Socialistische Partij
Meer lef in de Eerste Kamer
Op 10 juni werd de Eerste Kamer voor ruim de helft vernieuwd. Waarom
hebben deze nieuwe senatoren zitting genomen? Met grote regelmaat gaan
immers stemmen op om de Eerste Kamer af te schaffen. Rijk Timmer
merkte op 7 juni in Het Financieele Dagblad op dat de Senaat
bestaansrecht heeft, omdat zij `benedenmaatse wetgeving' kan
tegenhouden. In de praktijk gebeurt het echter zelden dat de Eerste
Kamer daadwerkelijk slechte wetgeving tegenhoudt. De Senaat moet meer
lef tonen. Enkele veranderingen zullen daarbij helpen.
---
door Tiny Kox en Ronald van Raak, voorzitter en secretaris van de
SP-fractie in de Eerste Kamer
---
De Eerste Kamer bespreekt wetten die enkele maanden daarvoor door de
Tweede Kamer zijn aangenomen. Soms blijkt in de tussentijd dat nieuwe
wetten weliswaar mooi klinken, maar onuitvoerbaar zijn. De Eerste
Kamer zou meer moeten optreden als waakhond tegen regels en wetten die
ambtenaren alleen maar extra werk en mensen meer zorgen geven. Om die
rol te kunnen spelen dient de Senaat meer voeding te krijgen uit de
samenleving. In dat kader zullen de vier nieuwe SP-senatoren
voorstellen om meer hoorzittingen te organiseren. Een eenvoudiger
middel, dat tot nu toe door Eerste-Kamerleden nauwelijks wordt
gebruikt, is het stellen van schriftelijke vragen. Ook op deze wijze
kan worden bekeken hoe goed regering en Tweede Kamer rekening houden
met de uitvoerbaarheid van hun voorstellen.
Natuurlijk moet de Eerste Kamer ook meer politiek debat voeren; de
interruptiemicrofoons in deze prachtige vergaderzaal zien er nogal
nieuw en ongebruikt uit. In de Tweede Kamer wordt de discussie nog wel
eens verengd door de waan van de dag. Senatoren moeten zich vooral
bezighouden met grote lijnen en van hen mag fundamentele politieke
discussie worden verwacht. De Eerste Kamer heeft ook ruimte om een
onafhankelijk politiek oordeel te vormen, omdat de fracties hier
formeel niet gebonden zijn aan een regeerakkoord. Helaas gedragen
Senaatsfracties zich vaak als Tweede-Kamerfracties en houden zij `hun'
ministers uit de wind. Zelfbewuste senatoren moeten het aandurven om
de regering eens een keertje nee te verkopen.
Ook de beslotenheid beperkt het functioneren van de Senaat. De
plenaire debatten zijn openbaar, de commissievergaderingen echter
niet, waarschijnlijk een reden waarom ze inhoudelijk vaak weinig om
het lijf hebben. Wij stellen voor alle vergaderingen in de Senaat in
beginsel openbaar te maken en rekenen erop dat in ieder geval alle
nieuwkomers het daarmee eens zullen zijn. Ook de nieuwe voorzitter van
de Eerste Kamer, Yvonne Timmerman-Buck, beloofde tijdens het
verkiezingsdebat afgelopen dinsdag hieraan een einde te willen maken.
Een zelfbewuste Senaat zou het ook moeten aandurven om openlijk over
het nut van haar eigen bestaan te discussiëren. De SP is ervoor om de
Eerste Kamer op te heffen. Tot het zover is zullen wij er alles aan
doen om de Senaat politiek te verheffen. Dat mag ook best worden
gevraagd, want de beloning is dusdanig dat - omgerekend naar een
voltijdbaan - de senatoren behoren tot de vijf procent best betaalde
burgers van dit land. Mede daarom zullen wij tevens voorstellen de
vergoedingen met tien procent te verminderen, uit solidariteit met
diegenen in de samenleving van wie nu financiële offers worden
verwacht. Meer nog dan deze voorstellen zal het vele nieuwe bloed
ertoe moeten leiden dat de Eerste Kamer een aanjager wordt van het
politieke debat.
Dit artikel verscheen in het Financieele Dagblad van 26 juni 2003
---