infobulletin 32, april 2003
Let op!
2 mei 2003 is de uiterste datum voor inschrijving voor Europan 7 en
wijzigingen in de deelnemersteams!
2 juni 2003 is de uiterste datum voor het inleveren van de inzendingen
bij het Europan-kantoor in het land waar de locatie ligt, het
postkantoor of de koeriersdienst!
Inschrijvingen voor Europan 7
Vanaf 13 januari jl. is op internet informatie vinden over Europan 7
en over de locaties. In de daaropvolgende week startte de inschrijving
via de internationale website. Deze nieuwe procedure was voor alle
partijen wel even wennen. Het projectbureau kreeg soms vragen waarop
ze niet direct een antwoord had. Vooral de elektronische betaling was
voor sommige architecten een probleem, maar dit bleek oplosbaar door
een creditcard te lenen van vrienden of collega's. Er komen veel
verzoeken binnen om een cd-rom van de locatie, omdat het downloaden
van de bestanden veel vergt van een computer.
Het is niet eenvoudig het aantal inschrijvingen voor Europan 7 te
vergelijken met die van eerdere prijsvraagronden. Moesten architecten
zich voorheen inschrijven vóórdat ze informatie over alle locaties
ontvingen, bij Europan 7 kan die informatie 'gratis' worden bekeken en
is inschrijving pas nodig als de keuze voor een locatie is gemaakt.
Zes weken voor de sluiting van de inschrijvingstermijn waren in heel
Europa ongeveer 1950 architecten(teams) ingeschreven, een gemiddelde
van 28 registraties per locatie. Nederland staat op de derde plaats
met gemiddeld 45 registraties per locatie. Voor de locatie in
Amsterdam waren de meeste inschrijvingen, daarna kwamen Rotterdam,
Hengelo en voor Den Haag was tot dan toe het minste belangstelling.
Het aantal buitenlandse inschrijvingen voor Nederlandse locaties
bedroeg een kleine 40 procent van het totaal.
Vanaf eind maart is op de website van Europan Nederland wekelijks te
zien hoeveel inschrijvingen er voor de Nederlandse locaties zijn.
Informatiemarkt
Op 18 januari jl. ging de zevende prijsvraagronde van Europan in
Nederland van start met de informatiemarkt. Tijdens deze markt, die
plaatsvond in het Nederlands Architectuurinstituut, konden potentiële
deelnemers zich door vertegenwoordigers van de Nederlandse locaties
laten informeren over hun locatie.
De dag begon met de ondertekening van de intentieverklaring door de
vertegenwoordigers van de locaties, waarmee zij zich verbonden aan de
doelstelling van Europan om winnende architecten een
realisatieopdracht te geven. Op geanimeerde wijze werden zij
"ondervraagd" door Europan-voorzitter Bert van Meggelen over hun
verwachtingen en ambities met betrekking tot de deelname aan Europan.
Helaas was de daarna geplande spreker Endry van Velzen zijn stem kwijt
waardoor zijn lezing kwam te vervallen en de later geprogrammeerde
discussie over het thema van Europan 7 niet kon leiden tot een
confrontatie tussen zijn ideeën en die van André Ouwehand. Een goed
alternatief voor de lezing bood de film over het project 'Groene Stad'
over de IJsselmonde in Rotterdam, een wijk die zeer vergelijkbaar is
met drie van de vier Nederlandse Europan 7-locaties.
Al met al was de informatiemarkt een zeer groot succes; er waren bijna
600 bezoekers en dat zijn er 200 meer dan bij de informatiemarkt van
Europan 6! De vertegenwoordigers van de Nederlandse locaties in
Amsterdam, Den Haag, Hengelo en Rotterdam, waren onafgebroken in de
weer met het beantwoorden van vragen en het presenteren van hun
locatie.
