Ministerie van Buitenlandse Zaken

Ministerie van
Buitenlandse ZakenMinisterie van Defensie
Postbus 20061Postbus 20701
2500 EB 's-Gravenhage2500 ES 's-Gravenhage

Telefoon 070-3486486Telefoon 070-3188188

Aan:
de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2
's-Gravenhage

I.a.a.:
de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 22
's-Gravenhage

Uw brief Uw kenmerk Ons nummer Datum

19 mei 2003

Onderwerp: Beleidskader Civiel-Militaire Samenwerking

Civiel-militaire samenwerking (CIMIC) ontwikkelt zich in toenemende mate tot een belangrijk aandachtsgebied. De crises op de Balkan en de recente inzet van een internationale troepenmacht in Afghanistan (ISAF) onderstrepen dat nog eens. Succesvolle uitvoering hiervan vereist goede coördinatie en heldere afspraken tussen de in het operatiegebied aanwezige internationale vredesmacht, internationale organisaties, non-gouvernementele organisaties en de lokale autoriteiten.

Op grond van de CIMIC-ervaringen opgedaan tijdens vredesoperaties hebben het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Defensie gezamenlijk een beleidskader voor civiel-militaire samenwerking opgesteld (zie bijlage). Het beleidskader verschaft beleidsmakers en uitvoerders een inhoudelijk en procedureel raamwerk voor civiel-militaire samenwerking met als uitgangspunt 'zo civiel als mogelijk, en zo militair als nodig'. In het beleidskader wordt uitgegaan van het gegeven dat elke crisis haar eigen eisen stelt aan civiel-militaire samenwerking en nieuwe ervaringen oplevert. Besloten is tot de instelling van een interdepartementale overlegstructuur (IO), waarin alle CIMIC-gerelateerde aangelegenheden worden besproken.

Het beleidskader CIMIC onderscheidt de volgende vier doelstellingen van CIMIC. In de eerste plaats ondersteunt civiel-militaire samenwerking het vredesproces en de veiligheid ("force protection"). Daarnaast biedt CIMIC steun aan de bevolking in het kader van "force acceptance" en geeft het een signaalfunctie af van de internationale gemeenschap dat de (vredes-) operatie voorwaardenscheppend is voor het proces van wederopbouw. Tenslotte draagt CIMIC ­ op beperkte schaal - bij aan het daadwerkelijk herstel van het voormalige conflictgebied.

Mede op initiatief van Nederland is een aantal jaren geleden de CIMIC Group North (CGN) opgericht. CGN omvat zes landen, te weten Nederland, Duitsland, Denemarken, Noorwegen, Polen en Tsjechië. De CGN maakt weliswaar geen integraal deel uit van de NAVO-commandostructuur maar heeft een functionele relatie met het NAVO-commando voor Noord-Europa (AFNORTH), en is daarmee een 'NATO-asset'. De inzet van Nederlandse militairen in een operatiegebied in het kader van de CGN zal pas plaatsvinden na overleg hierover in het IO CIMIC.

Met de opstelling van het beleidskader worden zowel de toezeggingen gestand gedaan aan de heer Van Winsen (CDA) in de brief van de minister van Defensie van 14 februari jl. over de moties bij de Defensiebegroting (28600 X, nr. 40), als aan mevrouw Van 't Riet in de antwoorden op vragen aan de ministers van Ontwikkelingssamenwerking en van Defensie (15 maart 2002, nummer 825).

De minister van Buitenlandse Zaken De minister van Defensie

Mr. J.G. de Hoop Scheffer H.G.J. Kamp

De staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking

A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven

Beleidskader Civiel Militaire Samenwerking

Het beleidskader bestaat uit twee delen, waarin achtereenvolgens de inhoudelijke en procedurele aspecten van civiel-militaire samenwerking worden uiteengezet. Het beleidskader CIMIC heeft betrekking op activiteiten die verband houden met relaties tussen militairen die worden ingezet in een (vredes-) operatie enerzijds en burgers en civiele autoriteiten in het desbetreffende operatiegebied anderzijds .

Uitgangspunt van CIMIC-activiteiten is altijd "zo civiel als mogelijk en zo militair als nodig". Voorbeelden van dergelijke activiteiten zijn politie- en burgerlijke bestuurstaken en kleinschalige rehabilitatie van essentiële infrastructuur die voor het functioneren van de (toekomstige) civiele autoriteit van cruciaal belang is. In dat kader moet de duur van CIMIC-operaties beperkt zijn en de financiële inspanning zo toegesneden mogelijk, teneinde overheveling van de betreffende taken naar het civiele bestuur te optimaliseren. Dergelijke activiteiten gaan doorgaans vooraf aan het proces van wederopbouw in post-conflictsituaties, dat door het lokale of internationale civiele bestuur geleid wordt. De uit te voeren CIMIC-projecten zijn niet per definitie ontwikkelingsrelevant, maar druisen evenmin in tegen de uitgangspunten van het Nederlands buitenlands beleid.

