Vopak NV

Onderzoek oorzaak incident met tank Vopak in de Botlek afgerond

Rotterdam, 26 juni 2003

Vopak heeft haarDe onderzoeken naar de oorzaak van het incident op 16 januari 2003 met een tank op de TTR terminal in de Botlek is afgerond. Uit het onderzoek blijkt dat er geen sprake is van menselijk falen maar dat de tank is bezweken doordat de stoomleiding in de tank is gescheurd waardoor drukgolven in de tank zijnextra druk ontstaanontstond in de tank. In de wand van de tank is vervolgens eenzwakke las bezweken waarna de wand van de tank is opendoorgescheurd en het product uit de tank is gestroomd. De stoomleiding is bezweken door corrosie op een tussengelast stukje leiding van 100 mm. Dit stukje had een geringere wanddikte vergeleken met het overige deel van de stoomleiding.

Het onderzoek dat is uitgevoerd is een zogenaamd Tripod BETA onderzoek onder leiding van een externe expert. Dit is een gestandaardiseerde ongevallen-analyse, welke tot doel heeft om op basis van het beschikbare feitenmateriaal de achterliggende oorzaken en eventuele verborgen gebreken vast te stellen, die geleid hebben tot het incident. Dit onderzoek bestond uit interviews, observaties op de plaats van het incident, beoordeling van documentatie en uit een materiaalkundig onderzoek door Stork FDO. Het rapport van Stork is bij het uitgeven van dit bericht nog in concept stadium; inhoudelijke wijzigingen worden echter niet verwacht. Vopak hecht eraan de conclusies van het onderzoek nu reeds mede te delen om onzekerheid onder de bevolking en de eigen medewerkers weg te nemen en niet te wachten tot het rapport van Stork FDO ook in definitieve vorm beschikbaar komt. In de afgelopen periode hebben een tweetal onderzoeken plaatsgevonden. Beide onderzoeken moeten formeel nog worden afgerond maar inhoudelijk worden geen wijzigingen meer verwacht.

Onder leiding van een externe expert heeft er een zogenaamd Tripod BETA onderzoek plaatsgevonden. Dit is een gestandaardiseerde ongevallen-analyse, die beoogt op basis van het beschikbare feitenmateriaal de achterliggende oorzaken en eventuele verborgen gebreken te achterhalen die geleid hebben tot het incident. Tegelijkertijd heeft er een onderzoek plaatsgevonden van de restanten van de tank door een daarin gespecialiseerde instituut, Stork FDO. De opdracht voor dit tweede onderzoek is gezamenlijk opgesteld met de justitiële autoriteiten, die zelfstandig onderzoek doen naar eventuele bestuursrechterlijke of strafrechterlijke overtredingen van Vopak of Vopak-medewerkers.

Beschrijving incident

Op het moment van het incident werd de lading van een zeeschip gelost in de betreffende tank. In deze tank bevond zich een stoomspiraal om het product te kunnen verwarmen om en daardoor stolling van het product te voorkomentegen te gaan. Deze stoomspiraal lag op steunen vlak boven de bodem van de tank en had in totaal een lengte van meer dan 10019 meter. In deze stoomspiraal is een tussenstukje van 100 millimeter lengte gevonden met een afwijkende wanddikte dat óf tijdens de bouw van de tank in 1968, ó f later tijdens een modificatie van de tank vóór 1980 is aangebracht. Door corrosie in combinatie met spanningen door krimp en uitzettingDe las van dit tussenstukje stoomspiraal blijkt niet goed te zijn uitgevoerd en bovendien is corrosie geconstateerd in dit tussenstuk. Op dit punt is om 11.48 uur in de ochtend de stoomspiraal gescheurd waardoor stoom met een druk van maximaal 7 bar in de tank is vrijgekomenkwam. Vervolgens is het dak van de tank door deze extra druk deels van de wand van de tank afgescheurd.

Door de stoom die in het product (orthocresol) terechtkwam, ontstonden er tevens turbulenties die leidden tot dynamische druk op de wand van de tank. In de wand van de tank op circa 54-68 meter hoogte is vervolgens een verticale las gescheurd. Deze las blijkt tijdens de bouw in 1968 niet volledig te zijn doorgelast, waardoor dit een zwak punt was dat niet bestand was tegen de extra druk ontstaan door de turbulentie in de tank. Deze las was wel bestand tegen de normale druk van het product in de tank en de statische overdruk ontstaan door het vrijkomen van de stoom. Ter hoogte van deze las is een scheur in de tankwand ontstaan die zich zeer snel naar beneden en naar boven heeft uitgebreid. Via de scheur is het product in een vloedgolf uit de tank gestroomd en door de grote kracht van de vloedgolf is het product ook over de dijk van de tankput gestroomd. Door de scheur had de tank haar stabiliteit verloren en is zij weggegledenscheef weggezakt. Daarbij is ook de verbinding tussen de wand en de bodem van de tank afgescheurd. Het dak van de tank is door de val volledig van de tankcilinder gescheiden en op het vrijgekomen product verder weggedreven van de tank. ongeveer op hetzelfde moment als het ontstaan van de scheur in de wand van de tank. De stoomspiraal is in 2001 getest op 21 bar druk, zoals standaard wordt uitgevoerd. Ook zijn er toen op 26 plaatsen wanddiktemetingen uitgevoerd. De gemeten wanddikte was ruim voldoende.

Maatregelen

Op basis van de conclusies van het onderzoek neemt Vopak een aantal maatregelen
1. Waar mogelijk zal de verwarming met behulp van stoom worden vervangen door het verwarmen met behulp van warm water. dat niet onder overdruk staat.
2. Indien Waar toch gebruik moet worden gemaakt wordt van stoom voor verwarming zal de werkdruk van 7 bar worden verlaagd, bij voorkeur tot een waarde van niet meer dan maximaal 3 bar.
3. Onderzocht zal worden of er inspectiemethoden ontwikkeld kunnen worden die leiden tot een grotere betrouwbaarheid van de kwaliteit van stoomspiralen.Met de bevoegde autoriteiten en collegabedrijven zal nader overleg plaatsvinden om methoden te vinden die tot een grotere betrouwbaarheid leiden bij het testen in het kader van groot onderhoud van tanks en stoomspiralen voor al die tanks die zijn gebouwd in de tijd dat de inspectie tijdens de bouw minder uitgebreid was dan onder de huidige API en BS normen
4. Er zal een onderzoek plaatsvinden onder de operationele activiteiten om eventuele risico's op dynamische krachten verder te verminderen.

Profiel
Koninklijke Vopak N.V. biedt wereldwijd onafhankelijke tankterminalcapaciteit aan de chemische- en olie-industrie aan voor opslag van vloeibare chemische producten en olieproducten. In samenhang daarmee levert Vopak een scala van waardetoevoegende logistieke diensten, zoals tankvaart, binnenvaart en warehousing - in eigen beheer of in samenwerking met strategische partners.

Wereldwijd is de onderneming naar vijf marktregio's georganiseerd en exploiteert zij een netwerk van 66 tankterminals met een gezamenlijke opslagcapaciteit van circa 19,4 miljoen cbm in 26 landen.