European Commission
IP/03/715
Brussel, 21 mei 2003
Accountantscontrole van bedrijfsboekhoudingen: Commissie stelt tien
prioriteiten vast ter verbetering van de kwaliteit en ter bescherming
van de beleggers
De Europese Commissie heeft tien prioriteiten voorgesteld om de
kwaliteit van de wettelijke (externe) accountantscontrole in de gehele
EU te verbeteren en te harmoniseren. Het is de bedoeling te garanderen
dat beleggers en andere belanghebbenden ten volle op de correctheid
van gecontroleerde jaarrekeningen kunnen vertrouwen, dat
belangenconflicten bij accountants worden voorkomen en dat in de EU
meer bescherming wordt geboden tegen schandalen zoals de
Enron-affaire. In het actieplan wordt aangekondigd welke voorstellen
voor nieuwe EU-wetgevingsbesluiten binnenkort zullen worden ingediend
om de bestaande wetgeving ingrijpend te herzien en uit te breiden.
Wanneer deze voorstellen eenmaal zijn goedgekeurd, zal er voor het
eerst een samenstel van EU-regels bestaan die aangeven hoe
accountantscontroles moeten worden uitgevoerd en welke
controle-infrastructuur noodzakelijk is om de kwaliteit van de
accountantscontrole te waarborgen. In het plan wordt onderscheid
gemaakt tussen prioriteiten op korte en middellange termijn. Tot de
prioriteiten op korte termijn behoren onder meer de versterking op
nationaal en EU-niveau van de uitoefening van controle van buitenaf op
accountants, de verplichte toepassing vanaf 2005 van de ISA's
(internationale standaarden voor accountantscontrole) bij alle
wettelijke accountantscontroles in de EU en de oprichting van een
communautair regelgevend comité voor accountantscontrole teneinde de
herziene wetgeving aan te vullen en de snelle vaststelling van meer
gedetailleerde bindende maatregelen mogelijk te maken. De prioriteiten
op het gebied van de accountantscontrole vormen een aanvulling op het
gelijktijdig bekendgemaakte en breder opgezette actieplan van de
Commissie betreffende vennootschapsrecht en corporate governance (zie
IP/03/716).
De heer Frits Bolkestein, het voor de interne markt bevoegde
Commissielid, heeft het volgende verklaard: "De integratie van de
Europese kapitaalmarkten vereist een verdere versterking van de
kwaliteit van de accountantscontrole in de EU. Dit betekent dat moet
worden voortgebouwd op hetgeen reeds is gerealiseerd door de kwaliteit
van de accountantscontrole en de onafhankelijkheid van de externe
accountant beter te waarborgen. Het betekent ook dat op progressieve
wijze moet worden nagedacht over maatregelen om de accountantscontrole
in een verder uitbreidende Europese Unie op lange termijn te
verbeteren. Ik wil Europese oplossingen die op onze behoeften zijn
toegesneden, onze uiteenlopende tradities respecteren en de volledige
steun van de Europese beroepsgroep genieten.
Ik kan dan ook niet aanvaarden dat onze kantoren VS-standaarden
opgelegd krijgen en daarom verzet de Europese Unie zich ten stelligste
tegen de registratie van EU-accountantskantoren bij de Public Company
Accounting Oversight Board van de Verenigde Staten. De EU zal zelf wel
toezicht op haar ondernemingen uitoefenen."
Wanneer de in de mededeling opgesomde maatregelen eenmaal zijn
genomen, zal het toezicht- en regelgevingskader in de EU ingrijpend
zijn gewijzigd. Er zal met name binnenkort een voorstel voor een
nieuwe richtlijn over accountantscontrole worden ingediend ter
vervanging en uitbreiding van de vigerende EU-wetgeving, namelijk de
Achtste Richtlijn Vennootschapsrecht betreffende de opleiding,
toelating en registratie van personen die door de nationale
autoriteiten kunnen worden gemachtigd om accountantscontroles uit te
voeren.
