Gemeente Utrecht

UTRECHT SCHERPT REGELS OVER INTEGRITEIT VERDER AAN

Het Utrechtse college van burgemeester en wethouders gaat het integriteitsbeleid voor de ambtelijke organisatie verder aanscherpen. Er komen strengere regels voor het aannemen van geschenken en uitnodigingen en voor het gebruik van eigendommen van de gemeente. Ook introduceert het college een zogenoemde Integriteitsverklaring, verplicht af te leggen door nieuw personeel en vrijwillig door bestaand personeel. De maatregelen zijn een uitwerking van het plan van aanpak Personeelsbeleid en Integriteit dat april vorig jaar was vastgesteld. Utrecht wil hiermee het integriteitsbewustzijn van de gemeentelijke organisatie verder vergroten.

Een inventarisatie wijst uit dat één op de drie ambtenaren nevenactiviteiten verricht. In minder dan 1% van alle gemelde activiteiten is mogelijk sprake van strijdigheid met de belangen van de gemeente. Deze activiteiten zullen worden beoordeeld op toelaatbaarheid.

Integriteitsverklaring

Vanaf september 2003 voert Utrecht een Integriteitsverklaring in voor alle nieuwe medewerkers. Die zijn verplicht om de verklaring af te leggen bij indiensttreding. Zo wil het college van b en w het gemeentepersoneel meer bewust maken van hun speciale positie als ambtenaar. Dit gebeurt ten overstaan van het diensthoofd en in aanwezigheid van de burgemeester of een van de wethouders. Het gaat hier om hernieuwde invoering van de eed of belofte in een modern jasje. De tekst maakt duidelijk wat de gemeente Utrecht onder integriteit verstaat en wat wordt verlangd van de ambtenaren. Iedereen spreekt dezelfde verklaring uit, ongeacht religie of achtergrond, en ondertekent deze.

Voor de huidige medewerkers organiseert Utrecht in de loop van dit jaar en volgend jaar integriteitsbijeenkomsten. Zij kunnen de integriteitsverklaring dan op vrijwillige basis afleggen.

Geschenkenregeling

De huidige regels voor het accepteren van geschenken worden aangescherpt. De ambtenaren van de gemeente Utrecht mogen geschenken met een waarde van minder dan EUR 50 gewoon accepteren. Aangeboden geschenken moeten wel worden gemeld. Geschenken zijn eigendom van de gemeente Utrecht en de leidinggevende bepaalt een bestemming voor het geschenk. Wie een geschenk krijgt boven de EUR 50 moet dit weigeren of terugzenden. Geschenken en giften mogen verder nooit op het huisadres worden ontvangen.

Uitnodigingen aannemen

De huidige regels voor het accepteren van uitnodigingen voor lunches, diners, recepties en voor reizen, congressen, excursies en evenementen worden aangescherpt. Uitnodigingen moeten redelijk en functioneel zijn; ze moeten aansluiten bij de werkzaamheden. Het gemeentepersoneel mag geen uitnodigingen aanvaarden in ruil voor een tegenprestatie. Verder moeten uitnodigingen voor lunches, diners en recepties vooraf worden gemeld aan de leidinggevende. Voor reizen en dergelijke is vooraf toestemming vereist.

Gemeentelijke eigendommen

De huidige regels voor het gebruik van gemeentelijke eigendommen worden aangevuld voor moderne faciliteiten. De gemeente Utrecht is eigenaar van de faciliteiten die de medewerkers ter beschikking staan. Privé-gebruik van bijvoorbeeld laptops, mobiele telefoons, computers en kopieermachines is uitsluitend toegestaan na toestemming. Privé-gebruik wordt verrekend. Creditcards mogen niet worden gebruikt voor privé-doeleinden.

Het Georganiseerd Overleg waarin onder meer de vakbonden zijn vertegenwoordigd, moet zich nog uitspreken zowel over de integriteitsverklaring als over de aangescherpte regels voor het aannemen van geschenken en uitnodigen en voor het gebruik van gemeentelijke eigendommen. De regelingen zullen vanaf september 2003 onderdeel gaan uitmaken van de arbeidsvoorwaardenregeling van de gemeente Utrecht.

Nevenactiviteiten in kaart gebracht

Een op drie medewerkers van de gemeente Utrecht verricht betaalde of onbetaalde nevenactiviteiten. Samen zijn de gemeenteambtenaren goed voor naar schatting 2000 nevenactiviteiten wat duidt op een grote maatschappelijke betrokkenheid. Dat valt op te maken uit de resultaten van een inventarisatieronde waaraan 65% van de medewerkers heeft meegewerkt. Het is de eerste keer dat er een eenmalig schriftelijk onderzoek is gehouden onder het gemeentepersoneel. Dit vloeit voort uit het nieuwe integriteitsbeleid dat het college van burgemeester en wethouders heeft ingezet.

In totaal hebben de medewerkers melding gemaakt van 1300 nevenactiviteiten. Daarvan zijn er 10 aangemerkt als strijdig met de belangen van de gemeente Utrecht. In 43 gevallen is mogelijk sprake van strijdigheid. Deze activiteiten worden zo nodig geregistreerd. Het is nu aan de diensthoofden van de medewerkers om de (mogelijk) strijdige nevenactiviteiten te beoordelen op toelaatbaarheid.

Van alle gemelde nevenactiviteiten onder medewerkers betreft 3% een nevenfunctie die is opgedragen door de gemeente zelf. De overige 97% zijn nevenwerkzaamheden die niet zijn opgedragen. Van de 18 diensthoofden heeft 1 op de 3 een nevenfunctie. Daarnaast heeft elk diensthoofd zo'n twee of drie nevenwerkzaamheden.

Veel van de medewerkers met nevenactiviteiten hebben naast hun werk een bestuursfunctie (24%), zijn actief in het vrijwilligerswerk (15%) of hebben een functie in het onderwijs (10%). Nog eens 13% heeft naast het (deeltijd)werk voor de gemeente Utrecht nog een andere werkgever.

In bijna de helft van de gevallen krijgen medewerkers een vergoeding voor de nevenactiviteit. 9% van de nevenactiviteiten gebeurt geheel of gedeeltelijk overdag in eigen tijd. Hiervoor is altijd toestemming van het diensthoofd nodig. Waar het om betaalde diensttijd gaat, moet het salaris worden verrekend. Het college ziet hierop toe.

De inventarisatie is gehouden op vrijwillige basis omdat er geen wettelijke basis bestaat voor het verplicht meewerken aan het onderzoek. Medewerkers waren echter al wel verplicht om mogelijk strijdige nevenactiviteiten te melden bij hun diensthoofd.

Wijzigingen in de nevenactiviteiten waardoor belangenverstrengeling kan ontstaan, moeten worden gemeld aan het diensthoofd. Om de vinger aan de pols te houden, komt mogelijk strijdig nevenwerk aan de orde in functioneringsgesprekken. Ook zullen nieuwe medewerkers voortaan standaard worden bevraagd op nevenactiviteiten die strijdig kunnen zijn met de gemeentelijke belangen.

Utrecht, 20 mei 2003.