Gemeente Eindhoven
Persbericht: 8 mei 2003, no. 82
Transport tankkazemat van Eindhoven naar museum Overloon
Op woensdag 21 mei a.s. wordt een ruim 100.000 kilo wegende
tankkazemat verhuisd van Eindhoven naar Overloon. De gemeente
Eindhoven schenkt de tankkazemat, die plaats moet maken voor de bouw
van de nieuwe woonwijk Meerhoven, aan het Nationaal Oorlogs- en
Verzetsmuseum in Overloon.
De tankkazemat is een in beton gestort pantservoertuig dat werd
gebouwd in de Koude Oorlog en diende voor de bescherming en
verdediging van de voormalige start- en landingsbanen op vliegbasis
Welschap. Het geheel weegt ruim honderd ton en is 8.00x3.60x2.50
groot.
kazemat De tankkazemat is ontdekt op het zogeheten Piroc-terrein
(Pantser Infanterie rijopleidings-centrum van defensie). Omdat hier in
de toekomst een nieuwe woonwijk zal worden gebouwd moet de kazemat
worden verwijderd. De gemeente vond het vanuit zowel maatschappelijk,
historisch als educatief oogpunt jammer om het bouwwerk onder de
slopershamer te laten komen.
Omdat het object past in de collectie van het Nationaal Oorlogs- en
Verzetsmuseum in Overloon heeft de gemeente besloten de tankkazemat
aan het museum te schenken. In het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum
is onder meer een grote verzameling militaire objecten, materieel, en
gebruiksvoorwerpen te bezichtigen. De tankkazemat zal op zn nieuwe
plek goed tot zijn recht komen en een waardevolle aanvulling op de
collectie van het museum betekenen.
De omvangrijke verhuizingsoperatie heeft de nodige voorbereidingstijd
gekost. De feitelijke verhuizing zal via een speciale hijs- en
transporttechniek door het bedrijf Mammoet worden uitgevoerd. Vanwege
veiligheidsredenen mag bij deze operatie geen publiek aanwezig zijn.
De tankkazemat zal in juni officieel worden overhandigd door wethouder
Pastoor in aanwezigheid van leerlingen van de hoogste groepen van de
twee basisscholen in Meerhoven. Rondom de overhandiging is een
educatief programma opgesteld waarbij de leerlingen een speciaal
lesuur krijgen, verzorgd door de educatieve dienst van het Nationaal
Oorlogs- en Verzetsmuseum. Aansluitend gaan de leerlingen naar het
museum in Overloon waar zij een rondleiding krijgen en de tankkazemat
officieel zal worden overgedragen.
Achtergrondinformatie tankkazemat
Na de Tweede Wereldoorlog bleef veel oud materieel van de geallieerden
achter in Nederland. Daaronder waren ook pantservoertuigen en tanks,
die nog lang gebruikt werden voor opleidingen binnen het nieuw op te
bouwen Nederlandse leger.
In het begin van de jaren vijftig was echter een aantal daarvan
zodanig versleten dat tot gedeeltelijke vervanging moest worden
overgegaan. Na verwijdering van alle onderdelen waarmee gelijksoortige
voertuigen langer rijdend gehouden konden worden, bleken de rompen met
de gevechtskoepels nog goed te gebruiken voor andere doeleinden. Deze
werden op militair strategische plaatsen in een vooraf gegraven kuil
geplaatst en zodanig in een dikke betonverpakking gegoten dat alleen
de koepel nog boven het maaiveld uitstak.
Zo ontstonden eenvoudige kazematten. Doordat de motor werd verwijderd
ontstond meer personeels-ruimte, maar was het draaien van de koepel
niet meer motorbediend. Daarvoor werd een handmatige bediening
geïnstalleerd. Meestal werd ook het oorspronkelijke geschut
gedemonteerd en kon door de zo ontstane opening met een mitrailleur
worden gevuurd.
Zo werden dus eenvoudige en vooral ook goedkope verdedigingsobjecten
gerealiseerd. De officiële naam luidde ingebetonneerde gevechtswagens,
maar al gauw noemde men ze tankkazematten.
In de jaren vijftig zijn zo onder meer een paar tankkazematten
aangelegd op en rondom militaire vliegvelden, zoals die van Volkel en
van Eindhoven. Die waren bedoeld om een eventuele aanval van gedropte
luchtlandingstroepen op te vangen. De meeste ingegoten tankrompen
waren van Sherman- en RAM-tanks. Maar ook de Stackhound-pantserwagen
bleek geschikt.
Het aan het Nationaal Oorlogs- en Verzets-museum over te dragen object
is daarvan een exemplaar. Inclusief beton weegt het ruim 100 ton en de
bouwkosten indertijd bedroegen ruim 12000 gulden, omgerekend plusminus
5500 Euro. (Bron: De IJssellinie 1950-1968 door E.C. de Reijer)
© 2003 Gemeente Eindhoven