Inhoudelijke aspecten CIMIC

De interactie tussen militairen die participeren in een (vredes-) operatie in het buitenland enerzijds en burgers en civiele autoriteiten in het betreffende operatiegebied anderzijds dient zo goed mogelijk te verlopen. Het doel van CIMIC is vierledig:


1. Ondersteuning van het vredesproces en veiligheid ("force protection")

CIMIC-activiteiten kunnen een stabiliserende werking hebben, waardoor de kansen op het succesvol verloop van het vredesproces groter zullen worden. Doorlopend overleg met de diverse spelers (lokaal, nationaal, internationaal) in het operatiegebied stelt de vredesmacht tevens in staat ontwikkelingen en mogelijke problemen te signaleren en tijdig maatregelen te nemen ter verzekering van de veiligheid en de stabiliteit in het operatiegebied. Dit overleg vindt logischerwijs plaats gedurende de gehele inzetperiode.


2. Steun aan de bevolking ("force acceptance")

CIMIC-activiteiten dienen ter facilitering van de betreffende (vredes-)operatie. Dergelijke activiteiten kunnen de acceptatie van de troepen door de lokale bevolking in het operatiegebied vergroten en daarmee de veiligheid van de aanwezige troepen bevorderen.


3. Signaal-functie


CIMIC-activiteiten hebben een functie als signaal van de internationale gemeenschap dat de (vredes-) operatie voorwaardenscheppend is voor het proces van wederopbouw.


4. Concrete (beperkte) herstelbijdrage

In post-conflictgebieden zijn vaak herstelwerkzaamheden nodig (aan wegen, bruggen, energievoorziening e.d.). De tijdelijke vervulling van bestuurs- en politietaken kan, afhankelijk van de omstandigheden, eveneens tot de CIMIC-activiteiten behoren. Tegelijk anticiperen dergelijke projecten op de hierop volgende wederopbouwperiode. Zij worden zodra dat mogelijk is overgedragen aan civiele organisaties.

Procedurele aspecten CIMIC

Er is besloten tot de instelling van een interdepartementale overlegstructuur (IO), waarin alle CIMIC-gerelateerde aangelegenheden, met inbegrip van CIMIC Group North, kunnen worden besproken. De instelling van een dergelijke IO sluit aan bij de wensen van de Tweede Kamer ten aanzien van afstemming tussen Buitenlandse Zaken en Defensie. Een IO zal uiteraard bij kunnen dragen aan het versterken van de samenwerking tussen de departementen op het gebied van CIMIC. In het overleg zijn de Directie Veiligheidsbeleid en de Directie Mensenrechten en Vredesopbouw van BZ vertegenwoordigd; vanuit Defensie wordt deelgenomen door de Directie Algemene Beleidszaken en de Defensiestaf. Op uitnodiging kunnen vertegenwoordigers van andere departementen en/of NGO's deelnemen. Het IO zal in elk geval bijeenkomen bij de voorbereiding van een nieuwe vredesoperatie. De frequentie bedraagt minimaal tweemaal per jaar.

In het kader van de uitvoering van CIMIC-activiteiten is door BZ aan Defensie toegezegd om 50.000 euro ter beschikking te stellen voor CIMIC-activiteiten in (vredes-) operaties waaraan Nederland zo´n "substantiële" bijdrage levert (in goed overleg wordt vastgesteld wanneer sprake is van een substantiële Nederlandse bijdrage). Over de besteding van gelden kan met de ambassade ter plaatse worden overlegd. Voorts houdt de ambassade toezicht op de uitvoering van CIMIC-activiteiten en toetst zij dergelijke activiteiten onder andere op hun politieke opportuniteit en wenselijkheid. Defensie meldt een voorgenomen CIMIC-programma vóóraf aan het IO-CIMIC en legt aan de hand van een dossier van de projecten achteraf verantwoording af over de besteding van de BZ/OS gelden ten behoeve van CIMIC activiteiten. Van de ter beschikking gestelde 50.000 euro kunnen meerdere activiteiten worden uitgevoerd. Het ter beschikking stellen van aanvullende fondsen aan CIMIC activiteiten, dat wil zeggen boven de genoemde 50.000 euro, zal plaatsvinden aan de hand van een beoordeling in de IO van uitgewerkte, door Defensie in te dienen projectvoorstellen.

Op het CIMIC-beleidskader is de NAVO-definitie van CIMIC van toepassing: "CIMIC is co-ordination and co-operation, in support of the mission, between the NATO commander and civil actors, including national population and local authorities, as well as international, national and non-governmental organisations and agencies".

===