Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Antwoorden op Kamervragen van de Kamerleden Kant en Lazrak over het aantrekken van
huisartsen uit Marokko (2020309470)
1
Erkent u dat de werving van Marokkaanse artsen door de gemeente Utrecht in de eerste
plaats bedoeld is om op korte termijn iets te doen aan het huisartsentekort in Utrecht?
1
Ja, op grond van de ons bekende krantenberichten.
2
Deelt u de mening dat er voldoende wervingsinspanningen in Nederland zijn gedaan om het
tekort aan huisartsen op te lossen, bijvoorbeeld onder al die honderden huisartsen die nu
niet als huisarts werkzaam zijn? Zo neen, betekent dat dan ook dat huisartsen van buiten de
EER, zoals Marokkaanse huisartsen, geen tewerkstellingsvergunning zullen krijgen?
2
Naar het oordeel van VWS zijn er inderdaad voldoende wervingsinspanningen in Nederland
gedaan om het tekort aan huisartsen op te lossen. Ter toelichting voeg ik daar het volgende
aan toe.
Wellicht is het volgende misverstand in het spel, namelijk dat een in het buitenland gediplo-
meerde arts automatisch zou beschikken over de bekwaamheid om in Nederland het beroep
huisarts uit te oefenen. In vele gevallen is daartoe echter een aanvullende opleiding nodig.
Deze en aanverwante kwesties worden verder belicht in de nota die de staatssecretaris van
VWS de Tweede Kamer heeft toegezegd bij de behandeling op 9 april jl. van het wetsvoor-
stel tot wijziging van de Wet BIG.
Als er sprake is van indiensttreding van buitenlandse artsen bij een huisartspraktijk, is de
Wet arbeid vreemdelingen van toepassing en is een tewerkstellingvergunning (twv) vereist.
Het CWI beoordeelt de aanvraag om een tewerkstellingsvergunning conform de Wet arbeid
vreemdelingen. Dit houdt o.m. in een toetsing op de aanwezigheid van prioriteitgenietend
aanbod.
3
Erkent u dat het tekort aan huisartsen voor een groot deel veroorzaakt wordt doordat het
onaantrekkelijk is om in achterstandspraktijken te werken, en dat dit opgelost moet worden?
Zo ja, bent u bereid aan mogelijke oplossingen mee te werken bijvoorbeeld door het opzet-
ten ervan mogelijk te maken?
3
Aan het tekort aan huisartsen liggen diverse oorzaken ten grondslag, waaronder het gege-
ven dat het onaantrekkelijk is om in achterstandspraktijken te werken.
Knelpunt vormen de onaantrekkelijke solopraktijken die na vertrek van de huisarts moeilijk
kunnen worden vervuld. De oplossingen moeten echter primair vanuit partijen zelf komen,
dat wil zeggen vanuit zorgverzekeraars en de beroepsgroep.
Voor de wijze waarop de rijksoverheid deze problemen aanpakt, wordt verwezen naar het
antwoord op vraag 8 van de vragen van de leden Verburg en Buijs (2020309460).
4
Is het u bekend dat ook in Marokko artsen vooral willen werken in grote steden als
Casablanca en dat in de plattelandsgebieden een groot tekort aan artsen is?
2
4
Ja.
5
Indien sprake is van een ongewenste braindrain kan dan de tewerkstellingsvergunning wor-
den geweigerd?
5
De Minister van SZW heeft het voornemen om een wetsvoorstel voor aanpassing van de
Wav aan de Tweede Kamer voor te leggen waarbij een "braindrain"-bepaling wordt opgeno-
men. Die toezegging is gedaan door de Minister van SZW in een brief aan de Tweede Kamer
van 4 juni 2002 (aanbieding advies interdepartementale werkgroep Wav) en herhaald door
de Minister van SZW in het AO van 20 maart jl. in de vaste commissies van SZW en Justi-
tie.
Het standpunt van de Marokkaanse regering t.a.v. van een eventueel braindrainprobleem is
mij niet bekend.
6
Erkent u dat de Nederlandse gezondheidszorg onvoldoende is afgestemd op oudere Marok-
kanen zowel wat betreft culturele als taalproblemen?
6
Ik erken dat in het algemeen gesproken de Nederlandse gezondheidszorg nog onvoldoende
is afgestemd op de veranderende samenstelling van de bevolking, waaronder ook oudere
Marokkanen. De toenemende diversiteit in de bevolking betreft onder andere verschillen
in taal en cultuur. De zorg in ons land zal zich op die veranderingen moeten instellen.
