Gemeente 's-Hertogenbosch

26-06-2003

"Samen verantwoordelijkheid nemen voor veiligheid"

"Ik zie de uitkomsten van de Veiligheidsmiddag als pure winst. In 's-Hertogenbosch hebben we een grote groep gemotiveerde mensen die bereid zijn om te werken aan veiligheid. En belangrijker nog: ze beseffen dat ze zelf verantwoordelijk zijn én het samen moeten doen."

Dat zei burgemeester T. Rombouts aan het slot van de Veiligheidsmiddag van maandag 21 juni. Op uitnodiging van de gemeente kwamen ruim 150 mensen naar de Brabanthallen om met elkaar te discussiëren over veiligheid. Tijdens de middag gaven professionals (gemeente, politie, justitie, welzijnswerk, jeugdwerk, verslavingszorg, woningcorporaties, ondernemers etc.) en vertegenwoordigers van een aantal Bossche buurten hun mening over het toekomstige veiligheidsbeleid. Hoewel alle betrokkenen denken vanuit hun eigen situatie, bleek men het toch op heel wat punten met elkaar eens te zijn over de manier waarop in 's-Hertogenbosch aan veiligheid moet worden gewerkt. Rombouts: "We moeten het niet laten bij praten en luisteren, maar de uitkomsten gebruiken voor het Integraal VeiligheidsProgramma (IVP) dat we voor onze stad aan het maken zijn."

Harde afspraken
Dat IVP wil de gemeente juist samen met de veiligheidspartners en andere betrokkenen formuleren. De slogan is niet voor niets "Samen voor Veilig", aldus de burgemeester. "Zo'n programma heeft alleen kans van slagen als we er met z'n allen achter staan. Ik merk dat mensen wel degelijk bereid zijn hun verantwoordelijkheid te nemen. Sterker nog, buurtbewoners eisen hun eigen verantwoordelijkheid op als het om hun veiligheid gaat, maar willen dan wel worden ondersteund door de instanties. Om tot resultaat te komen is het belangrijk om harde afspraken te maken waar je elkaar vervolgens ook aan mag houden."

Speerpunten
De deelnemers reageerden op een zestal stellingen (diagnoses) met een aantal mogelijke oplossingen (medicijnen). De speerpunten voor het Integraal VeiligheidsProgramma zijn jeugd, geweld en drugs. In discussiegroepen en door te stemmen lieten de deelnemers weten hoe zij denken over de aanpak van (on)veiligheid. Om de meningen te peilen is voorafgaand aan de discussies gestemd. Vervolgens is gekeken of het uitwisselen van meningen in de discussiegroepen, het stemgedrag deed veranderen. Dat leverde bij een aantal stellingen opmerkelijke verschillen op. De stemresultaten van zowel de eerste als de tweede stemronde zijn opgenomen in een bijlage bij dit bericht.

Jeugd
De discussiegroep die zich met de jeugd bezig hield, had een heldere boodschap.
We moeten niet steeds óver de jeugd, maar mét de jeugd praten. Vaak wordt alleen al de aanwezigheid op straat als overlast gezien. Jongeren hebben echter ook recht op ruimte.
En dat niet alleen binnen, in 'georganiseerde' ruimtes, maar juist op straat.

Drugs
Bijna tweederde bleek voorstander te zijn van drugsverstrekking onder strikte voorwaarden. Rombouts: "Zo beperken we de overlast en kunnen misschien dertig à veertig verslaafden een iets menswaardiger leven leiden. Ik zal contact opnemen met Eindhoven. Misschien kunnen we samen optrekken, als twee Brabantse steden waar dit speelt." De deelnemers waren bovendien voor een harde aanpak van wietzolders die geen 'leuke bijverdienste' zijn, maar een gevaarlijke activiteit waar de georganiseerde misdaad achter zit.

