Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Antwoorden op kamervragen over de registratie van mobiele telefoons

19 mei 2003

Vragen van de kamerleden Van Dam en Van Heemst (beiden PvdA) aan de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, van Justitie en van Economische Zaken over de registratie van gestolen mobiele telefoons. (Ingezonden 28 maart 2003).


1. Vraag


Hoeveel mobiele telefoons worden er jaarlijks in Nederland gestolen?


2. Vraag


In hoeveel gevallen worden mensen (met geweld) beroofd van hun mobiele telefoon?


3. Vraag


Hoe hebben deze cijfers zich de afgelopen 5 jaar ontwikkeld?


4. Vraag

Hoeveel van deze delicten zijn opgelost?


1 t/m 4. Antwoord

Op het moment wordt geen landelijke registratie bijgehouden van de diefstal - al dan niet met geweld - van mobiele telefoons. Op basis van de aangiftecijfers van de regio Amsterdam-Amstelland is een schatting gemaakt van de landelijke cijfers. Dit levert het volgende overzicht op:

1998

1999

2000

2001

2002

Landelijk vermoedelijk aantal gestolen / verloren telefoons

80.000

115.000

140.000

150.000

155.000

% straatroven waarbij GSM deel van de buit was

10%

15%

35%

45%

35%

% straatroven uitsluitend gericht op buitmaken GSM


-


-


-

30%

25%

Overigens is de inschatting van de regio Amsterdam-Amstelland dat in de helft van het aantal gevallen van gestolen/ verloren telefoons geen aangifte wordt gedaan bij de politie.

Zoals de geschatte aantallen laten zien kan gesproken worden van een forse stijging van het aantal gestolen mobiele telefoons in de afgelopen jaren. In het geval van straatroof waarbij de GSM wordt gestolen, is altijd sprake van geweld.

Gezien het feit dat geen landelijke registratie plaats vindt is niet bekend hoeveel delicten zijn opgelost. In de regio Amsterdam-Amstelland wordt van alle zaken die voor een technisch onderzoek in aanmerking kunnen komen (d.w.z. een GSM waarvan voldoende gegevens bekend zijn) - zover het binnen de capaciteit past - dit ook gedaan. Dit levert in meer dan 50% binnen zeer korte tijd (één week) resultaat (aanhoudingen) op. De overige zaken kosten vaak meer tijd. Wat onmisbaar is bij het rechercheren op gestolen mobiele telefoons is het IMEI 1) nummer. IMEI is het 15-cijferige serienummer van de mobiele telefoon. Een aantal politieregios, waaronder Amsterdam-Amstelland, heeft een campagne gestart je GSM is veilig bij Yunu en Imei waarbij de burger gewezen wordt op het belang van het noteren van het IMEI nummer van hun toestel en het beveiligen hiervan met een soort pincode (Yunu 2)). Verder is een database opgezet met IMEI-nummers van gestolen mobiele telefoons. Deze database is voor iedereen via het internet te bevragen. Deze database is niet alleen voor de politie van belang maar zeker ook voor de burger. Wanneer iemand buiten de reguliere winkels om een telefoon wil kopen, kan hij of zij voortaan controleren of deze telefoon van diefstal afkomstig is.

Vermoedelijk als gevolg van de gerichte acties is het aandeel van straatroven die alleen zijn gericht op het buitmaken van een GSM in de regio Amsterdam-Amstelland, gedaald van 30% (begin 2001) naar 10% (begin 2003).


5. Vraag

Bent u bekend met het gegeven dat in Groot-Brittannië de IMEI-nummers van gestolen mobiele telefoons worden geregistreerd en voor alle Britse netwerken worden geblokkeerd? 3)

Ja.


6. Vraag

Waarom wordt in Nederland deze mogelijkheid tot op heden niet benut?