Ook het regelgevingsproces op EU-niveau zal verandering ondergaan. De
Commissie wil op grond van de nieuwe richtlijn en conform de
comitéprocedures in staat zijn bindende uitvoeringsmaatregelen vast te
stellen. Er zal een nieuw regelgevend comité voor accountantscontrole
worden opgericht en het bestaande EU-Comité Accountantscontrole zal
worden omgedoopt tot het Adviescomité Accountantscontrole.
Met deze mededeling wordt in de eerste plaats beoogd een eengemaakte
Europese kapitaalmarkt met 7 000 beursgenoteerde ondernemingen tot
stand te brengen en de inspanningen voort te zetten die erop gericht
zijn de kwaliteit van de ongeveer twee miljoen wettelijke
accountantscontroles die jaarlijks in de EU plaatsvinden, te
harmoniseren en te verbeteren.
Ook voor de dialoog tussen EU- en VS-toezichthouders en -regelgevers
over vraagstukken op het gebied van de accountantscontrole is het van
cruciaal belang dat snel vooruitgang wordt geboekt bij de uitvoering
van de in de mededeling vastgelegde prioriteiten. Een juridisch
onderbouwd veelomvattend toezicht- en regelgevingskader voor de
accountantscontrole in de EU zal ten minste evenwaardig zijn aan de
toezichtregelingen die momenteel door de PCAOB (Public Company
Accounting Oversight Board) in de VS worden uitgewerkt. Een dergelijk
kader zal een stevig raamwerk vormen dat EU-accountants behoedt voor
onnodige en belastende verregaande VS-regelgeving, die een belemmering
vormt voor de totstandkoming van een efficiënte transatlantische en
wereldwijde kapitaalmarkt.
Overzicht van de prioriteiten op korte termijn:
Moderniseren van de Achtste Richtlijn Vennootschapsrecht
De Commissie zal voorstellen de Achtste Richtlijn Vennootschapsrecht
(Richtlijn 84/253/EEG) te moderniseren zodat deze wordt omgevormd tot
een veelomvattende, op beginselen gebaseerde richtlijn die op alle in
de EU uitgevoerde wettelijke accountantscontroles toepasbaar is. De
gemoderniseerde richtlijn zal beginselen bevatten op het gebied van de
controle van buitenaf, de externe kwaliteitsborging, de
onafhankelijkheid van de externe accountant, een gedragscode,
standaarden voor accountantscontrole, tuchtmaatregelen en de
aanwijzing en het ontslag van met de wettelijke controle belaste
accountants.
Versterken van het regelgevingsproces in de EU
Een van de voorstellen om tot een gemoderniseerde Achtste Richtlijn te
komen is de oprichting van een regelgevend comité voor
accountantscontrole. De Commissie zal in overeenstemming met de
comitéprocedures de uitvoeringsmaatregelen vaststellen die nodig zijn
om de beginselen te ondersteunen die in de gemoderniseerde Achtste
Richtlijn zijn vastgelegd. Het bestaande EU-Comité
Accountantscontrole, dat zal worden omgedoopt tot het Adviescomité
Accountantscontrole en dat uit vertegenwoordigers van de lidstaten en
de beroepsgroep zal zijn samengesteld, zal zijn werkzaamheden
voortzetten in de hoedanigheid van een adviescomité.
Intensiveren van de controle van buitenaf op het accountantsberoep
De Commissie zal samen met het Adviescomité Accountantscontrole de
bestaande systemen voor de uitoefening van controle van buitenaf
analyseren en minimumvereisten (beginselen) voor de controle van
buitenaf vaststellen. De Commissie zal een coördinatiemechanisme op
EU-niveau opzetten dat alle nationale systemen voor de uitoefening van
controle van buitenaf aaneensmeedt tot een efficiënt EU-netwerk.