Een Plan van actie om daaraan tegemoet te komen is geformuleerd door de Projectorganisa-
tie interculturalisatie in de gezondheidszorg. Deze projectorganisatie is onder het vorige kabi-
net op basis van een advies voor de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (RVZ) uit juli
2000 ingesteld. Dit programma is thans in uitvoering.
7
Voorziet u geen problemen met de onervarenheid van de Marokkaanse artsen met de
Nederlandse gezondheidszorg en cultuur, zoals ook bij Zuid-Afrikaanse verpleegkundigen het
geval was?
7
Kennismaking met het Nederlandse zorgstelsel is voorwaarde voor ongeclausuleerde inschrij-
ving in het BIG-register. Die kennismaking kost tijd. Een nog belangrijker obstakel is dat de
vakbekwaamheid van de betrokken artsen wellicht onvoldoende is om direct in dat register
te kunnen worden ingeschreven. Alleen hierom al kan dit plan niet leiden tot een oplossing
op korte termijn.
8
Vindt u, mede met het oog op integratie, het een goede oplossing om dan artsen uit
Marokko te halen, en zou het niet veel beter zijn om de huisartsenpraktijken tijdelijk uit te
breiden met allochtone Nederlanders die deze cultuur- en taalbarrières kunnen doorbreken?
8
Naar het oordeel van VWS dient de oplossing voor het huisartsentekort primair gezocht te
worden in een pakket aan maatregelen om het voor ingezetenen in Nederland aantrekkelijk
te maken om het beroep van huisarts te kiezen.
In de in het antwoord op vraag 3 vervatte brief wordt daarop nader ingegaan.
3
Het inzetten van allochtone Nederlanders die de cultuur- en taalbarrières kunnen doorbreken
in de gezondheidszorg in het algemeen is thans een vrij bekend fenomeen: de lokale over-
heid heeft daarbij het primaat.
Voor wat betreft meer specifiek het terrein van de huisartsenzorg kan ik u melden dat de
huidige Regeling Initiatiefruimte ziekenfondsverzekering, waarover ik de Tweede Kamer bij
brief van 17 december 2002 (Z/VU-2341492) informeerde, het mogelijk maakt om alloch-
tone zorgconsulenten in te zetten. De verantwoordelijkheid voor het effectueren daarvan ligt
bij partijen, in casu de zorgverzekeraars en de beroepsgroep zelve.
9
Zal het in geval van Marokkaanse artsen ook niet vooral gaan om artsen uit de grote steden
die minder bereid zijn op het platteland te werken en ook de cultuur en taal van de Berber-
bevolking waar het hier om gaat, niet beheersen?
9
Op dit moment heeft VWS hier geen inzicht in. Volgens mij is het meer relevant dat de inzet
van Marokkaanse artsen geen snelle oplossing biedt voor een bestaand probleem, aldus mijn
antwoord op vraag 7.
10
Vindt u niet dat er meer gevluchte artsen wonend in Nederland kunnen worden ingezet om
in de gezondheidszorg te werken?
10
Vaak hebben gevluchte artsen te kampen met een kennisachterstand ten opzichte van in
ons land opgeleide artsen. Het wegwerken van deze achterstand (ook wat betreft de kennis
van taal en cultuur) kost tijd. Daarom liggen ook hier geen mogelijkheden voor oplossingen
op de korte termijn. Ook hierop wordt teruggekomen in de nota die de Tweede Kamer in het
debat op 9 april jl. is toegezegd.
11
Wat is uw reactie op de aanbevelingen van het UAF-rapport (University Assistance Fund)
van januari 2003?
11
Het UAF-rapport ("Gevluchte arts van wachtkamer naar spreekkamer") bevat vele nuttige
aanbevelingen. In grote lijnen komen deze overeen met de voorstellen in het rapport "Naar
een nieuwe stroomlijn voor buitenlandse artsen" van jongstleden maart, dat betrekking heeft
op alle buitenslands gediplomeerde artsen. Beide rapporten zijn besproken op de invitational
conference die de Commissie Buitenslands Gediplomeerden Volksgezondheid op 26 maart jl.
heeft gehouden n.a.v. het door haar aan mij uitgebrachte advies "Vakbekwaamheid zonder
grenzen?". Het kabinet zal op korte termijn zijn standpunt bepalen ten aanzien van al deze
aanbevelingen.
Toelichting:
Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen ter zake van de leden Verburg en Buijs,
ingezonden 27 maart 2003.
1 NRC Handelsblad, 24 maart jl.
2 HOED: Huisartsen Onder Eén Dak.
3 Volkskrant Magazine, 15 maart jl.
---- --