Geweld
Ruim de helft bleek voorstander te zijn van cameratoezicht. Uitgebreid is gesproken over de relatie tussen geweld en alcohol. Daarbij moeten naast horeca en politie, alle betrokken partijen hun verantwoordelijkheid nemen, ook ouders. Goede voorlichting, ook voor ouders, en aanspreken op risicogedrag zijn noodzakelijk. Het aanpakken van geweld kan niet tussen "negen en vijf", concludeerde Rombouts. "We moeten allemaal bereid zijn om er juist op de hete uren te zijn. En de politie er niet alleen voor laten staan. Dat vraagt, ook bij de gemeente, om een andere mentaliteit en misschien zelfs aangepaste CAO's."

Externe sprekers
Om de belangstellenden te prikkelen, waren twee externe deskundigen uitgenodigd. Cora Maas de Waal van het Sociaal en Cultureel Planbureau en Henk de Jong van de korpsleiding Politie Rotterdam-Rijnmond. Hoewel beide sprekers de problematiek op hun eigen manier benaderden, was hun conclusie, hoe voor de hand liggend ook, dat een goede samenwerking tussen alle partijen de enige juiste aanpak is om een succesvol veiligheidsbeleid van de grond te krijgen.

Investeren in veiligheid
Cora Maas de Waal is psychologe en verbonden aan het Sociaal en Cultureel Plan bureau als coördinator en onderzoeker op het gebied van politie en justitie. Zij zette de noodzaak tot het investeren in veiligheid in een maatschappelijk perspectief. Uit onderzoek blijkt dat het merendeel van de mensen zich in het algemeen niet echt onveilig voelt. Landelijk gezien voelt een kwart van de mensen zich wel eens onveilig, slechts drie procent voelt zich vaak onveilig. Zij stelt dat er een tekort is aan sociaal kapitaal. Mensen beschikken niet alleen over financieel kapitaal (bankrekening) en menselijk kapitaal (opleiding), maar ook over sociaal kapitaal. Dat bestaat uit je relaties, je normen en waarden, en het vertrouwen dat je in elkaar hebt. Wijken met veel sociaal kapitaal hebben een grote saamhorigheid. Hoewel er weinig onderzoek is gedaan naar sociaal kapitaal lijkt het in de praktijk duidelijk dat de zelfredzaamheid in wijken met veel sociaal kapitaal, groot is. Ruzies worden beslecht voordat ze uit de hand lopen, graffiti wordt door bewoners zelf weggehaald. De hulpbereidheid van buren wordt hoog ingeschat, de politie heeft meer een ondersteunende rol. Het is van groot belang om te investeren in sociaal kapitaal. Vooral in wijken die deze saamhorigheid niet kennen, zijn initiatieven urgent. Ook hier is samenwerking essentieel. Duidelijk moet zijn wat je van elkaar kunt en mag verwachten.

Samenwerking
Het maken van harde afspraken stond ook centraal in de inleiding van Henk de Jong. Hij maakt deel uit van de korpsleiding Rotterdam-Rijnmond. "Rotterdam is 's-Hertogenbosch niet, het probleem is in omvang vele malen groter. Toch is ook hier samenwerking de sleutel tot succes. Dat vraagt om een cultuurverandering. Partijen moeten elkaar zien als volwaardige partners, alleen dan haal je het maximale uit een samenwerking. Elkaar ondersteunen met goede informatie en elkaar aan durven spreken. Tegen de gewoonte in durven vragen naar iemands bijdrage, zelfs persoonlijk. De productiviteit kan veel groter. Samen moet je zoeken naar speelruimte om problemen aan te pakken, zelfs als je tegen legale grenzen aanloopt, en een gemeenschappelijke visie vaststellen." Burgemeester Rombouts steunde het idee voor het houden van "wijktafels" zoals dat aan de orde kwam. Op spreekuren kunnen wijkbewoners contact hebben en overleggen met instanties. Gemeente en politie zouden daar mensen voor vrij moeten maken.