Ministerie van Defensie
---
Kamervragen en antwoorden
---
Vragen van het lid Van Velzen over het incident naast de Vliehors
21-07-2003
Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de schriftelijke vragen van het
lid Van Velzen van 23 juni jl. over het incident naast de Vliehors
waar toeristen mogelijk bijna geraakt werden door een oefenbom
(2020313610).
1.
Miste een F-16 piloot gisteren bij een oefening doel en is een
250-pounder buiten het oefenterrein van Vliehors op Vlieland
terechtgekomen? Is deze vliegtuigbom zo'n 15 meter van een groep van
ongeveer 35 toeristen neergekomen? Bevatte de bom geen springstof?
De vlieger heeft op 18 juni 2003 twee oefenbommen (bomomhulsel zonder
springstof, gevuld met ballast voor het gewicht) afgegooid op de
Vliehors Range. De twee bommen zijn circa 12 meter van het
Reddingshuisje / KNRM museum terechtgekomen, dat midden op de Vliehors
Range staat, ongeveer 2500 meter van het geplande doel. Ten tijde van
het incident bevonden zich ongeveer 35 personen in het Reddingshuisje.
2.
Hoe heeft dit ongeval plaats kunnen vinden.?
Sinds april 2000 hebben enkele particulieren toestemming om voor
excursies gebruik te maken van een gedeelte van de Vliehors. Dit
bestaat uit het beheer van een aanlegsteiger aan de zuidwest kant van
de Vliehors en het Reddingshuisje / KNRM museum, ongeveer 2500 meter
ten westen van mogelijke oefendoelen. Voorafgaand aan een excursie
geeft de vuurleider d.m.v. een tweezijdige radioverbinding toestemming
om via een vastgelegde route naar het Reddingshuisje / KNRM museum te
rijden. De vuurleider op de Vliehors toren bepaalt aan de hand van de
te vliegen patronen en de af te werpen munitie of de situatie veilig
genoeg is om doorgang te geven aan de truck naar het Reddingshuisje /
KNRM museum. In geval van actieve munitie en bommen wordt (zonder
uitzondering) geen toegang tot de Vliehors gegeven door de vuurleider.
Op woensdag 18 juni 2003 was er voor de vuurleider geen aanleiding om
de toegang tot de Vliehors te weigeren daar op het tijdstip dat de
toeristen bij het Reddingshuisje / KNRM museum waren alleen
oefenbommen zouden worden afgeworpen op de oefendoelen. Nadere
gegevens omtrent het incident worden nog onderzocht door een speciale
onderzoekscommissie.
3. Kunt u aangeven hoe een dergelijk incident plaats heeft kunnen
vinden nadat de Koninklijke Landmacht alle aanbevelingen van de
Commissie van Onderzoek naar aanleiding van de beschieting van de
vuurleidingtoren in 2001 over heeft genomen (mei 2003)?
5.
Gaat u een commissie van onderzoek instellen om de oorzaak van dit
incident te achterhalen en maatregelen treffen om herhaling van dit
incident in de toekomst te voorkomen? Zo ja, wanneer kan de Kamer dit
onderzoek verwachten? Zo nee, waarom niet?
Naar aanleiding van de beschieting van de vuurleidingtoren in 2001
zijn de regels voor oefeningen op de Vliehors aangepast. Er mag alleen
nog op een doel gericht worden geoefend na een positieve identificatie
van het doel en een klaring van de vuurleider. In geval van een
bombardement waarbij men geen zicht heeft op het doel, mogen de bommen
alleen worden afgeworpen als men beschikt over de juiste status en
betrouwbaarheid van de navigatie en richtmiddelen. In onderhavig geval
is aan alle eisen voldaan.
Door de Luchtmacht is direct na het incident op 18 juni 2003 een
Commissie van Onderzoek ingesteld. De commissie rapporteert haar
bevindingen aan de Stafafdeling Vliegveiligheid, Kwaliteit,
Arbeidsveiligheid en Milieu van de Bevelhebber. Na interne behandeling
zal de uitkomst van het onderzoek worden voorgelegd aan de Tijdelijke
Commissie Ongevallenonderzoek Defensie (TCOD) van het Ministerie van
Defensie. Naar verwachting zijn de uitkomsten van het onderzoek medio
augustus dit jaar bekend. Mocht het onderzoek nieuwe feiten opleveren
aangaande het incident, dan zal ik u daarover informeren.
4.
Waren de doelen voor deze oefening goed gepositioneerd, heeft de F-16
piloot zich gehouden aan de procedures en heeft er een
oriëntatievlucht plaatsgevonden voorafgaand aan het wapengebruik? Zo
ja, bent u van mening dat het gevaar voor de burgerbevolking als zeer
gering geschouwd moet worden? Kunt u dit toelichten?
De doelen voor deze oefening zijn vast en zijn als zodanig omschreven
in de Vaste Orders voor Vliehors Range. De vlieger was ten tijde van
het incident gekwalificeerd voor het uitvoeren van de oefening zoals
uitgevoerd. In de recente periode voorafgaande aan het incident heeft
betrokken vlieger meerdere malen vluchten uitgevoerd naar de Vliehors
waardoor het uitvoeren van een oriëntatievlucht achterwege mocht
blijven. Uit navraag blijkt dat de navigatiemiddelen goed
functioneerden en het doel d.m.v. de symbologie in de cockpit correct
was aangegeven. Het lopend onderzoek moet duidelijk maken wat de
oorzaak was van het incident.
Ondanks alle in het verleden genomen maatregelen die de veiligheid van
militairen en burgers op en rondom de Vliehors moeten waarborgen heeft
dit incident zich toch kunnen voordoen. Vooruitlopend op de uitkomst
van het onderzoek naar de oorzaak van dit incident heeft de Luchtmacht
(TL) daarom bepaald dat met onmiddellijke ingang geen excursies voor
het Reddingshuisje / KNRM museum meer worden toegelaten tijdens de
openstelling van de Vliehors Range. Dit heeft als direct gevolg dat
mogelijke risicos voor toeristen nog verder zijn geminimaliseerd.
DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE
---
Nieuws