6. Antwoord

Aan het registreren en blokkeren van mobiele telefoons kleven een aantal technische, financiële en regelgevende aspecten. Deze aspecten zorgen er voor dat de IMEI-nummers op dit moment nog niet in Nederland worden geregistreerd en geblokkeerd. Vanuit de operators wordt aangegeven dat de IMEI-nummers van mobiele telefoons manipuleerbaar zijn en dat er derhalve geen adequate registratie mogelijk is. De fabrikanten van mobiele telefoons zijn tot op heden nog niet zo ver dat de IMEI-nummers niet meer manipuleerbaar in mobiele telefoons zijn vastgelegd (hard-embedded). Deze manipuleerbaarheid van IMEI-nummers zorgt er voor dat de operators tot op heden niet bereid zijn om (kostbare) apparatuur te installeren, waardoor de mogelijkheid wordt gecreëerd om de IMEI-nummers door te geven aan een database en de IMEI-nummers na melding te blokkeren. Er zal in onderling overleg met de operators en fabrikanten tot een oplossing gekomen moeten worden om dit probleem aan te pakken. Voor de acties die zullen worden ondernomen verwijs ik u naar het antwoord op vraag negen.


7. Vraag

Kunt u ons informeren over de voortgang van de totstandkoming van een dergelijke database in Nederland?

7. Antwoord

Er is het afgelopen jaar meerdere malen overleg gevoerd met alle betrokken partijen, die te maken hebben met de diefstal van mobiele telefoons. Het betreft hierbij met name de politie, het Openbaar Ministerie, de mobiele operators, de fabrikanten van mobiele telefoons, de Ministeries van Justitie en Economische Zaken en het Verbond van Verzekeraars. Deze overleggen hebben tot op heden nog geen resultaat opgeleverd, mede gelet op hetgeen is gemeld in het antwoord op vraag 6.

De politie Amsterdam-Amstelland is samen met de drie andere grote korpsen (Haaglanden, Utrecht en Rotterdam-Rijnmond) de actie Yunu-IMEI gestart. Een onderdeel van deze actie is een database met de IMEI-nummers van gestolen mobiele telefoons. Er wordt op dit moment onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om deze database landelijk te maken.


8. Vraag

Is de berichtgeving correct dat de politie ontevreden is over de voortgang op dit gebied?

8. Antwoord

Deze berichtgeving is voor een deel correct. Het gaat hier om de regio Amsterdam-Amstelland van waaruit verschillende campagnes zijn opgestart om de diefstal van mobiele telefoons tegen te gaan.


9. Vraag

Welke maatregelen overweegt u om de totstandkoming van zon database te versnellen?

9. Antwoord

De Minister van Justitie is voornemens, om in zijn rol als voorzitter van het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing (NPC), de mobiele operators aan te schrijven om deze te bewegen om op zeer korte termijn gezamenlijk tot een landelijke aanpak van de diefstal van mobiele telefoons te komen. In het NPC zijn publieke en private partijen gezamenlijk bezig om vormen van criminaliteit aan te pakken waarvan het bedrijfsleven slachtoffer wordt. De diefstal van mobiele telefoons is hier een duidelijk voorbeeld van. In deze brief zal een beroep worden gedaan op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de mobiele operators om gezamenlijk met de overheid deze problematiek op te lossen. De Minister van Justitie zal naar aanleiding van deze brief in onderling overleg met de mobiele operators en overige partijen op korte termijn met oplossingsrichtingen komen om een dergelijke database in Nederland tot stand te laten komen. Tevens zal er getracht worden om, mede gezien het feit dat Nederland in de tweede helft van 2004 het voorzitterschap van de EU bekleed, het onderwerp binnen de EU op de agenda te krijgen, om op die manier tot een Europese aanpak van deze problematiek te komen.


1) International Mobile Equipment Identity


2) Your Unique Number


3) Zie de artikelen in Planet Multimedia, 10 en 21 maart jl. (www.planet.nl/multimedia) en Netkwesties, 20 maart j.l. (www.netkwesties.nl).