Ingezonden persbericht
Amsterdam, 26-06-2003
Van Gogh Museum vervolgt jubileumjaar met Gogh Modern
Op vrijdag 27 juni 2003 opent in het Van Gogh Museum te Amsterdam Gogh
Modern, de tweede hoofdtentoonstelling waarmee het museum de 150ste
verjaardag van Vincent van Gogh (1853-1890) viert. Na De keuze van Vincent,
dat een beeld gaf van de kunst waardoor Van Gogh zich heeft laten
inspireren, belicht deze expositie de invloed van Van Gogh op belangrijke
naoorlogse kunstenaars. Aan de hand van circa 80 bruiklenen uit de
verzameling van het Stedelijk Museum in Amsterdam in combinatie met 25
werken van Van Gogh uit de eigen collectie zal worden getoond hoe actueel
Van Goghs kunst nog is.
De presentatie is onderverdeeld in vijf sectoren die elk een ander aspect
van Van Goghs invloed op de hedendaagse kunst vertegenwoordigen, en bevat
schilderijen, beelden en video's van uiteenlopende kunstenaars en
stromingen.
De sector Gebaar toont het bevrijdende effect van Van Goghs ongeremde en
losse manier van schilderen. Veel kunstenaars uit de 20ste eeuw hebben het
expressieve schildergebaar verder uitvergroot of tot de essentie van hun
werk verheven. De naoorlogse generatie herontdekte de vrijheid van de
penseelstreek en gaf de erfenis van Van Gogh op die manier rechtstreeks
door. Zo nam de CoBrA-groep een voorbeeld aan het onbedorven handschrift van
kindertekeningen en bestudeerde Dubuffet het werk van geestesgestoorden.
Deze Franse materieschilder' bracht, evenals zijn Spaanse collega T`pies,
naast verf ook materialen als zand, glas, teer of touw op zijn doeken aan.
Anderen lieten het penseel soms geheel achterwege, zoals Rainer in zijn
Fingermalereien en Pollock, die het doek op de grond legde en de verf erop
gooide of druppelde.
De afdeling Kleur verenigt kunstenaars die Van Goghs kleurexperimenten nieuw
leven in hebben geblazen. Van Gogh koos vaak gewone' voorwerpen zoals
aardappels, bloemen of schoenen om toon-in-toon' te werken of juist met
contrasterende kleuren. In de eerste helft van de 20ste eeuw maakten
kunstenaars van onder andere De Stijl en het Bauhaus zich los van de
figuratieve voorstelling. Na de Tweede Wereldoorlog voerden veel schilders
hun experimenten met pure kleur(vlakken) verder door en ontdekten zij steeds
nieuwe variaties. Amerikaanse kunstenaars als Brice Marden, Jasper Johns en
Frank Stella, maar ook Nederlanders als Toon Verhoef en Rob van
Koningsbruggen zetten deze traditie elk op hun eigen manier voort.
In de groep Natuur zijn kunstwerken samengebracht rond een van de favoriete
onderwerpen van Van Gogh. De Nederlandse schilder zag zichzelf in de
traditie van de realisten, werkte het liefst in de vrije natuur en had een
sterke voorkeur voor landschappen en werkende boeren. Zijn olijfboomgaarden,
cipressen en bloemstillevens zijn echter niet alleen een weergave van de
realiteit, maar vaak ook beladen met symboliek. De manier waarop kunstenaars
het landschap en de natuur als inspiratiebron behandelen, is in de afgelopen
halve eeuw sterk veranderd. Zo verwijst Anselm Kiefer naar begrippen als
oogst en aarde door stro en soms bloemen in zijn werk te integreren. Land
Art-kunstenaars verheffen de natuur zelf tot kunstwerk door fysiek in het
landschap in te grijpen of door elementen uit de natuur in tamelijk ruwe
vorm in het museum te presenteren. Marc Mulders probeert de essentie van een
bos bloemen of een geslachte os te doorgronden om daarmee - net als Van Gogh
- zijn bewondering voor de schepping uit te drukken.
Vanaf het begin van zijn kunstenaarsloopbaan schilderde en tekende Van Gogh
de werkende mens in zijn dagelijkse omgeving: boeren en landarbeiders,
maaiend, zaaiend of uitrustend van hun zware activiteiten. Hij schilderde
hen met veel betrokkenheid, en schuwde daarbij niet de sombere, armoedige en
lelijke' kanten van het boerenbestaan. Ook voor zijn portretten koos hij
niet voor de rijken en geslaagden, maar juist voor prostituees, soldaten,
cafibezoekers en lotgenoten uit het gesticht in Saint-Rimy. Tegenwoordig
wordt schilderkunst nauwelijks meer als medium gebruikt om sociaal
benadeelden in beeld te brengen. De realistische traditie van Van Gogh en
zijn voorgangers is echter wel voortgezet in de 20ste-eeuwse fotografie.
Mensen die aan de zelfkant van de maatschappij leven zijn door verschillende
fotografen op uiteenlopende manieren in beeld gebracht: soms met een
harde', realistische blik, dan weer met veel mededogen en sociale
bewogenheid. Een selectie hiervan is gebundeld in Mens la condition
humaine.
Mens met lichaam en ziel stelt Van Gogh als mens centraal. De feiten en de
mythes zijn daarbij soms moeilijk uiteen te rafelen. Rond dit thema is dan
ook werk van diverse kunstenaars samengebracht die het eigen lichaam of
zelfs hun hele bestaan tot de essentie van hun kunst hebben verheven. De
verwevenheid van kunst en leven die kenmerkend was voor Van Gogh, is in de
afgelopen decennia op verschillende manieren voortgezet, bijvoorbeeld in de
performances van Marina Abramovi?, de Aktionen van Rudolph Schwarzkogler, de
lijfelijke' video's van Bruce Nauman en in de autobiografische kunst van
Nan Goldin en Tracey Emin.
Interviews op video
Verspreid over de tentoonstellingsruimtes zijn zes interviews met
hedendaagse kunstenaars (Marina Abramovi?, Karel Appel, David Bade, Erzsibet
Baerveldt, Marc Mulders en Toon Verhoef) te zien op videoschermen. Centraal
in de gesprekken staat hun mening over Van Gogh en wat zij van hem terugzien
in hun eigen leven en/of werk.
De tentoonstelling is georganiseerd in samenwerking met het Stedelijk Museum
Amsterdam en werd samengesteld door Andreas Bl hm, Jan Hein Sassen en
Melanie Verhoeven.
Voor meer informatie en beeldmateriaal kunt u contact opnemen met de
afdeling Voorlichting van het Van Gogh Museum: +31 (0)20 570 52 92 of mailen
naar pressoffice@vangoghmuseum.nl.
Partnership Van Gogh Museum Rabobank
Het Van Gogh Museum en de Rabobank zijn een intensief partnership aangegaan.
Een vooraanstaand museum in Nederland met internationale allure verbindt
zich met de grootste financikle dienstverlener in het land. Inspiratie is de
kernwaarde die beide instellingen met elkaar delen en is het uitgangspunt om
zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met Nederlands beroemdste
kunstenaar.
De Rabobank is vanaf 2003 als promoting partner' voor vijf jaar verbonden
met het Van Gogh Museum en stelt het museum in staat om bijzondere
exposities te organiseren. Van een aantal tentoonstellingen is de Rabobank
tevens hoofdsponsor. Voor meer informatie over de Rabobank, bezoek
www.rabobank.nl.
Gogh Modern werd mede mogelijk gemaakt door de Stichting Herinneringsfonds
Vincent van Gogh.