Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Het weer nader verklaard

Het weer op Bevrijdingsdag (5 mei)

Meteen na de bevrijding, in 1945, raakte het weer in ons land ook in een jubelstemming. De vijfde mei was met temperaturen rond 12 graden nog een frisse dag, maar vormde volgens de overzichten van het KNMI wel de afsluiting van periode met guur weer en veel neerslag. Daarna volgde een periode van twee weken met zonnig en warm zomerweer en zelfs tropische temperaturen tot 33 graden in Limburg. In Maastricht werd het vanaf 9 mei 1945 vijf dagen achtereen warmer dan 30 graden; in mei is zo'n reeks tropische dagen heel bijzonder.

Bevrijdingsdag zelf is in De Bilt in de afgelopen ruim vijftig jaar geen enkele keer tropisch geweest: de warmste vijfde mei hadden we in 1990 met een maximum van 27,8 graden in De Bilt. Met 14 uur zon was dat tevens de zonnigste bevrijdingsdag, maar ook in 1992, 1993 en 1995 was deze dag met ongeveer 12 uren zon fraai. De temperatuur bleef in '92 en '93 echter onder de 20 graden, zoals meestal op de vijfde mei. In 1995 was deze dag echter zomers met in Eindhoven een temperatuur van 27,4 graden. In de laatste ruim een halve eeuw is in De Bilt op 5 mei twaalf keer meer dan 20 graden gemeten.

De eerste helft van mei vertoont nog alle kuren van het grillige voorjaarsweer. Begin mei 1979 viel er in ons land nog bijna een week lang dagelijks sneeuw: op de stormachtige 2e mei lag de sneeuw plaatselijk enkele centimeters dik en ook op 5 en 6 mei vielen er nog sneeuwbuien. Ook in mei 1957 vielen er buien met sneeuw, hagel en onweer en was het met de zware windstoten erbij en in totaal 14 millimeter neerslag de guurste en natste bevrijdingsdag.

Met middagtemperaturen in De Bilt van 8 graden was de vijfde mei zowel in 1957 als in 1979 de koudste in de serie. In beide jaren kwam het op en rond die datum op veel plaatsen 's nachts tot lichte vorst, maar dat komt in de week voor IJsheiligen wel vaker voor. In 1996 noteerde Rijen op bevrijdingsdag -2,3 graden. In 1997 kwamen er op 5 mei fikse onweersbuien tot ontwikkeling met plaatselijk tientallen millimeters regen en ook hagel.

In 2000 was 5 mei de eerste zomerse dag en begon een voor mei unieke reeks van twaalf zomerse dagen. In 2001 was deze dag met temperaturen tussen 9 en 14 graden en een krachtige noordenwind een stuk koeler, maar wel vrij zonnig en droog. In 2002 regende het een groot deel van de dag en was het met middagtemperaturen van 9 tot 13 graden en een gure noordenwind koud.

Laatste wijziging: 4 mei 2003

Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI