DE NEDERLANDSE WOONBOND
Bezuinigingen op huursubsidie treffen één miljoen huurders
De Nederlandse Woonbond heeft in een open brief aan de Tweede Kamer
zijn teleurgeststelling uitgesproken over het Hoofdlijnenakkoord voor
het kabinet CDA, VVD, D66 en de daarin vervatte bezuinigingen op de
huursubsidie. Het regeerakkooord spreekt van 'een eerlijke verdeling
van lasten'. Daarvan is volgens de Woonbond in het geheel geen sprake.
Integendeel, de mensen met de laagste inkomens worden door deze
maatregel hard getroffen. De Woonbond doet een klemmend beroep op de
Tweede Kamer om deze eenzijdige lastenverzwaring voor huurders met een
laag inkomen alsnog ongedaan te maken
Het nieuwe kabinet wil met ingang van 2005 door een 'versobering' van
de huursubsidie een bezuiniging realiseren van jaarlijks 210 miljoen
euro. Daarnaast is sprake van een verdere bezuiniging van 150 miljoen
door een niet nader gespecificeerde 'beperking subsidies VROM'. Een
gedeelte hiervan zou dus ook nog kunnen neerslaan op het
huursubsidiebudget. Uit de CPB-notitie 'Budgettaire en economische
effecten van het Hoofdlijnenakkoord 2004-2007' leidt de Woonbond af
dat het nieuwe kabinet voornemens is de 'kwaliteitskorting' in de
huursubsidieregeling aanzienlijk aan te scherpen.
Anders dan de teksten van het CPB suggereren, treft deze maatregel niet slechts een gedeelte van de huursubsidieontvangers in de portemonnee. Alle ruim één miljoen huursubsidieontvangers worden getroffen. Het gedeelte van hun huur dat ligt tussen 170 en 300 euro per maand wordt straks niet meer volledig, maar slechts voor 84 procent gesubsidieerd. Concreet heeft de maatregel tot gevolg dat zij tot 280 euro per jaar minder huursubsidie ontvangen. Berekend over de gemiddelde huurprijs van 355 euro per maand betekent dit een extra huurverhoging, boven op de reguliere jaarlijkse huurverhogingen, van maar liefst 6,5 procent. Ter illustratie: dat is fors meer dan de stijging van de eigen bijdragen in de ziektekosten, waar momenteel (overigens terecht) zoveel politieke aandacht naar uitgaat.
Aangezien het om de huursubsidie gaat, treft deze maatregel per definitie de lagere inkomens, grotendeels uitkeringsgerechtigden en ouderen. Omdat zij, net als niet-huursubsidie-ontvangers, óók getroffen worden door tal van andere lastenverzwaringen, zoals hogere ziektekostenpremies, eigen bijdragen in de zorg, een kleiner ziekenfondspakket, een zeer beperkte stijging van hun uitkering of AOW, et cetera, worden zij meer dan dubbel gepakt.
De negatieve effecten van deze maatregel zijn groot. Goed en
betaalbaar wonen voor huishoudens met een laag inkomen komt onder
grote druk te staan. Veel huursubsidieontvangers zullen noodgedwongen
op zoek moeten gaan naar een goedkopere woning. Die zijn echter niet
of nauwelijks beschikbaar, waarbij deze maatregel hun
keuzemogelijkheden op de huidige, zéér gespannen huurwoningmarkt nog
verder reduceert. Zelfs veel 'goedkope' huurwoningen (huur tot
ongeveer 350 euro) worden voor veel huursubsidiegerechtigden
onbetaalbaar en onbereikbaar. Om van nieuwbouwwoningen, verbeterde
woningen en speciaal voor ouderen geschikte woonzorgwoningen maar niet
te spreken. Daardoor ook zal deze maatregel leiden tot verdere
stagnatie van de nieuwbouw en de stedelijke vernieuwing; huurders van
te slopen of te renoveren woningen zullen niet snel tot medewerking
geneigd zijn, als de verbeterde of nieuwe woningen voor hen
onbetaalbaar en dus onbereikbaar zijn.
Pijnlijk is dat de afschaffing van het gebruikersdeel van de OZB voor
de meeste huursubsidieontvangers niet de in het regeerakkoord beloofde
compensatie oplevert. Zij waren immers vanwege hun lage inkomen al
vrijgesteld van deze belasting.
Wat de Woonbond ook grote zorgen baart is dat in het regeerakkoord met
geen woord wordt gerept over een gematigd huurbeleid c.q. een
inflatievolgende huurontwikkeling. Dat maakt de voorgenomen ingreep in
de huursubsidie extra wrang. Eerder heeft de Nederlandse Woonbond
samen met de Vestia Groep een brief aan de onderhandelaars van dit
regeerakkoord gestuurd (zie bijlage U03.294 d.d. 29 april 2003 ).
Daarin wordt gepleit voor een zeer gematigde huurontwikkeling, met als
effect dusdanige autonome besparingen op het huursubsidiebudget, dat
verdergaande ingrepen in de regeling niet nodig zouden zijn. Daarnaast
had dit voorstel nog een aantal andere grote macro-economische
voordelen. De Woonbond vindt het onbegrijpelijk dat men niet voor die
weg heeft gekozen en in plaats daarvan overgaat tot onnodige en
pijnlijke ingrepen in het kerninstrument van de volkshuisvesting.
Amsterdam, U.03.352