Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Zonder verlichting rijden zwaarder voor weggebruiker

Voor weggebruikers is het rijden op een snelweg moeilijker als de wegverlichting uit is. Dit blijkt uit een onderzoek van de Adviesdienst Verkeer en Vervoer van Rijkswaterstaat. De gemeten snelheid en reistijd zijn niet beduidend anders dan wanneer de verlichting aan is, maar de weggebruiker beoordeelt de rit als zwaarder. De bestuurder gaat onderweg meer corrigeren en stuurt bijvoorbeeld meer bij.
Het doel van het onderzoek is om te kijken of en hoe weggebruikers het autorijden ervaren wanneer de verlichting uit is. Deze ervaringen komen van pas in het bepalen wanneer en onder welke omstandigheden het licht op de wegen kan worden gedimd. Het dimmen van licht past in het beleid van de Rijksoverheid om energiezuinig en milieubewust om te gaan met verlichting en om lichtvervuiling voor het omliggend gebied, natuur en woonwijken, te beperken.
Het onderzoek is net na de avondspits om ongeveer half zeven uitgevoerd en later op de avond tussen acht en negen uur. Later op de avond blijkt dat weggebruikers minder hard rijden als het licht uit is. Dit ter compensatie van de verhoogde inspanning die mensen plegen. Ook andere indicatoren geven een hogere belasting aan. Dit is bijvoorbeeld te zien aan meer stuurbewegingen en een hogere hartslagfrequentie. Net na de avondspits, als het drukker is op de weg, is er geen snelheidseffect gemeten. Mogelijk is men door de verkeersdrukte minder vrij in de snelheidskeuze waardoor snelheidsvermindering uitblijft. Een andere indicator waaruit blijkt dat autorijden zonder verlichting moeilijker is, is het knipperen van de ogen. Mensen knipperen minder vaak met hun ogen en knipperen korter. Ook de deelnemers aan het onderzoek zelf geven aan dat ze het rijden als zwaarder ervaren.
In totaal hebben 64 proefpersonen met een speciaal uitgeruste auto aan het onderzoek deelgenomen. In de auto zijn metingen verricht. Er is bijvoorbeeld gekeken naar de frequentie van stuurbewegingen. Ook buiten de auto zijn metingen verricht. Daarin is bijvoorbeeld gelet op de gemiddelde snelheid van het verkeer, maar ook is naar de hartslag van de proefpersonen. De deelnemers hebben na elke rit een vragenlijst ingevuld. Het onderzoek vond plaats op de A50 tussen knooppunt Grijsoord en afslag Renkum. Deze locatie is gekozen omdat de verlichting daar eenvoudig aan en uit te schakelen is. De conclusies van het onderzoek worden meegenomen in de Beleidsnota Openbare Verlichting. Deze gaat naar verwachting medio 2003 naar de Tweede Kamer.