Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Hirsi Ali over het Rutgers Nisso onderzoek inzake zwanger raken door seksueel geweld (2020308920)
1.
Heeft u kennisgenomen van het artikel: "Zwanger door seksueel geweld"?
Antwoord
Ja, ik heb kennis genomen van het artikel en van het onderzoek `Zwangerschap ten gevolge
van seksueel geweld. Een pilotstudy bij hulpverleners.' Rutgers Nisso Groep, 2003.
2.
Hoe beoordeelt u de resultaten van het door de Rutgers Nisso Groep uitgewerkte onderzoek
in het algemeen?
Antwoord
Het onderzoek is een eerste verkenning van de problematiek van vrouwen die als gevolg van
gedwongen seksueel contact zwanger worden. Door middel van interviews met twintig
hulpverleners is geprobeerd inzicht te krijgen in deze complexe problematiek. Tot nu toe was
er maar weinig bekend over dit onderwerp. Dit heeft in belangrijke mate te maken met het
taboe dat rust op zwangerschap die op deze wijze is ontstaan. Het onderzoek vind ik waar-
devol omdat hiermee voor het eerst landelijk de problemen van deze vrouwen in kaart wor-
den gebracht.
3.
Kunt u specifiek reageren op de constatering van de Rutgers Nisso Groep dat het bestaande
beleid op het gebied van hulpverlening aan deze vrouwen tekort schiet?
Antwoord
Ik neem de uitkomsten van het onderzoek serieus. Ik ga de uitkomsten en de aanbevelingen
van het onderzoek bespreken met betrokken organisaties en instanties. Tijdens deze bespre-
king wil ik de uitkomsten van het onderzoek toetsen aan de ervaringen van deze partijen én
zal bekeken worden op welke wijze de hulpverlening aan deze vrouwen kan worden verbe-
terd. In antwoord op vraag 5 ga ik nader in op mijn voornemens.
4.
Kunt u specifiek reageren op de constatering van de Rutgers Nisso Groep dat een landelijke
registratie omtrent gegevens inzake dit onderwerp ontbreekt?
Antwoord
De constatering van de Rutgers Nisso Groep is juist. Een landelijke registratie is lastig, om-
dat de groep meisjes/ vrouwen die zwanger zijn als gevolg van seksueel geweld op verschil-
lende plekken in de hulpverlening terechtkomen. Ik erken het belang van een goede registra-
tie; daarom zal ik bij de betrokken organisaties aandacht vragen voor het aanvullen van de
registratie met gegevens over dit onderwerp.
Omdat de helft van de zwangerschappen ten gevolge van seksueel geweld wordt afgebro-
ken, is aansluiting bij de abortusregistratie van belang. Abortusklinieken zijn op dit moment
niet verplicht om gegevens hierover te rapporteren aan de Inspectie voor de Gezondheids-
zorg. Uiteraard kunnen zij voor hun eigen rapportages de registratie uitbreiden met gegevens
over zwangerschap ten gevolge van seksueel geweld. Ik zal in ieder geval nagaan of het mo-
gelijk is de verplichte rapportage aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg aan te vullen
met deze gegevens.
2
5.
Kunt u zich vinden in de aanbevelingen van de Rutgers Nisso Groep? Zo ja, bent u van plan
de aanbevelingen over te nemen? Zo nee, kunt u dan een voorstel doen omtrent een moge-
lijke alternatieve aanpak?
Antwoord
De aanbevelingen van de Rutgers Nisso Groep hebben betrekking op primaire, secundaire en
tertiaire preventie, hulpverlening en onderzoek. Ik ga een werkbijeenkomst organiseren met
de meest relevante partijen om dit onderzoek te bespreken en consequenties voor beleid,
preventie, hulpverlening en onderzoek te formuleren. Met betrekking tot de aanbeveling over
voorlichting op scholen werk ik momenteel aan een actieplan `Gezonde school'. Preventie
van ongewenste zwangerschap en bevordering van gezond seksueel gedrag is een onder-
werp dat uitdrukkelijk wordt meegenomen in de uitwerking van dit plan. Daarbij gaat het
onder meer om het vergroten van de weerbaarheid en het voorkómen van grensoverschrij-
dend gedrag. In het plan van aanpak preventie abortussen - dat u binnenkort zult ontvangen
- zal ik daar nader op ingaan.
Een specifiek initiatief om de weerbaarheid van jongeren in situaties van (seksueel) machts-
misbruik te vergroten, zijn de weerbaarheidscursussen (Marietje Kessels) in het onderwijs. In
2000 en 2001 kon het basisonderwijs daarvoor een beroep doen op financiële ondersteu-
ning van Justitie. Vijfenzestig basisscholen hebben daarvan gebruik gemaakt. In 2002 heeft
Justitie opdracht gegeven tot de ontwikkeling van een vergelijkbare cursus voor de brug-
klassen van het voorgezet onderwijs. De lesmodules `Werken aan wendbare weerbaarheid'
zijn gereed voor invoering in het voortgezet onderwijs in het schooljaar 2003/2004.
6.
Kunt u meer inzicht verschaffen over de opsporing en vervolging en berechting van daders
van deze specifieke groep slachtoffers?
Antwoord
Het Openbaar Ministerie registreert niet of slachtoffers van seksueel misbruik zwanger wor-
den als gevolg van dat misbruik. In de strafrechtelijke procedure tegen verdachten van sek-
sueel misbruik speelt de vraag of een slachtoffer als gevolg van dat misbruik zwanger is ge-
worden geen zelfstandige rol. De strafwaardigheid van het feit verandert daardoor als zoda-
nig immers niet.
---- --