De markt kreeg een extra dimensie door de aanwezigheid van externe
organisaties, waaronder NAi Boekverkopers, Archined, Architectuur
Lokaal, Academie van Bouwkunst Rotterdam, Fonds BKVB, Berlage
Institute, OASE, Archis en het NIROV.
Jury Europan 7
Omdat ten tijde van ons vorige bulletin de samenstelling van de jury
die de inzendingen voor de Nederlandse locaties gaat beoordelen nog
niet compleet was, vindt u hieronder een overzicht.
Ineke Bakker (NL): directeur-generaal "ruimte", ministerie van VROM
Reinier de Graaf (NL): architect (winnaar Europan 3)
Sabien de Kleijn (NL): architect
Maarten Kloos (NL): directeur van ARCAM
Esa Laaksonen (SF): architect (winnaar Europan 3)
Karin Laglas (NL): directeur van de MAB Groep B.V.
Joan Roig (E): architect
Willem Smink: wethouder gemeente Groningen
Dietmar Steiner (A): directeur Architektur Zentrum Wien
Maike van Stiphout (NL): landschapsarchitect
Enno Zuidema (NL): stedenbouwkundige
Verslag internationale beginmanifestatie Europan 7
Van 14 tot en met 16 februari vond in Spanje de internationale
beginmanifestatie van Europan 7 plaats. In het congrescentrum in de
historische binnenstad van Cordoba, tegenover de Mezquita, kon het
hoofdprogramma worden gevolgd. Op de binnenplaats waren stands van
alle deelnemende landen met informatie over de locaties en in de zalen
eromheen vonden (soms boeiende) lezingen en discussies plaats. Ook
waren er audiovisuele presentaties van alle locaties. Dit evenement is
uiteraard in de eerste plaats bedoeld voor architecten uit heel Europa
die overwegen deel te nemen aan de prijsvraag, maar is ook van belang
voor de vertegenwoordigers van de locaties, die hun collega's uit het
buitenland ontmoeten. In geprogrammeerde en informele discussies
konden zij van gedachten wisselen over de problematiek van de
'Suburban Challenge'.
Bijna 1200 geïnteresseerden bezochten het evenement.
De subthema's van Europan 7
Alle 68 Europese locaties zijn ondergebracht in vier subthema's:
'Considering Residential Fragments'; 'Articulating New Polarities';
'Revitalising Over-planned Housing Areas' en 'Exploring the Urban
Edges'. Door deze verdeling is het voor locatievertegenwoordigers
eenvoudig te zien welke locaties in andere landen vergelijkbaar zijn
met hun eigen locatie. Ook architecten die willen werken aan twee
locaties in verschillende landen en die een bepaalde oplossing op
beide plaatsen willen voorstellen, kunnen via de subthema's hun tweede
locatie kiezen.
Start bouw in Haarlem
Op 27 februari 2003 is op feestelijke wijze het startsein gegeven voor
de bouw van al weer een Europan-project in Nederland. In Haarlem zal
aan de rand van de oude binnenstad het woningbouwproject "Europan" van
de hand van het de Engelse architecten Gaby Higgs en Gary Young
verrijzen.
In 1992 stelde de gemeente Haarlem de locatie "Koningstein" in de wijk
Het Rozenprieel beschikbaar voor Europan 3 en in 1994 werd het plan
van Higgs en Young als winnaar uitgekozen voor deze locatie. Het thema
voor Europan 3 luidde "thuis in de stad - verstedelijking van
woongebieden", waarbij stedelijke restgebieden onder de loep werden
genomen.
Al in 1992 richtten de architecten in Londen het bureau Higgs Young
Architects op. Nadat de prijs was gewonnen kon dus onmiddellijk worden
begonnen met de uitwerking van het ontwerp tot een realiseerbaar plan.
