Rijksuniversiteit Groningen
Werking van chemotherapeuticum vincristine nader onderzocht
Kinderen met acute leukemie krijgen vaak een behandeling met het chemotherapeuticum vincristine. Dit is een extract uit bladeren van de rose maagdenpalm. Vincristine heeft minder nadelige bijwerkingen dan veel andere soorten chemotherapie. Ellis Groninger onderzocht op welke manieren de effectiviteit van de behandeling met vincristine verder verbeterd kan worden. Zo zou bijvoorbeeld de ideale dosis per patiëntje kunnen verschillen. Verder wist de promovendus voor een deel te ontrafelen hoe vincristine werkt; hoe het middel de kankercellen vernietigt. De effectiviteit van een geneesmiddel tegen kanker wordt bepaald door de mate waarin het lichaam eraan wordt blootgesteld, en door de gevoeligheid van individuele kankercellen voor het middel. Groninger onderzocht daarom of er een relatie is met het verloop in de tijd van de vincristineconcentraties in het bloed. Ze veronderstelde dat verschillen in effectiviteit bij individuele patiënten voor een deel kunnen ontstaan door verschillen in het verloop van vincristineconcentraties. Dat zou betekenen dat per patiënt de ideale dosis bepaald kan worden op basis van het verloop van de vincristineconcentratie. Er blijken inderdaad grote verschillen te zijn tussen patiënten, maar er is helaas geen relatie aan te tonen met het anti-kankereffect. Een individuele aanpassing van de dosis is daarom op deze manier niet haalbaar. Vervolgens bestudeerde Groninger de gevoeligheid van leukemische cellen voor vincristine. De werking van het middel bestaat eruit dat het aanzet tot 'apoptose', het mechanisme waarmee normale cellen zichzelf vernietigen wanneer ze beschadigd zijn. De promovendus vermoedde dat verschillen in effectiviteit bij patiënten veroorzaakt worden door een verschil in resistentie van de kankercellen tegen de apoptose waartoe vincristine aanzet. Zij bracht daarvoor in kaart hoe de signaaloverdracht in leukemische cellen precies verloopt wanneer die in contact zijn gebracht met vincristine. /ImK
Ellis Groninger (Leeuwarden, 1969) studeerde geneeskunde in Nijmegen. Ze verrichtte haar promotieonderzoek bij de afdeling Kinderoncologie van de Beatrix Kinderkliniek van het Academisch Ziekenhuis Groningen (AZG). Het onderzoek is gefinancierd door de Stichting Kinderoncologie Groningen (SKOG). Momenteel is Groninger arts-assistent in opleiding tot kinderarts in het AZG en het Medisch Centrum Leeuwarden.
Datum en tijd
woensdag 4 juni 2003, 16.00 uur
Promovendus
E. Groninger, tel. (058)293 33 33 (werk)
Proefschrift
Pharmacokinetic and cell biological aspects of vincristine efficacy in childhood leukemia
Promotor
prof.dr. W.A. Kamps
Faculteit
medische wetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Laatst gewijzigd:19 mei 2003 12:00