Raad voor de Transportveiligheid
PERSBERICHT 11 juni 2003
Mr. Pieter van Vollenhoven schrijft brief aan Tweede Kamer
Nieuwe Onderzoeksraad voor veiligheid niet onafhankelijk genoeg
De nieuwe Onderzoeksraad voor Veiligheid, die 16 juni in de Tweede Kamer
aan de orde komt, is niet onafhankelijk genoeg. Dat stelt mr. Pieter van
Vollenhoven, voorzitter van de Raad voor de Transportveiligheid en beoogd
voorzitter van deze nieuwe Onderzoeksraad, in een brief aan de Tweede
Kamer.
De ministers van Justitie, Defensie en Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties krijgen, volgens het nu bij de Tweede Kamer aanhangige
voorstel, de wettelijke bevoegdheid passages uit rapporten van de Raad te
laten schrappen. Deze bevoegdheid verdraagt zich niet met het begrip
"onafhankelijk onderzoek", zo concludeert de heer Van Vollenhoven.
Niemand plaatst vraagtekens bij het feit, dat militaire, justitiële en
staatsveiligheidszaken belangen zijn die dienen te worden beschermd. Dat is
volgens de heer Van Vollenhoven een acceptabel gegeven, dat openlijk dient
te worden uitgesproken. Dat zou kunnen door middel van een vetorecht, zoals
al is opgenomen in het wetsvoorstel (art. 36: . "de Raad zich onthoudt van
onderzoek indien de Minister dit bepaalt ...", of door een beslissing van
de Raad zelf. Die kan - opnieuw in alle openheid, een onderzoek staken als
blijkt dat teveel vertrouwelijke gegevens niet in het onderzoeksrapport
zouden mogen worden opgenomen.
"Het onafhankelijk onderzoek is gebaat bij "transparantie" en "integriteit"
en niet bij onderhandelingen over wat wel of niet in de rapporten mag
worden opgenomen", aldus mr. Van Vollenhoven.
Het functioneren van de Onderzoeksraad voor Veiligheid
Volgens de heer Van Vollenhoven heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken
en Koninkrijksrelaties nog onvoldoende inzicht welke werkzaamheden de
nieuwe Onderzoeksraad voor Veiligheid te wachten staan. In de nieuwe Raad
zullen de activiteiten van de Raad voor de Transportveiligheid worden
voortgezet. De RvTV heeft een jaarbudget van E 5.4 miljoen, dat voor de
vijf sectoren (Luchtvaart, Scheepvaart, Rail, Wegverkeer en Buisleidingen)
reeds te krap is.
Naast deze sectoren worden in de nieuwe Raad de volgende werkterreinen
toegevoegd: Industrie, Defensie, Natuur, Milieu, Gezondheidszorg,
Kernenergie en ongevallen, zoals explosies, grote branden en instortingen.
Voor deze uitbreiding is slechts een budget van E 2,7 miljoen gereserveerd.
In de aanloop naar het wetsvoorstel Onderzoeksraad voor Veiligheid was de
heer Van Vollenhoven - net zoals de Tweede Kamer - van mening, dat
Nederland één Onderzoeksraad voor Veiligheid nodig heeft, met taken op alle
maatschappelijke terreinen. Als vanuit de betrokken departementen echter
onvoldoende geld ter beschikking wordt gesteld, dan zou het oude
Kabinetsstandpunt om voor verschillende terreinen verschillende Raden in te
stellen, in heroverweging moeten worden genomen. Voorkomen moet worden,
aldus de heer Van Vollenhoven, dat het werk van de huidige Raad voor de
Transportveiligheid teloor gaat in de vele nieuwe werkterreinen.
Aanbevelingen
De Onderzoeksraad voor Veiligheid krijgt geen actieve rol op het punt van
het controleren of aanbevelingen ook daadwerkelijk worden opgevolgd.
Vooralsnog dient de vakminister wat dat betreft de vinger aan de pols te
houden, waar het gaat om de (verplichte) reacties op aanbevelingen. Volgens
de heer Van Vollenhoven hebben de ervaringen echter geleerd, dat aan deze
verantwoordelijkheid van de vakminister geen inhoud wordt gegeven. Ook
bestaat thans geen zicht op de vraag of organisaties - zelfs na aanvaarding
van de aanbevelingen - ook werkelijk actie ondernemen en de aanbevelingen
uitvoeren. Daarom stelt de heer Van Vollenhoven voor om die Raad zelf - in
de vorm van prikacties - een rol op dit gebied te geven. Als een dergelijke
bevoegdheid ontbreekt kan men, aldus de heer Van Vollenhoven, oprecht gaan
twijfelen of de investeringen in het onafhankelijk onderzoek de moeite zijn
geweest in het kader van "Nederland moet Veiliger".