Nieuws
Limb-girdle spierdystrofie type 2B en Miyoshi myopathie: nieuw inzicht in
oorzaa
Limb-girdle spierdystrofie type 2B en Miyoshi myopathie hebben
verschillende uitingsvormen, maar worden beide veroorzaakt door
mutaties in het DNA dat codeert voor dysferline. Een Amerikaanse
onderzoekgroep heeft de functie van dysferline recent beschreven in
het vooraanstaande tijdschrift Nature (Bansal e.a., 8 mei, 2003). Dit
onderzoek biedt nog geen uitzicht op gerichte behandeling van deze
spierdystrofieën, maar het geeft inzicht in het proces van
spierherstel en wat daar mis kan gaan.
Door dagelijkse inspanning staan onze skeletspieren bloot aan
slijtage. Er zijn verschillende mechanismen die zorgen voor
bescherming of reparatie van deze beschadiging. Bijvoorbeeld: er
ontstaan regelmatig kleine gaatjes in het sarcolemma (het
buitenmembraan van de spier) maar deze worden ook vanzelf gedicht. Het
lijkt een beetje op een fietsband die zichzelf van binnenuit kan
plakken. Een Amerikaanse onderzoekgroep heeft nu aangetoond dat het
eiwit dysferline een belangrijke rol speelt in dit proces.
De onderzoekers maakten gebruik van muizen waar het dysferline-gen is
uitgeschakeld (dysferline-nul muizen). Zoals verwacht, hadden deze
muizen inderdaad geen dysferline-eiwit in hun spieren. Het artikel
zegt weinig over de uiterlijke kenmerken van de muizen, maar onder de
microscoop waren de spieren duidelijk aangedaan. In de loop van de
tijd werden de spiervezels steeds onregelmatiger, en gaatjes in de
spiermembraan bleven open. Onder de elektronenmicroscoop was een
ophoping van blaasjes te zien in het spierweefsel. Normaliter wordt
dysferline via zulke blaasjes vervoerd naar het sarcolemma, maar in
dit geval bevatten de blaasjes geen dysferline, en de gaten in het
sarcolemma worden niet efficient gedicht. Verder bleek dat rondom de
gaatjes een ander belangrijk spiereiwit (caveoline-3) verdwenen was
uit de spiervezels. De precieze invloed van dit effect is nog niet
bekend.
Behalve te kijken naar het natuurlijk beloop van deze spierdystrofie
in muizen, is er ook op twee manieren gekeken naar acute
spierbeschadiging. Hieruit kwam een belangrijk verschil tevoorschijn
tussen dysferline-nul muizen en mdx-muizen. (Mdx-muizen zijn een model
voor Duchenne spierdystrofie). De eerste proef betrof fysieke
inspanning, waarbij de muizen 30 minuten moesten rennen. Na het rennen
waren de spiercelmembranen van de mdx-muizen beschadigd, o.a. gemeten
door een verhoogde opname van een kleurstof (Evans blauw). De spieren
van dysferline-nul muizen konden beter tegen de inspanning, en namen
weinig kleurstof op. Daarna is een krachtiger methode gebruikt om
spierschade op te wekken. Losgeprepareerd spiervezels van jonge (dus
nog nauwelijks aangedane) dysferline-nul muizen zijn behandeld met
laserstralen. Hieruit bleek dat wanneer de spiervezels van
dysferline-nul muizen eenmaal beschadigd zijn, de gaatjes zich niet
meer dichten. Bij spiervezels van gezonde muizen gebeurt dat nog wel,
ook na laserbeschadiging.
Men moet altijd voorzichtig zijn bij het vertalen van dieronderzoek
naar die situatie van de patiënt. Mdx-muizen zijn minder aangedaan dan
jongens met Duchenne spierdystrofie, en dysferline-nul muizen zijn
geen exact model voor LGMD-2B noch voor Miyoshi spierdystrofie. Toch
kunnen diermodellen inzicht verschaffen in de fysiologische rol van
eiwitten die nodig zijn voor een goede spierfunctie. Deze kennis
vergroot de kans op betere adviezen over leefstijl (b.v. voeding en
beweging), en de mogelijke ontwikkeling van nieuwe therapieën.
Stephanie Weinreich
-Bansal e.a., Defective membrane repair in dysferlin-deficient
muscular dystrophy, Nature (8 mei 2003), p. 168
-Ellis, Cell biology: patches for wounded muscle, Nature (8 mei 2003),
p. 129.
19 mei 2003
VSN - Lt. gen. van Heutszlaan 6 - 3743 JN Baarn tel: 035-5480480
Spierziekten Infolijn: 0900-5480480 - E-mail: vsn@vsn.nl - Postbank
1422400
Vereniging Spierziekten Nederland