De toepassing van internationale standaarden voor accountantscontrole
(ISA's) bij alle wettelijke accountantscontroles in de EU
verplicht stellen
De Commissie en het Adviescomité Accountantscontrole zullen de
invoering van de ISA's vanaf 2005 voorbereiden. In het kader van deze
voorbereiding zullen onder meer de volgende werkzaamheden worden
verricht: een analyse van de communautaire en nationale voorschriften
op het gebied van de accountantscontrole die niet in de ISA's zijn
vervat, de ontwikkeling van een valideringsprocedure, de invoering van
een gemeenschappelijk accountantsverslag en het maken van
kwaliteitsvertalingen van de ISA's. De Commissie zal zich inzetten om
verdere verbeteringen aan te brengen in de IFAC/IAASB-procedure voor
de vaststelling van standaarden voor accountantscontrole, met name
door ervoor te zorgen dat het openbaar belang optimaal wordt
behartigd. Mits bevredigende vooruitgang wordt geboekt, zal de
Commissie een bindend wetgevingsinstrument voorstellen dat de
toepassing van de ISA's vanaf 2005 verplicht stelt.
Overzicht van de prioriteiten op middellange termijn:
Zorgen voor een betere tuchtregeling
De Commissie en het Adviescomité Accountantscontrole zullen de
nationale tuchtregelingen evalueren om gemeenschappelijke benaderingen
te ontwikkelen en een verplichting voor de lidstaten invoeren om
nauwer samen te werken in grensoverschrijdende zaken.
Accountantskantoren en de netwerken waartoe zij behoren transparanter
maken
De Commissie en het Adviescomité Accountantscontrole zullen vereisten
voor de informatieverschaffing door accountantskantoren opstellen,
welke onder meer hun relaties zullen regelen met de internationale
netwerken waartoe zij behoren.
Behoorlijk ondernemingsbestuur: versterken van de auditcomités en de
interne controle
De Commissie en het Adviescomité Accountantscontrole zullen zich
buigen over de aanwijzing, het ontslag en de honorering van met de
wettelijke controle belaste accountants en over de communicatie tussen
de met de wettelijke controle belaste accountant en de gecontroleerde
onderneming. De Commissie en het Adviescomité zullen tevens een
onderzoek instellen naar de betrokkenheid van de met de wettelijke
controle belaste accountant bij de beoordeling van en de verslaggeving
over interne controlesystemen.
Versterken van de onafhankelijkheid van de externe accountant en de
gedragscode
De Commissie zal een onderzoek instellen naar de gevolgen van een
stringentere benadering van de verstrekking van nevendiensten aan de
gecontroleerde cliënt. De Commissie zal tevens de dialoog tussen EU-
en VS-regelgevers en -toezichthouders over de onafhankelijkheid van de
externe accountant voortzetten om ervoor te zorgen dat de VS de
gelijkwaardigheid van de EU-benadering erkennen. De Commissie en het
Adviescomité Accountantscontrole zullen de bestaande nationale
gedragscodes en de IFAC-gedragscode analyseren en nagaan of verdere
actie geboden is.
Verdiepen van de interne markt voor accountantsdiensten
De Commissie zal ernaar streven de oprichting van accountantskantoren
makkelijker te maken door voor te stellen dat de in de bestaande
Achtste Richtlijn vervatte restricties ten aanzien van eigenaarschap
en management worden geschrapt. De Commissie zal de verstrekking van
accountantsdiensten vrijstellen van de toepassing van haar voorstel
inzake de erkenning van beroepskwalificaties (zie IP/02/393) door in
de Achtste Richtlijn het beginsel van de wederzijdse erkenning op te
nemen, waarbij evenwel als voorwaarde wordt gesteld dat met goed
gevolg een vakbekwaamheidstest moet worden afgelegd. De Commissie zal
een studie verrichten van de structuur van en de toegang tot de
EU-accountantsmarkt.
Onderzoeken van de aansprakelijkheid van de externe accountant
De Commissie zal ook het economische effect van aansprakelijkheidsregelingen voor accountants analyseren.
De volledige tekst van de mededeling is beschikbaar op:
http://europa.eu.int/comm/internal_market/en/company/audit/index.htm