Partij van de Arbeid
boundary="----------=_1062731790-16719-44"

Mime-Version: 1.0

Den Haag, 4 september 2003

Bijdrage van Bert Koenders aan het Algemeen Overleg over IMF / Wereldbank, d.d. 3 september 2003

Inleiding
Het IMF/WERELDBANK - de Bretton Woods-instellingen zijn cruciale organisaties voor de wereldeconomie. Zij dienen versterkt, veranderd en gedemocratiseerd te worden. IMF/WERELDBANK versterken vaak perverse vormen van globalisering, maar ze zijn niettemin een onmisbaar instrument voor ontwikkeling en sturing van de wereldeconomie. Het moet de sociaal-democraten gaan om temporiseren, waar mogelijk sturen, soms op de rem staan, maar in elk geval om de humanisering van de globalisering. De PvdA heeft een traditie gemaakt van betere parlementaire controle op IMF/Wereldbank.

Achtergrond
Op 21/22 september vindt de jaarvergadering van het International Monetary and Financial Committee (IMFC) en het Development Committee (DC) plaats in Dubai. De voorlopige agenda geeft het kader weer waar over gesproken zal worden. De belangrijkste punten voor ons de rol van het IMF in lage-inkomstenlanden, de vertegenwoordiging van deze landen, voortgang beleid Millenium Development Goals en de schuldenproblematiek (HPIC voortgangsrapportage). Daarnaast komen de internationale economische ontwikkelingen en nog een aantal reguliere zaken als crisispreventie en -oplossing en de samenwerking van de IFI's bij de wederopbouw in Irak aan de orde (de Wereldbank stelt een rapport op, dat inzicht moet geven in de benodigde reconstructiewerkzaamheden).

Internationale economische ontwikkelingen: hoewel er door het aanpakken van boekhoudschandalen en het (officieel) beëindigen van de oorlog in Irak een betere sfeer is op de financiële markten, zet herstel van de economie zich slechts zeer geleidelijk in. Er zijn geen hoge groeiverwachtingen. Zorgen zijn er met name ook over de betalingsbalans-onevenwichtigheden in de VS. Latijns-Amerika en ook Turkije herstellen zich voorzichtig. Het is overigens wat ons betreft hypocriet, dat de Nederlandse regering kennelijk de inspanningslast voor de wereldeconomie voor een groot deel bij China legt (revaluatie van de renminbi). Ook Nederland en de EU spelen een rol hierbij.

Inbreng
Rol IMF in lage-inkomstenlanden (moet anders)
De PRGF's (Poverty Reduction Growth Facility) ter ondersteuning van de PRSP's (Poverty Reduction Strategy Papers) hebben vooruitgang geboekt in de zin dat in de landen waar hiermee gewerkt wordt de begrote uitgaven aan gezondheidszorg en onderwijs sterk stijgen. Ook worden de PSIA's (armoede- analyses) steeds systematischer uitgevoerd. Het kabinet wil in de systematischer aanpak van de PRGS's en de PSIA's benadrukken, dit steunen wij uiteraard. Hoewel bovenstaande ontwikkeling in principe positief is valt er kritiek te leveren op de praktijk.

Enkele voorbeelden:
· Het IMF-begrotingsdoel voor Senegal (Fiscal deficit target) -4 tot -3,5. Vergelijk dit met de doelstelling van het Europees Stabiliteitspact en het feit dat Frankrijk en Duitsland dit niet of nauwelijks weten te halen. Dit duidt op een gebrek aan financiële flexibiliteit en realisme bij het beoordelen van haalbare doelstellingen.

· De Wereldbank zelf dringt aan op effectievere financiering voor de MDG's, onder meer door selectiever hulp te geven aan landen met goed bestuur en meer uit te gaan van eigen verantwoordelijkheid van de ontvangende landen. Echter, in de praktijk blijkt ook, dat het ook door IMF zelf niet altijd even serieus wordt omgegaan met ownership. Een voorbeeld uit Ghana: de lokale productie van kippen en rijst wordt daar om zeep geholpen door goedkope import. Daarom heeft het Ghanese Parlement ingestemd met een tariefsverhoging voor de import in overeenstemming met de 'Agreement on Agriculture'en vastgelegd in de Ghanese Wet. Maar in het kader van de Artikel IV consultatie stelt het IMF de tariefverhoging schadelijk te vinden en niet te implementeren in de komende PRGF-periode. Hoever mag ownership dan gaan, alleen lippendienst? De regering heeft toegegeven dat ze conditionaliteit zou vermijden.

