Gemeente Amsterdam
Nota Volksgezondheid 2003-2007 'Gezond Leven in Gezond Amsterdam
vastgesteld'
4 juni 2003 - Marjan Lansdaal
Het college van B&W heeft een keus gemaakt op het gebied van
volksgezondheid in Amsterdam: de komende jaren staan in het teken van
gezond leven in gezond Amsterdam. Centraal staat een gezonde start van
het leven. Preventie en een gezonde jeugd zijn hierbij belangrijke
sleutelbegrippen. Het relatief hoge sterftecijfer onder allochtone
kinderen in de hoofdstad en problemen rondom zwangerschap zijn enkele
voorbeelden van gezondheidsproblemen die onder leiding van de
verantwoordelijke wethouder Zorg, Hannah Belliot, worden aangepakt. De
keus voor de gezonde start is vastgelegd in de Nota Volksgezondheid
Amsterdam 2003-2007 Gezond Leven in Gezond Amsterdam, waarmee het
college heeft ingestemd.
Hannah Belliot: "De afgelopen jaren is er vooral veel gesproken over
de gezondheidsproblemen onder Amsterdammers. Op deelterreinen hebben
we beleid ontwikkeld, maar de gemeente heeft nog nooit een
samenhangende notitie gepresenteerd. Hoogste tijd dus voor deze nota:
een nota die laat zien waar de accenten liggen en wat de burgers
concreet kunnen verwachten."
Nieuwe accenten
De focus van het beleid ligt niet langer alleen op groepen met veel
gezondheidsproblemen als de dak- en thuislozen of verslaafden: het
college stelt de gezondheid van alle Amsterdammers centraal. Hierbij
wordt het levensloopperspectief gehanteerd. Gezondheid is immers geen
vast gegeven, maar verandert gedurende de verschillende levensfasen.
Omdat de meeste gezondheidswinst te halen is bij de jeugd, wil het
college met name veel aandacht voor deze groep. Ook kiest het college
heel nadrukkelijk voor preventie in plaats van interventie aan het
eind van de keten. Het college vindt het daarnaast belangrijk dat de
bijdrage vanuit andere beleidsterreinen wordt versterkt. Hierbij kan
worden gedacht aan het armoedebeleid, sport en ruimtelijke ordening.
Inzicht gezondheid Amsterdammers
In de nota wordt een beeld geschetst van de gezondheid van de
Amsterdammers en de meest voorkomende problemen. Amsterdam steekt wat
gezondheid betreft ongunstig af tegen de rest van Nederland. Er komen
meer problemen rond zwangerschap en geboorte voor en het aantal babys
dat sterft ligt relatief hoog. In Amsterdam sterven rond de geboorte
en in het eerste levensjaar gemiddeld 66 kinderen, terwijl het er in
heel Nederland een kleine 1000 zijn. Allochtone kinderen lopen het
meeste risico: de sterfte onder de verschillende groepen is 20 tot 35%
hoger dan onder autochtone Amsterdamse kinderen. Zij lopen ook meer
risico te vroeg geboren te worden of geboren te worden met een te laag
geboortegewicht, waardoor zij later meer gezondheidsproblemen hebben.
Net als in de rest van Nederland kampen ook Amsterdamse kinderen met
overgewicht. Ook de tienerzwangerschappen en zelfmoorden onder
allochtone meisjes is relatief hoog, vooral onder Antilliaanse,
Ghanese en Surinaamse meisjes.
Ook volwassen Amsterdammers leven ongezonder: ze roken meer, zijn
minder actief, eten ongezonder en vrijen minder veilig. Het aantal
HIV-besmettingen is zelfs met 200% gestegen ten opzichte van 1998. Ook
hebben meer mensen geestelijke gezondheidsproblemen en is er sprake
van hiaten in de zorg.
Rol van de gemeente
De invloed van de gemeente op de gezondheidszorg is beperkt: de
gemeente heeft geen bevoegdheden over partijen in de zorg als de
zorgverleners en de zorgverzekeraar. Amsterdam richt zich dan ook met
name op preventie en verzorging. De gemeente heeft wel een regierol:
als er hiaten in de zorg zijn, dan wordt de gemeente hier op
aangesproken. Het college wil de samenwerking met de zorgverleners en
de zorgverzekeraar verbeteren en op verdere afspraken verdiepen. Op
basis van betere informatie over vraag en aanbod kunnen hiaten in de
zorg sneller en effectiever worden gesignaleerd en verholpen. Het
college hoopt dat de toegankelijkheid van de zorg hierdoor wordt
vergroot.
Concrete maatregelen
Het college stelt een divers pakket aan maatregelen voor om de
belangrijkste volksgezondheidsproblemen aan te pakken:
* Zwangerschapsproblemen: gerichte preventieactiviteiten ontwikkelen
op basis van de uitkomsten van een lopend onderzoek naar de
oorzaken van de problemen rondom zwangerschap.
* Ouder Kind Centra: de stadsdelen zijn en worden nadrukkelijk
betrokken bij het gezondheidsbeleid. Zij vervullen een belangrijke
rol bij de ontwikkeling van Ouder Kind Centra: een laagdrempelige
voorziening in de wijk waar ouders en verzorgers terechtkunnen met
vragen over de ontwikkeling, de gezondheid en de opvoeding van hun
kind. Het college wil de voortgang van de ontwikkeling van deze
centra nadrukkelijk bewaken.
* Relatief hoge kindersterfte: inzet van voorlichters eigen taal en
cultuur die de achterstand in de gezondheid van babys en jonge
kinderen zoveel mogelijk verkleinen, door onder meer te wijzen op
de oorzaken van wiegendood en het belang van het geven van
borstvoeding.
* Minder roken: het ontwikkelen van een nota Rookbeleid en het
intensiveren van de preventiemaatregelen van roken onder jongeren.
* SOA: het versterken van voorlichting over seksueel overdraagbare
aandoeningen.
* Andere maatregelen richten zich onder meer op het verbeteren van
voorlichting over voeding en het verbeteren van preventie en
signalering van huiselijk geweld bij kinderen.
Kosten
Een groot deel van de activiteiten wordt gedekt uit de
gemeentebegroting. Met een extra inzet van circa EUR 650.000 kan de
gemeente daarnaast de maatregelen uitvoeren die gepaard gaan met het
terugdringen van de kindersterfte, het minder roken en het verminderen
van seksueel overdraagbare aandoeningen. Dit bedrag is nog niet
beschikbaar: het zal worden meegenomen in de begrotingsbesprekingen
voor 2003. Hannah Belliot: "Ik wil een uitbreiding voor zorg en ga me
hard maken voor een investering in het bevorderen van gezondheid."
Alle Nederlandse gemeenten zijn verplicht een nota Volksgezondheid op te stellen. De Amsterdamse nota is tot stand gekomen na uitvoerig overleg met veel betrokken partijen als huisartsenvereniging, zorgverzekeraar, GGZ-instellingen en patiëntenvertegenwoordigers. Na twee jaar is er een tussentijdse evaluatie. De nota wordt op 12 juni in de raadscommissie behandeld, waarna de nota met de portefeuillehouders Zorg van alle stadsdelen wordt besproken. Behandeling in de gemeenteraad is na het zomerreces.
Zie ook www.gezondamsterdam.nl
Pb-83
© Gemeente Amsterdam