Ingezonden persbericht


PERSBERICHT

Utrecht, 26 juni 2003

Gemengde gevoelens over hervorming EU-landbouwbeleid

Hervorming goed, maar nog veel te mager voor verduurzaming landbouw

Stichting Natuur en Milieu heeft gemengde gevoelens over het bereikte akkoord over de hervorming van het Europese landbouwbeleid. De principes van de hervorming zijn goed, maar de uitwerking is helaas nog lang niet voldoende voor de daadwerkelijke hervorming tot duurzame landbouw. Daarom zijn binnen een paar jaar nieuwe verbeteringen noodzakelijk.

In het nieuwe beleid wordt inkomenssteun losgekoppeld van de omvang van de landbouwproductie door de boer. Dat is vooruitgang, want boeren kunnen meer rekening houden met consumenten- wensen voor milieu en dierenwelzijn. Belangrijk is ook dat het nieuwe beleid aandacht heeft voor problemen die hierdoor in de zogeheten marginale gebieden kunnen ontstaan. Dat zijn gebieden waar de landbouw door natuurlijke omstandigheden weinig lucratief is maar wel een grote bijdrage levert aan natuur- en landschapskwaliteiten. Terecht biedt het nieuwe landbouwbeleid de lidstaten de mogelijkheid om deze landbouw met productiesteun overeind te houden, maar verplicht is dat helaas niet. Een minpunt is dat de nieuwe inkomenssteun per bedrijf is gebaseerd op het bedrag dat het bedrijf de afgelopen jaren als productiesteun heeft ontvangen. Dat zet de herverdeling van het landbouwbudget ten bate van duurzame bedrijfsvoering op slot. Het was veel beter geweest de inkomenssteun te baseren op de mate van duurzaamheid van het bedrijf.

De vergroting van het aandeel van het landbouwbudget voor plattelandsontwikkeling (was 10%) is in principe goed. Maar van de extra twintig procent overheveling in het oorspronkelijke voorstel is slechts vijf procent overgebleven. Dat is echt volstrekt onvoldoende voor het betalen van 'groene en blauwe diensten' door de boer.

De zogeheten cross compliance, de eisen op het gebied van milieu en goede landbouwomstandigheden waaraan de boer moet voldoen om in aanmerking voor inkomenssubsidie te komen, is zeer onvolledig. De eisen zijn afgeleid van de Europese richtlijnen op het gebied van milieu, natuur en dierenwelzijn. Echter bijna de helft van de richtlijnen is niet verwerkt in de nu afgesproken cross compliance. Zo ontbreekt bijvoorbeeld de belangrijke kaderrichtlijn Water, die voorschrijft dat het oppervlaktewater in 2013 schoon moet zijn. Zonder inspanning van de landbouw komt daar weinig van terecht. Voorts is besloten om het aantal controles op het naleven van de cross compliance te beperken tot een procent van de landbouwbedrijven; dat was in het oorspronkelijke voorstel vijf procent. Het schrappen van richtlijnen en het verminderen van de controles lijken ingegeven door de wens om de rompslomp voor de boer en de controlerende overheid te verminderen. Dat zijn verkeerde beslissingen, die de milieuwinst veel te klein maken. Ook als alle richtlijnen worden verwerkt in de cross compliance kan de rompslomp goed binnen de perken worden gehouden met een slim en eenvoudig systeem van milieu- en natuurindicatoren dat Stichting Natuur en Milieu heeft uitgewerkt *).

Ten slotte stelt Natuur en Milieu dat het Europese beleid voor de landbouw te eenzijdig is gericht op subsidies. Om de gewenste duurzame landbouw te bereiken zijn ook andere beleidsinstrumenten nodig, zoals verdere vergroening van het belastingstelsel, heffingen op het gebruik van stikstof en bestrijdingsmiddelen, en consumentenheffingen.


*) brochure 'Waar voor je geld': zie onze website www.snm.nl

Nadere inlichtingen:
Arjan Berkhuysen, tel 030-2331328 (06-4818799)
Marijke Brunt, tel. 030-2331328 (privé 0309-2316169)


---- --