STICHTING ODIGIA
Nederland krijgt een museum voor ikonen
Odigia zoekt ruimte voor een Nationaal Ikonenmuseum
Bij de Stichting ODIGIA-Instituut, die sinds 1996 in Den Haag een
centrum voor de Ikonenkunst in stand houdt, is het besluit gevallen
een museum te stichten voor de Oost-Christelijke kunst. Dat nieuwe
museum gaat de historie, achtergronden en ontwikkeling van een van de
belangrijkste vormen van kunst in de wereld tonen.
50 Jaar geleden nog nauwelijks bekend, is de 'ikonenkunst' dankzij de
enorme culturele impact van de media en dankzij een aantal grote
exposities, ook in Nederland in enkele jaren een van de meest
bewonderde kunstvormen geworden.
Maar de Oost-Christelijke kunst omvat heel wat meer dan de, ook in ons
land nu zo populair geworden, 'ikonen' op een houten paneel. Ook de
minuscule kruisjes evenals de monumentale wandschilderingen en
mozaïeken zijn 'ikonen'. Het nieuwe ikonenmuseum zal al deze vele
vormen van de orthodoxe iconografie tonen. In een 'museum van de
toekomst' wordt die kunst via nieuwe interactieve mogelijkheden
virtueel in de omgeving en de cultuur geplaatst waarin deze haar
oorsprong en bestaan heeft. Niet alleen 1500 Jaar ikonenkunst, uit
Egypte en Byzantium, Cyprus, Kreta, Griekenland, de Balkan en Rusland.
Ook de historische oorsprong daarvan uit duizenden jaren antieke
kunst, evenals de middeleeuwse invloed op de kunst in het Westen. Dit
is de lijn die loopt van de Griekse en Romeinse antieken via Byzantium
naar onze West-Christelijke kunst. 1500 jaar ikonenkunst wordt in een
historisch breder verband geplaatst. Daarmee krijgt het Museum voor
Oost-Christelijke kunst een cultureel-educatieve functie die op deze
wijze in West-Europa nog niet bestaat.
VAN PARTICULIERE BEMIDDELING NAAR PUBLIEKE BEWONDERING.
Van oorsprong is de Stichting Odigia een kring van ikonenliefhebbers
rond een studiecentrum. De experts beoordeelden de ikonen van de
particulieren, gaven advies en bemiddelden bij onderlinge verkoop en
aankoop. Inmiddels is een schat aan ikonen door Odigia vastgelegd in
een documentatie-systeem. Dat is een bron van informatie en studie.
In dat verleden als bemiddelaar ligt ook de basis van het museum. Want
duizenden particuliere liefhebbers in Nederland bezitten tienduizenden
ikonen. Veel eenvoudige ikonen, maar zeker ook vele belangrijke, een
museum waardige ikonen. Een aantal daarvan vormt reeds de
basiscollectie voor het museum. Want zonder dat actief naar een eigen
collectie werd gestreefd schonken de vrienden inmiddels ruim 100 grote
en kleine kunstwerken. Samen met kunstwerken die in bruikleen zijn
werd in het huidige pand van Odigia aan de Molenstraat in Den Haag al
een van de belangrijkste collecties ikonenkunst in Nederland bijeen
gebracht. Belangrijke ikonen zijn als schenking toegezegd zodra het
museum start. Een aankoopfonds is opgericht waaruit reeds de eerste
aankopen zijn gedaan.
EEN LAATSTE BENEFIETVERKOOP, ook tijdens de Pinksterdagen.
Als consequentie van het stichten van een 'officieel' museum stopt
Odigia met bemiddeling bij particuliere aankoop. Maar er hangen nog
tientallen kleine en imposante ikonen, uit de 15e tot de 19e eeuw, die
bezit zijn van de Vrienden en die niet aan het museum worden
geschonken. Die mogen dus nog worden verkocht. Doet Odigia dat zelf,
dan weet zij waar de ikonen zijn en blijven die bereikbaar voor studie
en documentatie. Bovendien gunnen de eigenaren die verkopen Odigia een
benefice ten bate van het fonds voor de verhuizing en voor een
voorlopig onderkomen elders. Deze mogelijkheid tot aankoop geldt nu
voor iedereen en dus niet meer alleen voor de Vrienden van Odigia. Tot
eind juni een aangename verrassing voor de vele liefhebbers.
EEN TIJDELIJK MUSEUM IN AFWACHTING VAN EEN DEFINITIEF PAND
Odigia wil, na deze 'finale verkoop' zo snel mogelijk naar een ander, eventueel tijdelijk, pand. Weliswaar is het huidige pand goed gelegen aan het Haagse Noordeinde, vlak bij het paleis. Maar de ingang in de Molenstraat om de hoek, die voor vele Vrienden een bekende deur werd, is voor een museumbezoeker nauwelijks te vinden. Bovendien is de indeling van het huidige pand onbruikbaar voor een publiek museum.
Als overgang naar de definitieve vestiging, wordt voor de al bestaande
museumcollectie op zo kort mogelijke termijn ruimte gezocht voor een
tijdelijk museum, waar het publiek kan genieten en de collectie kan
worden uitgebreid. Odigia gaat er van uit dat de voorbereiding en
opbouw van een museum zoals zij voor ogen heeft, enkele jaren duurt.
Wanneer het definitief 'Nationaal Museum voor Oost-Christelijke kunst'
in 2005 kan worden geopend, zijn de initiatiefnemers bij Odigia heel
tevreden.
De Museumcollectie en het benefietaanbod van de ikonenvrienden zijn
tijdens de Pinksterdagen te bewonderen. Verder kan dat in de maand
juni nog van woensdag tot en met zaterdag. Geopend van 11 tot 17 uur.
Tijdens de benefietverkoop is de toegang gratis.
De ingang van Odigia is in de Molenstraat 6 in Den Haag, vlak bij het
Koninklijk Paleis.
Meer informatie over Odigia staat op www.odigia.nl.
Noot voor de redactie,