De bodem van de locatie, waar een wasserij had gestaan, bleek echter
vervuild, waardoor het plan ernstige vertraging opliep. Voormalig
stadsarchitect van Haarlem, Thijs Asselbergs, zette zich in voor het
plan én voor de architecten, zodat deze uiteindelijk eind jaren
negentig opdracht kregen voor het maken een voorlopig ontwerp. Bij de
verdere ontwikkeling van het plan kregen de architecten te maken met
een kleinere locatie, maar de uiteindelijke planopzet wijkt weinig af
van het prijsvraagontwerp.
De architecten putten inspiratie voor hun plan uit de Engelse
tuinstadgedachte. Het ontwerp bestaat uit drie delen. Met uitzicht op
de brug over het Spaarne is een appartementengebouw voor senioren
boven een half ondergrondse parkeergarage ontworpen. Langs de
Kampersingel, tussen de bestaande herenhuizen, verrijzen acht woningen
met op de begane grond een eigen studio of bedrijfsruimte. In het
binnengebied, aansluitend op de achterliggende wijk Het Rozenprieel,
omsluiten 30 eengezinswoningen een semi-openbaar groengebied. De
eengezinswoningen hebben geen privé-tuin, maar een royaal terras. Het
appartementengebouw bevat 43 huurwoningen, de overige woningen worden
in de koopsector gerealiseerd. Voor alle woningen is een overdekte
parkeerplaats beschikbaar.
Onderzoek 10 jaar Europan in Nederland
Een eerste concept van de onderzoeksresultaten, vergezeld van eerste
conclusies van Arnold Reijndorp, werd in de zomer van 2002 aan het
Europan-bestuur gepresenteerd. Het rapport is interessant omdat de
knelpunten en succesfactoren die nu door buitenstaanders zijn
geconstateerd binnen de organisatie niet onbekend zijn. Ze zijn echter
nooit bijeengebracht in heldere formuleringen. De resultaten van het
onderzoek zijn daardoor heel herkenbaar en de aangesneden items worden
er zeer bespreekbaar door.
Het bestuur van Europan Nederland heeft naar aanleiding van de
conceptrapportage vijf punten geformuleerd waarover het zich wil
beraden. Dit betreft onder andere de realisatie van de winnende
plannen, de mogelijkheden die de internationale context biedt en de
debatfunctie van Europan. Ook zal worden bekeken hoe Europan meer
bekendheid kan krijgen onder opdrachtgevende partijen. Mocht een en
ander leiden tot aanscherping van het tot op heden gevoerde beleid,
dan zal worden verwerkt in het beleidsplan voor de komende
cultuurnotaperiode 2005 - 2008.
Activiteitenverslag 2002
Ook dit jaar produceerde Europan Nederland een verslag van de
activiteiten die vorig jaar zijn ontwikkeld, een van de verplichtingen
die zijn gekoppeld aan de subsidie in het kader van de Cultuurnota.
Ten opzichte van 2001 was het een rustig jaar, waarin hard werd
gewerkt aan de voorbereiding van Europan 7. De locaties zijn gezocht
en gevonden, de jury is samengesteld en in internationaal verband is
gewerkt aan de totstandkoming van de website waarop architecten
informatie over de locaties en de prijsvraag kunnen vinden en zich
kunnen inschrijven voor deelname.
Belangstellenden kunnen bij het projectbureau een exemplaar van het
verslag opvragen (t: 010 440 12 38; e: office@europan.nl).
Bestuur
Op 1 januari 2003 liep de maximale bestuurstermijn van Han Meijer af.
Een waardige opvolger is gevonden in Marcel Musch. Marcel is werkzaam
bij de dienst Stedenbouw en Volkshuisvesting van de gemeente
Rotterdam. Daarnaast is hij actief voor het vakblad OASE als redactie-
en bestuurslid.
Han Meijer blijft nog wel bij Europan betrokken, aangezien hij op
persoonlijke titel lid is van het internationale Research Committee,
de "denktank" van Europan, die zich ondermeer bezighoudt met de
thema's van de prijsvraagronden.
laatste verandering: dinsdag 20 mei 2003