Ministerie van Economische Zaken
Berichtnaam: Vraagsturing uitbouwen in zorg en onderwijs

Nummer: 258

Datum: 10-04-2003

Publieke dienstverlening kan worden verbeterd als gehandeld wordt op basis van de werkelijke behoeften van de burger. De oorzaak van veel problemen lijkt te liggen in teveel gestandaardiseerd aanbod, te veel regulering, te weinig diversiteit en te weinig keuze. Het is nodig meer maatwerk in de publieke dienstverlening te leveren door de burger als cliënt, patiënt of student centraal te stellen. Kansen voor vraagsturing liggen vooral daar waar de roep om een betere uitvoering van publieke taken het grootst is. Het zou dus in elk geval moeten worden uitgebouwd op terreinen als zorg en onderwijs, maar ook elders zijn er zeker mogelijkheden. Dit concludeert staatssecretaris Joop Wijn van Economische Zaken in een voorwoord bij het door medewerkers van het ministerie van Economische Zaken opgestelde rapport Vragender Wijs - Vraagsturing in de praktijk. Het rapport is gebaseerd op een studie van 23 projecten in Nederland en 24 buitenlandse projecten, waarbij de gevolgen van vraagsturing werden bestudeerd om vast te stellen wat nu echt de effecten zijn van vraagsturing. De belangrijkste gevonden effecten zijn:
- vragers krijgen echt meer keuzevrijheid. Hun tevredenheid neemt toe;
- de dynamiek in een sector neemt toe. Vragers zijn actiever in het uiten van hun behoeften, aanbieders zien zich genoodzaakt nieuwe of vernieuwende producten te leveren en er verschijnen nieuwe partijen op de markt;
- vraagsturing kan in beperkte mate extra vraag uitlokken, maar door juiste indicatiestelling of een eigen bijdrage kan dit effect worden beheerst;
- oneigenlijk gebruik of fraude doet zich in beperkte mate voor;
- er zijn vaak hogere uitvoeringskosten. Voor een deel zijn dit overgangskosten, maar maatwerk kan ook reële extra kosten voor de overheid met zich meebrengen. De onderzoekers beoordelen op basis van de in de praktijk gevonden effecten de mogelijkheden van vraagsturing als positief. Wel concluderen ze dat de overheid vraagsturing niet overal en zonder meer kan invoeren. Zo moeten er concrete knelpunten zijn in het huidige publieke aanbod, moet de ontwikkeling van een transparante markt mogelijk zijn en moeten burgers ook willen kiezen. Het rapport Vragender Wijs Vraagsturing in de praktijk is te vinden op de website van het Ministterie van Economische Zaken www.ez.nl onder publicaties.