Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

Persberichten

Brussel biedt kansen op goedkoper milieubeleid 14 april 2003

Meer dan 80% van het milieu- en natuurbeleid in Nederland wordt door Brussel voorgeschreven. De uitvoering daarvan leidt tot conflicten met Nederlands beleid, zoals bij de Nitraatrichtlijn. Toch pakken gemeenschappelijke Europese milieuregels vaak gunstig uit. Nederland kan milieukosten besparen door goed en vroeg te kiezen welk beleid Nederland moet maken en welk de Europese Unie. Dit staat in de Milieubalans 2003, de nieuwste publicatie van het Milieu- en Natuurplanbureau van het RIVM.

Nederlandse voorsprong op milieugebied neemt af Nederland neemt meer milieumaatregelen dan gemiddeld in de Europese Unie. Dit compenseert veel van de milieudruk die ontstaat door de hoge dichtheid van bevolking, industrie, vee en transport. De voorsprong van Nederland neemt wel af. Europese milieuregelgeving trekt achterblijvers zoals de Zuid-Europese landen en het Verenigd Koninkrijk in het peloton, terwijl Nederland zich laat terugzakken en zich richt op het voldoen aan de Europese milieuverplichtingen. De Nederlandse regering wil inzetten op een krachtig internationaal milieubeleid. Dit kan milieukosten besparen omdat Europese maatregelen vaak goedkoper zijn dan nationale. Ook voorkomt vroege afstemming van nieuw Nederlands en Europees beleid dat achteraf (dure) aanpassingen van het nationale beleid nodig zijn. Een strategisch Nederlands milieubeleid moet in Den Haag én Brussel worden gemaakt.

Klimaatbeleid: de vervuiler betaalt nog niet
Nederlandse maatregelen om het broeikasgaseffect terug te dringen worden vooral uit overheidssubsidies betaald. Andere milieumaatregelen worden meer door burgers en bedrijven betaald. Het klimaatbeleid is de grootste uitgavenpost op de milieubegroting van het Rijk. Klimaatgeld wordt in 2003 wel efficiënter ingezet. Verlaging van subsidies op energiebesparing en groene stroom gaan een besparing van 500 miljoen euro per jaar opleveren. Deze bezuiniging heeft nauwelijks negatieve effecten voor het milieu. Europese afspraken, zoals de recent overeengekomen CO2-emissiehandel voor bedrijven, verlagen de milieukosten en maken het eenvoudiger deze door te berekenen aan de vervuiler.

Meer politieke aandacht nodig voor Europese Kaderrichtlijn Water De nieuwe Europese Kaderrichtlijn Water gaat Nederland verplichten tot het realiseren van een goede waterkwaliteit in 2015. De milieudoelen van de richtlijn zijn nog niet vastgesteld, maar dat gaat binnenkort gebeuren. De doelen die de Europese Commissie nu voorstelt zijn vaak strenger dan de Nederlandse. Het halen ervan is wettelijk verplicht.

Pagina 1 van 2
De nieuwe richtlijn zal net als de Europese Nitraatrichtlijn positieve effecten hebben op milieu en natuur, maar kan negatieve sociale en economische consequenties hebben voor de landbouw. Het is daarom belangrijk dat Nederland snel een goed beeld krijgt van de milieumaatregelen die voort gaan komen uit de richtlijn.

Schone autos lossen veel milieuproblemen op
Europese introductie van schone, stille en zuinige autos kan veel van de huidige milieuknelpunten oplossen en dure lokale investeringen besparen. Ondanks de sterk toegenomen verkeersdrukte is de luchtverontreiniging door het wegverkeer sinds 1985 met 25-30% afgenomen. Dat komt door de Europese emissie-eisen voor autos. Er is al veel autotechniek beschikbaar om het verkeer nog schoner, stiller en zuiniger te maken. Introductie daarvan kan worden vormgegeven via Europese richtlijnen of emissiehandel.

De Milieubalans verschijnt voortaan in mei om daarmee het jaarlijkse proces van beleidsver-antwoording (VBTB) door de Minister van VROM aan de Tweede Kamer beter te ondersteunen. Het Milieu- en Natuurplanbureau constateert in de Milieubalans dat het milieubeleid effectief is geweest, dat niet alle doelen worden gehaald en dat er kansen zijn voor een goedkoper beleid door een uitgekiende Nederlandse strategie in Brussel.

Postbus 1, 3720 BA Bilthoven, T:030-2749111, F:030-2742971