Stichting Wakker Dier
MASSALE OVERTREDING DOOR FOUTEN IN WELZIJNSWET
Persbericht - 10 juni 2003
Het onverdoofd knippen van varkensstaarten, permanent huisvesten in
duistere hokken en het niet verstrekken van stro zijn, ondanks een
wettelijk verbod, aan de orde van de dag in de varkenshouderij. De AID
treedt hiertegen nauwelijks op, mede door fouten in de wet. De
straffen zijn daarnaast zo laag dat varkensboeren goedkoper af zijn
als ze een boete betalen in plaats van de wet naleven. Deze feiten
blijken uit een onderzoek dat in opdracht van Wakker Dier is
uitgevoerd door onderzoekster mr. C. van Drumpt via de
Wetenschapswinkel Rechten van de Universiteit Utrecht.
De voorzitter van Wakker Dier, de heer H. Albeda, biedt dit rapport
vandaag aan de kamerleden van de diervriendelijke kamerfracties van
PvdA, S.P., Groen Links, D66 en Christen Unie aan. De
Wetenschapswinkel adviseert ondermeer om de strafrechterlijke
handhavingsmogelijkheden uit te breiden met de mogelijkheid van het
opleggen van bestuursdwang of een dwangsom. Het onderzoek geeft
antwoord op de vraag waarom al jaren meer dan de helft (56% vlg AID
2001) van de varkensboeren de welzijnswetgeving overtreedt. Bij biggen
wordt bijvoorbeeld in strijd met de wet routinematig en zonder
verdoving de staart afgeknipt. Dit is alleen toegestaan als de varkens
elkaar verwonden en andere maatregelen niet helpen. Omdat de AID er
niet bij is als wordt gecoupeerd, kan zij bij een routinecontrole
later niet vaststellen of de varkens destijds elkaar verwondden. De
AID kan dan ook niet optreden tegen het onwettig onverdoofd knippen
van varkensstaarten. Deze situatie kan voorkomen worden als
maatregelen om agressie uit verveling te voorkomen verplicht worden
gesteld, zoals voldoende stroverstrekking en meer ruimte. Dan is
staartknippen, zoals in de biologische landbouw ook niet gebeurt,
overbodig. Wakker Dier vraagt vandaag de kamerleden van de
diervriendelijke partijen zich in te zetten voor verbetering van de
handhaving.
Dat de welzijnswetgeving voor varkens slecht wordt nageleefd is al
jaren bekend uit onderzoeken van onder meer de AID en Wakker Dier. De
reden van de slechte naleving is onderzocht door de wetenschapswinkel
rechten van de Universiteit van Utrecht die tot enkele opmerkelijke
conclusies kwam:
- De controlefrequentie is zo laag (1 keer per 10 jaar), de kans op
een boete zo klein bij constatering van een overtreding (90% krijgt
slechts een waarschuwing) en de boete zo klein, dat het voor
varkenshouders financieel loont om de wet te overtreden. Verbouw van
stallen om aan de regels te voldoen is veel duurder dan een boete van
de AID.
- Veel wetsbepalingen zijn onduidelijk waardoor de AID niet kan
handhaven. Zo moet bijvoorbeeld voldoende afleidingsmateriaal worden
verstrekt. Maar hoeveel en welk materiaal? Kale betonhokken met 1
bijtketting zijn het gevolg.
- Veel wettelijke voorschriften zijn oncontroleerbaar. Voorbeelden
zijn het knippen van staarten (zie hierboven) en de verplichting van
een aantal uren licht in de stal. Omdat er geen registratie is van de
lichttijden kan een AID-controleur nooit vaststellen of deze regel
wordt nageleefd. Duistere hokken zijn het gevolg.
De samenvatting van het rapport is te lezen op www.law.uu.nl\wwr\pub2003