· In algemene zin laten IMF/Wereldbank kansen liggen om de eigen kennis en connecties te gebruiken om aan te dringen op meer hulp. De regering vindt het IFF echter niet het geëigende middel om voor het nakomen van de toezeggingen voor meer ODA te pleiten. Maar je zou alle mogelijkheden hiervoor moeten benutten (Zie verder ook 'voortgang beleid MDG's). Wij zouden daar niet bij voorbaat tegen zijn, als dit een katalyserende rol kan hebben.
Vertegenwoordiging van lage-inkomenslanden
· Deze voortdurende discussie lijkt steeds meer vast komen te te zitten. Wegens gebrek aan steun heeft de regering haar doelstellingen in deze afgezwakt. Dat is natuurlijk geen goede reden, wij vinden dat Nederland zich moet blijven inzetten voor verbetering van de stemverhoudingen, waaronder uitbreiding met een derde 'Afrikaanse stoel'.

· Parlementen moeten per definitie worden ingelicht en betrokken bij PRSP's. Dit is een hoofdpunt voor de PvdA.
Voortgang beleid Millenium Development Goals (MDG's)
De Wereldbank maakt zich zorgen over de omvang en kwaliteit van de financiële stromen (ODA) naar ontwikkelingslanden. Tijdens de 'Financing for Development-conferentie in Monterrey (2002) zijn er van donorzijde vele toezeggingen gedaan voor additionele ODA. Er zijn zo'n 18 ontwikkelingslanden die goede vooruitgang boeken op het terrein van goed beleid en bestuur terwijl de donoren veruit tekortschieten bij het nakomen van hun toezeggingen. Er is nog zeker een bedrag van 50 mld US $ nodig van de donorlanden om de MDG's te bereiken.
· Gezien bovenstaande is het onbegrijpelijk en onacceptabel dat NL wil bepleiten om in OESO/DAC-verband een groter deel van de kosten van vredesoperaties onder de ODA-definities te brengen omdat ontwikkeling en veiligheid/stabiliteit nauw samenhangen. Wij vinden dit onacceptabel en we dienen ons hier sterk tegen te verzetten. Weliswaar hangen stabiliteit en ontwikkeling samen, maar om vredesoperaties voor een belangrijk deel te scharen onder ODA is pure vervuiling van de ODA-criteria. Dit dient strikt gescheiden te blijven omdat het uiteindelijk zal leiden tot minder puur OS-geld, een verborgen bezuiniging dus. De vervuiling dreigt ook op Europees niveau, ook omdat een toekomstige 'EU-minister van buitenlandse zaken' de beschikking zal krijgen over OS-fondsen. Financiering voor militaire vredesoperaties en stabilisering dreigen zo over te lopen in OS-financiering. Wel moeten we uiteraard de inhoudelijke discussie voeren over de samenhang tussen vrede/stabiliteit en ontwikkeling, of ook wel militaire en civiele samenwerking in brede zin.
Schuldenproblematiek/HPIC
· Een betere analyse van de rol en bijdrage van HPIC bij het bereiken van de MDG's is nodig. IMF PRGF- programma's zijn in sommige gevallen erg rigide terwijl dat niet altijd nodig is. (VB; het stabieler Uganda.) Daarom bepleiten een aantal ngo's (o.a.Novib) voor meer effectiviteit van HPIC en herziening van de manier waarop schuldenverlichting berekend wordt. De 'debt to export ratio' bijvoorbeeld is te arbitrair. Daarnaast kan het niveau van schuldhulpverlening en -houdbaarheid (HPIC) zou veel beter gekoppeld kunnen worden aan het bereiken van de MDG's.

Minister Hoogervorst heeft bij het vorige IMF/WERELDBANK overleg gemeld, dat premiebeslag voor EKI niet ODAble is. Dit is nu uit het Verslag van het AO geschrapt. Geldt dit nu of niet?
Crisispreventie De PvdA vindt de benadering van het kabinet t.a.v. publiek/private schuldherstructurering en de noodzaak voor de private sector kosten te laten maken veel te timide. Welke instrumenten van het Sovereign Debt Restructuring Mechanism maken nog een kans?

---
Tweede Kamer der Staten-Generaal
www.tweedekamer.nl

Aan dit bericht kunnen geen rechten worden ontleend.