Ministerie van Justitie
Persbericht
Aanvaardbare kwaliteit van leven op longstay afdeling voor
TBS-gestelden
21 augustus 2003
De longstay afdeling voor blijvend delictgevaarlijke psychisch
gestoorde delinquenten van Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC)
Veldzicht biedt de bewoners een dagelijks leven van een aanvaardbare
kwaliteit. De aanmeldings- en selectieprocedure voor een plaats op een
longstay afdeling kan aan helderheid en inzichtelijkheid winnen.
Dat zijn de voornaamste conclusies uit het rapport De longstay
afdeling van Veldzicht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en
Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Justitie dat vandaag
door minister Donner is aangeboden aan de Tweede Kamer.
In april 1999 is in FPC Veldzicht te Balkbrug de eerste longstay
afdeling in gebruik genomen. Dit is een verblijfsafdeling, bedoeld
voor TBS-gestelden bij wie het ondanks langdurige behandeling niet is
gelukt om het delictrisico tot een aanvaardbaar niveau terug te
brengen. Gegeven de huidige stand van de wetenschap wordt bij deze
patiënten geen reëel behandelperspectief meer aanwezig geacht waardoor
de verwachting is dat zij langdurig in een TBS-kliniek moeten
verblijven. Begin dit jaar heeft ook de Pompestichting in Nijmegen een
dergelijke afdeling voor TBS-gestelden geopend.
Voor het onderzoek zijn 15 van de 21 patiënten geïnterviewd daarnaast
hebben de onderzoekers gesproken met medewerkers van Veldzicht.
Met de longstay afdeling moet de maatschappij beschermd worden tegen
het delictrisico van de patiënten. Daarnaast heeft de afdeling tot
doel mensen op een dusdanige wijze te verplegen dat een zo optimaal
mogelijke staat van welzijn en een zo klein mogelijk delictgevaar
wordt bereikt. Ook is het de bedoeling dat de patiënten op de afdeling
verblijven tegen een lagere kostprijs dan op een reguliere
behandelafdeling.
Beveiliging van de samenleving
Voor zover bekend zijn door patiënten van de longstay afdeling van
1999 tot en met 2002 geen ernstige delicten gepleegd. Bij de start van
de afdeling vreesde men voor desperadogedrag (zoals gijzeling) omdat
patiënten op de longstay afdeling niets meer te verliezen zouden
hebben. Zulk gedrag heeft zich niet voorgedaan. Geïnterviewde
medewerkers waarschuwen echter dat dit alsnog kan gebeuren als het
steeds meer tot patiënten doordringt dat zij waarschijnlijk niet meer
van de afdeling wegkomen.
Kwaliteit van leven van de patiënten
De meeste geïnterviewde patiënten willen niet op de longstay afdeling
verblijven. Toch zijn zij redelijk tevreden over de voorzieningen op
de afdeling en over het contact met de medewerkers en de andere
patiënten van de longstay afdeling. De meeste patiënten functioneren
stabiel en halen voldoening uit hun dagelijkse bezigheden. Medewerkers
van de longstay afdeling hebben over het algemeen veel interesse in
hun werk en voelen zich betrokken bij de patiënten. De kwaliteit van
leven van patiënten zou volgens de onderzoekers gediend zijn met wat
meer mogelijkheden op het gebied van onderwijs, variatie in
recreatieve verloven en wat meer vrijheid voor sommigen in allerlei
(kleine) dagelijkse beslissingen. Daarnaast verdienen volgens de
onderzoekers onveiligheidsgevoelens bij enkele patiënten de aandacht
van de afdeling.
Aanmelding en selectie
De aanmeldings- en selectieprocedure voor plaatsing op een longstay
afdeling kan aan helderheid en inzichtelijkheid winnen. Dit kan mede
door bij aanmelding of toetsing van de aanmelding in alle gevallen
gebruik te maken van een risicotaxatie-instrument ter inschatting van
het gevaar dat de patiënt opnieuw een ernstig delict pleegt. Verder
dienen volgens de onderzoekers de selectiecriteria preciezer te worden
omschreven.
Toetsing van het voortgezet verblijf op een longstay afdeling
Toetsing van de voortzetting van het verblijf op de longstay afdeling
vindt op dit moment slechts plaats door de inrichting zelf. Vanwege
het ingrijpende karakter van het gedwongen verblijf op de afdeling
achten de onderzoekers het aan te bevelen om het voortgezette verblijf
periodiek ook door de rechter te laten toetsen. Dit zou kunnen
gebeuren in het kader van de zesjaarlijkse toetsing van de
voortzetting van de TBS-maatregel.
De resultaten van de evaluatie worden meegenomen in het beleidskader
longstay dat momenteel door het ministerie wordt ontwikkeld. Het
beleidskader zal begin 2004 gereed zijn.
In het beleidskader wordt expliciet aandacht besteed aan het
verlofkader. Ook zal worden ingegaan op de mogelijkheid tot een
(rechterlijke) toetsing van het voortgezette verblijf op de longstay
afdeling, het gebruik van risicotaxatie-instrumenten bij aanmelding
voor plaatsing op een longstay afdeling en de eventuele behoefte aan
differentiatie voor deze categorie patiënten.
Samenvatting rapport