor honden. Vrijwillige initiatieven moeten met de eigenaren, bewoners, deskundigen en de Dorpsraad worden besproken.
Om de leefbaarheid in de toekomst veilig te stellen, moeten verenigingen zonodig actief leden gaan werven, als deze zich niet meer vanzelf melden. Teneinde ouderen zolang mogelijk de kans te geven in Graauw te blijven wonen, moet er â¤" ook door de gemeente â¤" voldoende erkenning en ruimte zijn voor de mensen die mantelzorg verlenen. Jongeren moeten elkaar â¤~anoniem⤮ kunnen ontmoeten. Het nieuwe schoolplein en het Gemeenschapshuis lijken daarvoor de aangewezen plaatsen.
Ondernemers mogen door de gemeente niet ontmoedigd worden hun â¤" passende - bedrijven uit te bouwen. Omdat op den duur belangrijke voorzieningen, zoals medische zorg en wijkagent, mogelijk niet meer haalbaar zijn, moet de overheid en de middenstand zich nu al buigen over multifunctionele â¤~servicepunten⤮.
Gemeente Hulst en de Dorpsraad van Graauw hebben weliswaar een belangrijke functie, voor de Graauwenaren zelf is ook een gewichtig takenpakket weggelegd. Zij dienen problemen te signaleren en te melden en zich open en sociaal op te stellen. Ook de inzet voor werkgroepen en het verenigingsleven is essentieel om Graauw leefbaar te houden.
Om te voorkomen dat de samenwerking verwatert of uiteenvalt hebben de opstellers van het rapport een lijst van valkuilen opgenomen. Te traditioneel denken en te weinig aandacht voor het collectieve belang, verkeerde verwachtingen van anderen, het niet aanvaarden van verschillen, inzetten op een te hoog abstractieniveau en overhaaste uitvoering zonder visie zijn struikelblokken waar alle partijen aan onderdoor kunnen gaan. Maar met een draagvlak, bevlogen aanjagers, steun van de overheid, en het niet bang zijn om een stukje eigenbelang in te leveren - de succesfactoren - kunnen de Graauwenaren nog tot in lengte van dagen genieten van hun dorp en omgeving.