Ministerie van Algemene Zaken

Korte toespraak van de minister-president bij het afscheid van de vertrekkende leden van de Eerste Kamer, 3 juni 2003

Meneer de voorzitter,
Hartelijk dank dat ik vanmiddag de gelegenheid krijg om namens de regering afscheid te nemen van de vertrekkende leden van uw Kamer.
Het is vrij bijzonder dat de minister-president van een nieuw kabinet zijn eerste optreden heeft in de Eerste Kamer in plaats van in de Tweede Kamer. Maar het gaat dan ook om een bijzondere gelegenheid, nu deze Kamer voor het laatst in de oude samenstelling bijeen is.
Het percentage nieuwkomers dat volgende week plaatsneemt in de Eerste Kamer overtreft het percentage nieuwkomers in het Kabinet. Zesendertig nieuwe leden, dat is bijna de helft. Vernieuwing en verandering horen bij een levende democratie. Maar bij een democratie hoort óók: goed letten op de kwaliteit van je wetgeving. Kritisch kijken of nieuwe voorstellen wel passen binnen het geheel van bestaande wetten en verdragen. Want wetten en regels die elkaar doorkruisen, kunnen onze rechtsstaat grote schade toebrengen.
---


Juist die bedachtzaamheid en die staatsrechtelijke degelijkheid

kenmerken de Eerste Kamer en haar leden.

Als ik kijk naar de lange lijst mensen die vandaag hun laatste vergadering bijwonen, dan nemen we afscheid van een enorm reservoir aan kennis en expertise. Expertise die met grote betrokkenheid is ingezet voor onze democratie. Daarvoor wil ik de vertrekkende leden hartelijk bedanken. Voor toetsing van wetsvoorstellen is een zekere reflectie nodig. Het legendarische Eerste-Kamerlid professor Anema, die van 1921 tot 1960 lid was van dit Huis, verweet de regering eens dat hij in zijn werk te zeer werd opgejut. Hij vergeleek de regering met de componist Schumann. Die heeft in een van zijn pianosonates het tempo aangegeven als "so schnell wie möglich". Even verderop staat er dan: "noch schneller"...
Van een dergelijk tempo in de wetgeving is het afgelopen jaar geen sprake geweest om de redenen die u kent. Maar ik beloof de leden die blijven: dat gaat veranderen. Onze ambitie als kabinet is te zorgen dat dat tempo weer het oude niveau bereikt!

---


Natuurlijk met inachtneming van het voornemen van het kabinet

de regelgeving te beperken. U weet echter dat voor intrekking en vereenvoudiging van regelgeving ook regelgeving nodig is.

Ik verheug me in ieder geval erg op de debatten die we bij tijd en wijle zullen voeren.
Ik wens alle leden die afscheid nemen het allerbeste toe. Ik hoop dat we ­ wellicht in andere functies of hoedanigheden - van uw kennis en ervaring mogen blijven profiteren. Het ga u goed.
Meneer de voorzitter, tot u zou ik nog speciaal iets willen zeggen.
Beste Gerrit, het voorzitterschap van de Eerste Kamer was het slotstuk van een lange, lange loopbaan die vrijwel geheel in dienst stond van de publieke zaak. Voor de betrokken manier waarop je je tientallen jaren voor ons land hebt ingezet, heb ik grote bewondering.
Je was trouw aan je idealen. Trouw aan je verantwoordelijkheden. Maar vooral ook: trouw aan de mensen met en voor wie je werkte.

---

Je werd voorzitter van de Eerste Kamer op een leeftijd dat

anderen juist kiezen voor minder verplichtingen. Je liet in die functie wederom zien dat degelijkheid en gedrevenheid heel goed samen kunnen gaan. Het belang van de Eerste Kamer heb je altijd met verve uitgedragen. `Ik voel me hier gelukkig', heb je eens gezegd. En wij ­ Eerste Kamer en kabinet ­ waren gelukkig met jou. Ik wil je van harte bedanken voor je inzet in dienst van ons land. En ik wens je nog veel jaren toe in goede gezondheid. We houden zeker contact.
Gerrit, tijdens je lange en veelzijdige carrière ben je enkele malen onderscheiden. Die onderscheidingen drukken waardering uit voor je aanzienlijke verdiensten. De waardering voor jou en voor je werk, is al die jaren groot gebleven. Ik kan je meedelen dat je nu ­ bij je afscheid als voorzitter van de Eerste Kamer - nóg een onderscheiding krijgt. Hare Majesteit de Koningin heeft je benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Graag wil ik je de versierselen die daarbij horen, uitreiken.

---