Amnesty International
conflicten in een steeds onveiliger wereld
Persbericht Amsterdam, 28 mei 2003
Amnesty Jaarboek 2003
"Vergeten" conflicten in een steeds onveiliger wereld - Jaarboek 2003
documenteert schendingen van mensenrechten in 152 landen
Tijdens mijn bezoek aan Burundi in september 2002 ontmoette ik het 6-
jarige meisje Claudine. Ze was een van de overlevenden van een
slachtpartij door het leger van Burundi waarbij meer dan 170 mensen
omkwamen. Ze kon zich haar achternaam niet herinneren, maar wist tot
in detail te vertellen hoe haar opa, ouders, zussen en broertje met
bajonetten gedood werden. Toen ik de zaak onder de aandacht bracht van
de president van Burundi vertelde hij dat het leger de afgelopen 10
jaar een burgeroorlog uitgevochten had om het land te zuiveren van
rebellen. Het was duidelijk dat Claudines veiligheid niet paste in die
grotere, nationale veiligheidsstrategie, aldus Irene Khan,
secretaris-generaal van Amnesty International.
Op veel plaatsen op de wereld zijn mensen onveiliger dan ooit tevoren
sinds het einde van de koude oorlog, aldus Irene Khan,
secretaris-generaal van Amnesty International, tijdens de presentatie
van het Jaarboek 2003* van de organisatie.
De oorlog in Irak heeft de internationale agenda het afgelopen jaar
gedomineerd, maar buiten het gezichtsveld van de wereld heeft een
aantal vergeten conflicten in landen als Ivoorkust, Colombia, Burundi,
Tsjetsjenië en Nepal, een hoge tol aan mensenlevens geëist.
Irak en Israël/de Bezette Gebieden zijn in het nieuws, Ituri in de Democratische Republiek Congo is dat veel minder, ondanks de onmiddellijke dreiging van genocide daar, aldus Irene Khan. De aandacht vestigen op verborgen crises en de rechten beschermen van vergeten slachtoffers is de grootste uitdaging van vandaag.
Het Amnesty International Jaarboek 2003 documenteert
buitengerechtelijke executies in 42 landen, verdwijningen in 33
landen, marteling en mishandeling in 106 landen en de aanwezigheid van
gewetensgevangen in 34 landen. In 61 landen zijn doodvonnissen
uitgesproken, waarvan 28 landen het afgelopen jaar ook daadwerkelijk
tot executies zijn overgegaan. In totaal beschrijft Amnesty
International schendingen in 152 landen. De organisatie vermoedt dat
de werkelijke cijfers hoger liggen.
Positief was dat in 2002 o.a. de Russische milieujournalist Grigory
Pasko werd vrijgelaten, evenals de Chinese oprichter van de verboden
Democratische Partij, Xu Wenli, de Mexicaanse generaal Gallardo en de
Liberiaanse journalist Hassan Billity.
Daarnaast was Amnesty International blij met de start van het
Internationaal Strafhof en met het tot stand komen van het Speciale
Hof voor Sierra Leone. Voor beide heeft de organisatie jarenlang
campagne gevoerd.
De oorlog tegen terreur heeft de wereld niet veiliger gemaakt, maar
eerder onveiliger door het aantasten van mensenrechten en het
ondermijnen van het internationaal recht. Verschillen tussen mensen op
grond van geloof of afkomst zijn groter geworden, met als gevolg
angst, zowel bij rijken als bij armen.
Het is van het grootste belang dat we de verleiding weerstaan deze
angst te manipuleren en een te enge invulling geven aan de
veiligheidsagenda. De definitie van veiligheid moet verbreed worden en
niet alleen de veiligheid van staten omvatten, maar ook de veiligheid
van mensen. Dat betekent erkenning dat onveiligheid en geweld het best
aangepakt kunnen worden door effectieve, verantwoordelijke staten, die
mensenrechten beschermen, aldus Irene Khan.
*) Het Jaarboek 2003 documenteert mensenrechtenschendingen in 2002
Amnesty International afdeling Nederland