UITGEVERIJ ALPENSCHADUW
EU nog ver verwijderd van éénwording in strafzaken
UITGEVERIJ WWW.ALPENSCHADUW.NL
'In de schaduw van de Alpen' schetst manco's Oostenrijkse
rechtsstaat
EU nog ver verwijderd van éénwording in strafzaken
De Europese Unie is nog ver verwijderd van éénwording op het gebied
van de rechtsstaat. Dit blijkt uit boek 'In de schaduw van de Alpen',
waarin journalist Roel Smit een beeld schetst van de manco's van de
rechtsstaat in Oostenrijk. Het boek plaatst vraagtekens bij het plan
van het kabinet om per 1 januari 2004 de regels voor het uitleveren
van Nederlanders die elders in Europa van een strafbaar feit worden
verdacht, te versoepelen.
Het wetsvoorstel dat dit mogelijk maakt, is gebaseerd op afspraken
tussen de Europese regeringsleiders over de invoering van een
zogeheten 'Europees aanhoudingsbevel'. Dit idee is, aldus de
regeringsleiders, gestoeld op een 'totaal en onwankelbaar respect en
vertrouwen' in elkaars rechtssystemen.
Het boek 'In de schaduw van de Alpen' beschrijft dat het optreden van
politie, justitie en rechterlijke macht in een land als Oostenrijk op
een groot aantal essentiële punten verschilt van wat in Nederland
algemeen aanvaard is. Eén van die verschillen is dat in Oostenrijk
verdachten in strafzaken kunnen worden veroordeeld op basis van één
belastende getuigenverklaring; in Nederland is dat bij wet verboden.
Een ander verschil is dat het hoger beroep in het Oostenrijkse
strafrecht, juist bij zwaardere vormen van criminaliteit, weinig
voorstelt. De rechtbank in hoger beroep behandelt een strafzaak
namelijk niet opnieuw, maar kijkt vooral of geen procedurefouten zijn
gemaakt.
In het boek wordt verder gesteld dat de Oostenrijkse politiek een veel
grotere grip heeft op justitie en rechterlijke macht dan in Nederland
en dat de Oostenrijkse cultuur er niet aan bijdraagt dat
politieambtenaren, officieren van justitie en rechters elkaar scherp
controleren.
Roel Smit constateert in zijn boek dat de Nederlandse politiek weinig
aandacht heeft voor dit soort verschillen in Europa. Kort geleden ging
de ministerraad akkoord met een wetsvoorstel van minister Donner
(Justitie) dat uitleveringsprocedures moet vereenvoudigen. Het
voorstel ligt voor advies bij de Raad van State en wordt dit najaar
door het parlement behandeld. Het gevolg voor Nederlandse verdachten
is dat ze minder mogelijkheden krijgen zich tegen uitlevering aan een
ander Europees land te verzetten.
Het boek 'In de schaduw van de Alpen' bevat een aantal sombere
schetsen van de situatie in Oostenrijk ten aanzien van politie,
justitie en rechterlijke macht. Ook wordt ingegaan op de rol van de
media en op de houding van Oostenrijk ten opzichte van buitenlanders.
In deze schetsen komen rechters, advocaten en vertegenwoordigers van
mensenrechtenorganisaties aan het woord. Het boek bevat ook een
historische beschouwing, waarin een relatie wordt gelegd tussen de
manco's in de rechtsstaat en de Oostenrijkse geschiedenis.
De rode draad van het boek wordt gevormd door de ervaringen van een
Nederlandse skileraar, die ongewild in aanraking kwam met politie en
justitie in Oostenrijk. De Nederlander werd in december 2000
gearresteerd op de grens van Duitsland en Zwitserland, toen hij met
een aantal jonge skiërs (per auto) op reis was. Zijn arrestatie vond
plaats op verzoek van justitie in Oostenrijk, die een internationaal
aanhoudingsbevel had doen uitgaan. De Nederlander werd in Oostenrijk
gezocht op verdenking van betrokkenheid bij grootschalige handel in
softdrugs. Deze verdenking was gebaseerd op de verklaring van één
Oostenrijker (een skileraar van dezelfde skischool), die zelf wegens
een drugsdelict was veroordeeld.
De Nederlandse skileraar heeft altijd volgehouden onschuldig te zijn.
In de rechtszaak kwam, afgezien van deze verklaring, geen aanvullend
bewijsmateriaal op tafel. Niettemin werd hij veroordeeld tot een
onvoorwaardelijke gevangenisstraf van twee jaar. Zijn ervaringen zijn
in de vorm van persoonlijke 'dagboekaantekeningen' in het boek
opgenomen. Die ervaringen hebben betrekking op de voorbereidingen op
het proces, de zitting zelf, de omstandigheden in gevangeniscellen in
Oostenrijk en andere persoonlijke belevenissen in detentie. Daarnaast
wordt aandacht besteed aan de wijze waarop de Nederlandse diplomatieke
diensten in deze zaak hebben geopereerd.
Het boek 'In de schaduw van de Alpen' (130 pagina's) is niet in de
boekhandel verkrijgbaar, maar te bestellen via internet:
www.alpenschaduw.nl.
Prijs: 15 euro (exclusief verzendkosten).
ISBN 90-9016864-8