Ministerie van Defensie


---

Brieven aan de Kamer
---

Rapport 'Beschieting vuurleidingstoren Vlieland'

13-05-2003

Op 22 februari 2001 heeft een Tornado gevechtsvliegtuig van de Duitse marine schoten afgevuurd op de vuurleidingstoren van het Vliehors schietterrein op het eiland Vlieland. Het kamerlid Van Bommel heeft hieromtrent in maart 2001 vragen gesteld. Conform de in mijn antwoorden gedane toezegging, bericht ik u over de uitkomsten van het terzake verrichte onderzoek en genomen maatregelen om herhaling te voorkomen.

Conform vigerende NAVO-richtlijnen (STANAG 3531) is een Commissie van Onderzoek (CvO) ingesteld bestaande uit vertegenwoordigers van de Koninklijke luchtmacht en de Duitse marine. Het doel van het onderzoek was het bepalen van de toedracht en daarvan afgeleid het voorkomen van (soortgelijke) ongevallen.

Na uitgebreide bestudering van de lokale situatie, gevolgde procedures, vluchtpatronen en technische toestand van het vliegtuig, is de CvO tot de conclusie gekomen dat de oorzaak van het ongeval is gelegen in een foute doel-identificatie door de vlieger. Er wordt door de CvO aanbevolen de vuurleidingstoren en het doel beter te markeren. Bovendien acht de CvO het raadzaam om in de voorschriften omtrent het gebruik van het schietterrein een oriëntatievlucht in te lassen direct voorafgaand aan daadwerkelijk wapengebruik. Het Duitse Ministerie van Defensie heeft de bevindingen onderschreven.

Het rapport van de CvO is vervolgens behandeld door de Raad van Advies inzake Luchtvaartongevallen bij Defensie. De Raad is het eens met de oorzaakomschrijving van de CvO en voegt daaraan toe het feit dat de vuurleider in de toren het vliegtuig tijdens de finale fase van de aanvalsvlucht uit het oog heeft verloren door de stand van de zon. De Raad onderschrijft de aanbevelingen van de CvO en voegt er in lijn met de conclusies van de CvO nog een aantal toe, waaronder een onderzoek naar de lay-out van het schietterrein en een constant visueel contact van de vuurleider met het oefenend vliegtuig. Beide rapporten zijn gevoegd als bijlagen.

De Koninklijke Luchtmacht heeft alle aanbevelingen van de CvO overgenomen en intern onderzoek uitgevoerd naar de inrichting van het terrein en het visueel contact met het vliegtuig. Hieruit blijkt dat de positionering van de doelen inherente waarborgen biedt voor de veiligheid, mits procedures worden gevolgd. De aanpassing van procedures naar aanleiding van de aanbevelingen van de CvO optimaliseert de voorwaarden voor een veilig gebruik van het schietterrein. Het verplichte visueel contact is in de voorschriften opgenomen voor het doel in kwestie; de andere doelen bevinden zich op zodanige positie ten opzichte van de verkeersleidingstoren, dat een soortgelijk ongeval niet mogelijk is.

Bij het gebruik van schietterreinen staat de veiligheid altijd voorop. De naar aanleiding van dit ongeval genomen maatregelen dragen op een effectieve wijze bij aan die veiligheid.

DE MINISTER VAN DEFENSIE