D66

Grenzen aan uitlevering verdachten aan VS

Veiligheid en rechtshandhaving

Lousewies van der Laan

06-05-2003 - Er moeten grenzen zijn aan het uitleveren van verdachten aan de Verenigde Staten. Dat stelt D66-kamerlid Lousewies van der Laan naar aanleiding van de nieuwe Europese wetgeving die waarschijnlijk aanstaande vrijdag met instemming van Nederland zal worden goedgekeurd door de Europese justitieraad. De nieuwe afspraken zullen het nog weer eenvoudiger maken om Europeanen zonder vorm van proces of rechterlijke toets aan de Verenigde Staten uit te leveren. De VS zal wat uitlevering betreft voortaan worden beschouwd als een EU-lidstaat. De nieuwe wetgeving zal het bilaterale verdrag van Nederland met de VS goeddeels vervangen, waardoor de rechten van Nederlanders die door de VS worden gezocht verder worden gereduceerd.

Volgens Van der Laan is de tekst van de nieuwe regels dusdanig vaag, dat er vrijwel geen grenzen meer zijn aan het uitleveren van verdachten aan de VS. Iedereen die verdacht wordt van een strafbaar feit waarop in de VS minimaal een jaar gevangenisstraf staat loopt de kans te worden opgepakt en naar de VS te worden overgebracht. Daar wacht de verdachte een proces, of de kans om schuld te bekennen en een deal te maken met de Amerikaanse autoriteiten. D66 maakt zich ernstig zorgen over de vrijwel rechteloze positie waarin verdachten terecht komen.

Van der Laan betwijfelt of de nieuwe afspraken toelaatbaar zijn in de Europese en de Nederlandse rechtstaat. Zij zal minister Donner van justitie morgen ondervragen over de kwestie. Zij wil onder meer weten of hij bereid is in de Raad aan te dringen op garanties dat Nederlanders niet rechteloos op de Amerikaanse basis Guantanomo Bay of een ander Amerikaans special tribunal terecht komen. De huidige tekst van de afspraken sluit dit niet uit. Deze nieuwe afspraken zijn een blanco cheque aan de Amerikanen; Europa levert uit wie zij maar willen. In een rechtstaat horen hiervoor gewoon wettelijke normen te zijn, aldus Van der Laan.

D66 wil ook opheldering over de geheimzinnigheid waarmee de nieuwe afspraken zijn omgeven. Hoewel de nieuwe regels mogelijk vrijdag al worden vastgesteld door de Europese justitieministers kunnen kamerleden nog altijd niet beschikken over de tekst van de overeenkomst. Zij kunnen deze slechts vertrouwelijk inzien in een kamertje aan het Binnenhof. Het gaat hier om hele fundamentele afspraken; kamerleden kunnen deze inzien, de rest van Nederland wordt er volledig buitengehouden. Dat is zeer ernstig in onze democratie.

Omdat het volgens Van der Laan echter om een essentiële kwestie gaat, heeft zij de stukken naar haar collega-kamerleden gestuurd. Van der Laan heeft deze verkregen via de Britse mensenrechtenorganisatie Statewach. Klik hier voor de stukken.